سرقت «دلمه» از سفرۀ غذای ایرانیان

 کشور آذربایجان که در سالهای اخیر در تلاشی گسترده برای کسب پرستیژ فرهنگی درسطح جهانی ومعرفی خود به عنوان کشوری اصیل با ریشه‌های فرهنگی مستقل از دوران سلطه روسیه کمونیست، موفق به ثبت دو اثر ایرانی تارو اکنون چوگان، به نام خود شده، نه تنها حساسیتهای شدیدی را در کشور همسایه خود ایران برانگیخته بلکه با اصرار بر معرفی برخی غذاهای سنتی رایج در کل منطقه، به ویژه ادعا درمورد معرفی غذاهای سنتی مشترک این کشور با ارمنستان خشم فعالان فرهنگی ارمنستان را برانگیخته است.
 سال ۲۰۱۱ کشور آذربایجان در اقدامی گسترده بسیاری از غذاهای ارمنی را به عنوان غذای آذری معرفی کرد که این منازعات، خشم فعالان فرهنگی ارمنستان و مجادلات گستردهای را میان دو کشور برانگیخت.
 این تلاش‎‌ها نه تنها در کشورهای همسایه بلکه در داخل این کشور نیز به عنوان اقدامی زشت بشدت مورد انتقاد قرار گرفته که چیزی جز ماسک وبزک برای توجیه چهره دولت ومقامات حاکم در آذربایجان نیست.
 «رحمان بدلوف» محقق فلسفه و منتقد هنری ساکن باکو می‌گوید: «این اقدامات و ایجاد ساسیت‌های قومی درکشورهای همسایه تنها ابزاری برای تامین سوخت بیشتر برای رشد احساسات ملی است و برخی کشور‌ها ممکن است به انحای مختلف از برنامه‌های یونسکو برای تقویت احساسات ملی گرایانه در کشور بهره گیری کنند.»
 او به منازعات تلخ میان آذربایجان و کشور همسایه رقیبیش، ارمنستان برسر ثبت یک غذای سنتی به نام «دلمه» اشاره می‌کند‎ و می‌‎گوید: «دو کشور آذربایجان و ارمنستان مجادلات تلخی را برای اثبات اینکه «دلمه» (غذای سنتی تهیه شده با برگ درخت انگور) غذای ملی آن‎هاست، آغاز کردند. اکنون هم تلاش‎های آذربایجان برای ثبت چوگان به عنوان اثر و ورزش ملی صرفا متعلق به کشورآذربایجان نیز هیچ چیزی جز اتلاف پول و وقت کشور نیست.»
 بدلف می‌افزاید: «این کار‌ها و تلاش برای ثبت این آثار تنها نمونه‎ای از بازی دولت با منابع و ذخایر مالی و ثروت ملی کشور است. مقامات دولت آذربایجان اکنون صاحب درآمدهای هنگفتی شده‌اند و اکنون به دنبال نوعی تبلیغات برای خود هستند. اما ۹۹ درصد از تمام اقدامات فرهنگی آذربایجان زشت و بی‌ارزش و بی‌حاصل است. این تنها یک بزک است. یک ماسک ظاهری بی‎محتواست. آن‌ها تنها به دنبال کسب محبوبیت سیاسی برای خود هستند تا از این طریق چهره مثبتی خود از نشان دهند.»
 با این حال ـ مقامات و رسانه‎های کشورآذربایجان که پس از ثبت ساز تار ثبت یک اثر دیگر ایرانی را به نام خود ثبت کرده‌اند، ثبت این اثر را رویدادی مهم در توسعه تنوع فرهنگی ومعرفی ارزش‌های فرهنگی خود درسطح جهانی می‌‎دانند. میراث معنوی و همچنین میراث مادی یونسکو مدعی است که به عنوان ابرازی برای مشارکت و همکاری کشور‌ها درجهت بسیج همکاری‎های بین‎المللی فعالیت دارد که به منظور کسب اطمینان از استمرار و بقای این آثار و سنت‌ها و نقش آن در تمدن وفرهنگ بشری، می‌‎کوشد علاقه و توجه جامعه جهانی را نسبت به اهمیت و ارزش این آثار جلب کند.
نگاهی به کارنامه چند سال اخیر کشور آذربایجان درثبت آثار فرهنگی، تاریخی مشترک، به عنوان آثاری کاملا بومی این کشور، مغایر با هدف اعلام شده از سوی یونسکو است. چرا که باتوجه به اینکه ثبت هر اثر فرهنگی چه مادی و چه معنوی برای هرکشور متضمن پرستیژ فرهنگی ویژه‌ای است، درسال‎های اخیر برخی کشورهای نوظهور همسایه همانند آذربایجان و امارات وقطر، با بهرهگیری از ناکارآمدی مدیریت درفضای میراث فرهنگی ایران در سال‎های اخیر، تلاش گسترده‎ای را برای ایجاد و کسب این پرستیژ فرهنگی با حذف سهم و نقش ایران در شکل گیری و تداوم آثار فرهنگی مختلف آغاز کرده‎اند.
>> شبکه ایران

*شما چه نظری دارید؟ آن را با ما و دیگران در میان بگذارید*
*با کلیک روی نماد RSS  و ذخیرۀ آن، جدیدترین مطالب ما را آسانتر دنبال کنید*