کاشته‌هایی که به قیمت جان برداشت می‌شوند

بر اساس آمار منتشر شده، در حال حاضر ایران جزو سه کشور دارای بیشترین اراضی آلوده به مین در سراسر جهان است که بالغ بر 42هزار کیلومترمربع از اراضی آن آلوده به مین‌های به‌جا مانده و عمل نکرده جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است که پس از درگیری‌های دهه 60 کردستان را نیز به یکی از مناطق آلوده به مین کشور تبدیل کرده است.

پاکسازی میادین مین

عبدالمحمد زاهدی استاندار کردستان در رابطه با موضوع مین اظهار کرد: با وجود تمامی تلاش‌های تیم‌های پاکسازی میادین و مناطق آلوده به مین به جامانده از دوران هشت سال جنگ تحمیلی در کردستان باید روند پاکسازی این مناطق و به ویژه در مناطق پرجمعیت تسریع شود.

وی وقوع حوادث ناشی از انفجار مین در مناطق مسکونی را بسیار غم‌انگیز دانست و خاطرنشان کرد: دولت در کردستان تمام تلاش خود را به کارخواهد گرفت تا بتواند به بهترین شکل ممکن امر پاکسازی را اجرا کند.

استاندار کردستان کاهش تلفات مردمی ناشی از انفجار مین طی سالیان گذشته نشان از اقدام مؤثر دولت در این استان دانست.

آمار دقیق وسعت آلودگی مین موجود نیست

بهنام نظری مدیرکل امنیتی استانداری کردستان نیز با اشاره به اینکه برآوردها بر اساس یک معیار کلی محاسبه می‌شود، اظهار کرد: به دلیل پراکندگی کاشت مین‌ها در طول نوار 227 کیلومتری مرز، موقعیت جغرافیایی منطقه، وجود ارتفاعات و دره‌های عمیق و همچنین رودخانه‌های پرآب نمی‌توان اطلاعات دقیقی در خصوص میزان مین‌های سطح استان ارائه کرد.

وی با اشاره به اینکه در عمق آلودگی میادین مین 100 متر طول نوار مرز 277 کیلومتری، حدود 2200 هکتار اراضی آلوده به مین وجود دارد، افزود: این رقم تقریبی است که امکان کم و زیاد بودن آن هم متصور است.

به گفته مدیرکل امنیتی استانداری کردستان، هیچ نقشه و مشخصاتی از سوی طرف عراقی بعد از پایان جنگ ارائه نشده و همین این امر پاکسازی را با مشکل مواجه کرده است.

وی با ذکر این نکته که تعبیر «سوزن در انبار کاه یافتن» برای پاکسازی مناطق آلوده کردستان و تمامی مناطق آلوده به مین کشور یک تعبیراست، اظهار کرد: از مجموع تقریبی 2200 هکتار اراضی آلوده،450 هکتار بطور کامل پاکسازی شده که از این میزان 230 هکتار در شهرستان مریوان و 220 هکتار در شهرستان بانه قرار دارد.

نظری مجموع مناطق و پایگاه‌های کاملاً پاکسازی شده را 2960 پایگاه اعلام کرد و افزود: بجز اراضی آلوده تقریباً حدود 3000 منطقه و پایگاه آلوده در سطح استان و عمدتاً در چهار شهرستان مرزی به اضافه دیواندره، سنندج و کامیاران شناسایی شده است.

مدیرکل امنیتی استانداری کردستان مجموع پایگاه‌هایی که مجدداً پاکسازی می‌شوند را 2960 پایگاه عنوان کرد و گفت: تعبیری که از مین بکار گرفته می‌شود به عنوان گلوله‌های عمل نکرده، بمب، راکت، موشک و ... است که به دلیل مشخص نبودن تعداد آنها، در هیچ مقطعی نمی‌توان ادعا کرد پاکسازی کامل انجام شده است.

وی افزود:اعتبار مناطق آلوده به مین از طریق وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اختصاص داده می‌شود و برای جمع‌آوری یک مین ضد نفر، یک دلار نیاز است، در صورتی که برای جمع‌آوری و خنثی‌سازی آن 12 دلار هزینه اعم از نیرو، دستگاه‌های راه‌سازی، دستگاه‌های الکترونیکی و ... باید صرف شود.

نظری با اشاره به تأکید استاندار مبنی بر پاکسازی استان به ویژه بعد از حادثه دلخراش نشکاش مریوان، گفت: استانداری کردستان تمام توان و ظرفیت استانی و فنی خود را در راستای تحقق این مهم به کار بسته است.

مدیرکل امنیتی استانداری کردستان افزود: تلفات ناشی از انفجار مین در استان نسبت به سایر مناطق کشوری 30 درصد میانگین استان‌های آلوده است و حتی یک نفر تلفات نیز نگران کننده است، لذا باید تلاش کرد تا میزان تلفات انسانی ناشی از انفجار را به حداقل ممکن تقلیل داد.

وی خاطرنشان کرد: برای کسانی که در بحث پاکسازی مین فعالیت می‌کنند هر آن، امکان مواجه شدن با خطر وجود دارد و کمبود اعتبارات، صعب‌العبور بودن برخی مناطق و محدود بودن فصل پاکسازی در استان هم از مهمترین مشکلات پاکسازی مین محسوب می‌شود.

نظری سازمان‌های مردم نهاد را پل ارتباطی بین حاکمیت و مردم دانست که می‌توانند در راستای روشنگری، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی در زمینه مین نقش بی‌بدیلی را ایفا کنند. نجات جان یک انسان از مهمترین فعالیت‌های اجتماعی محسوب می‌شود که در همین راستا توسط سازمان‌های آموزش و پرورش، بهزیستی، صدا و سیما، جهاد کشاورزی، مرزبانی و نهادهای فرهنگی 60 هزار ساعت نفر روز توسط مدارس، دهیاران، معلمان روستایی مناطق مرزی در سال 92 کلاس آموزشی برگزار شده است و از سازمان‌های مردم‌نهاد می‌خواهیم در صورت تمایل به حرکت و حضور در این راه، با دفتر امور اجتماعی و «سمن‌»های استانداری ارتباط برقرار کنند تا زمینه بهره‌مندی از این ظرفیت بالقوه مردمی ایجاد شود.

مدیرکل امنیتی استانداری کردستان با درخواست از مردم مناطق مرزی به ویژه روستائیان مبنی بر عدم تردد در مناطق خطر، خاطرنشان کرد: تأکید می‌شود که از تردد در مناطق خطر بویژه حوالی پاسگاه‌های متروکه جلوگیری کنند و در صورت مشاهده هرگونه شیء مشکوک، مراتب را سریعاً به دهیاری، بخشداری و یا فرمانداری محل اطلاع دهند.

«محمد. ک»، جانباز ناشی از انفجار مین با اشاره به اینکه در میدانی که دشمن بدون ترحم و دلسوزی هجوم می‌آورد، دفاع امکانپذیر و حتی بازدارنده است، اظهار کرد: قدرت ایمان، اراده و وطن‌دوستی در وجود مردم، توانست در دوران هشت سال دفاع مقدس، انقلاب و اسلام را یاری و به پیروزی برساند.

وی با بیان اینکه مین دشمنی نیست که بتوان حمله او را پیش‌بینی کرد، افزود: بارها شاهد انفجارهایی از سوی این دشمن خفته بوده‌ایم که بی‌خبر بروز کرده و با قطع دست و پا و یا حتی شهادت، خودی نشان داده است.

این رزمنده با بیان اینکه دشمن میدان مین را معبری عبورناپذیر برای خود می‌دانست، گفت: خوشبختانه با فداکاری و درایت نیروهای پاکسازی توانستیم مناطق بسیاری از استان را که آلوده به مین بودند پاکسازی کنیم.

وی با اشاره به وجود مین‌های خنثی نشده زیادی در سطح استان به ویژه در روستاها، افزود: بسیاری از شهدای انفجار مین، میادین مین را حیاط خانه خویش تلقی می‌کردند و با چنان اطمینانی در آن گام می‌گذاشتند که گویا خبری از مرگ نیست.

این جانباز خاطرنشان کرد: همه روزه شاهد از دست دادن هموطنانمان بر اثر انفجار مین‌هایی هستیم که هنوز هم بی‌رحمانه جان می‌گیرند و برایشان تفاوتی بین نظامی و غیرنظامی نیست، لذا می‌طلبد تا دست‌اندکاران و متولیان امر در راستای حل این معضل گام‌های سازنده‌ای را بردارند.

فرید نیک‌خواه، محقق و مستندساز دفاع مقدس نیز گفت: اصطلاح «دشمن خاموش» تعبیری است که برای مین به کار برده می‌شود. صدام، مین‌ها را سربازان خفته در خاک ایران معرفی کرد که تا 100 بعد از جنگ هم قربانی خواهند گرفت. بیش از 16 میلیون مین نتیجه جنگ تحمیلی در خاک ایران است و اخبار منتشر شده سالیانه، مبنی بر انفجار مین لزوم توجه به اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد.

وی شناسایی را مهمترین اصل در پاکسازی مناطق آلوده به مین اعلام و بیان کرد: متأسفانه با گذشت چندین سال از پایان جنگ تحمیلی، هنوز هم پایگاه‌ها و مناطقی در استان کردستان به مین آلوده هستند.

نیک‌خواه بیشتر این مناطق را مسکونی دانست و ابراز تأسف کرد که هیچگونه علائم هشدار دهنده در این مناطق نصب نشده و بعضاً شاهد سهل‌انگاری‌های غیرعمدی بوده‌ایم که منجر به شهادت و یا آسیب‌ رسیدن به مردم به ویژه کودکان شده است.

وی حادثه روستای نشکاش شهرستان مریوان و شهادت شش مین‌یاب در سال گذشته را نمونه‌ های بارز انفجار مین در استان کردستان دانست و افزود: انفجار مجدد مین در مناطق پاکسازی شده نشاندهنده عدم دقت عمل لازم در شناسایی و پاکسازی این مناطق است.

این محقق و مستندساز دفاع مقدس در پایان گفت:نقشه خاصی از مناطق آلوده به مین در دست نیست، یادآور شد: آموزش مهمترین اصل در مقابله با حوادث است. (ایسنا)