اوایل صبح دیروز که نیروهای امنیتی مصر با زدن ماسک و پشت سر بولدوزرها و خودروهای نظامی در حال حرکت به سوی میدانهای رابعه العدویه و النهضه بودند، مشخص بود که مصر روزی ناآرام را پشت سر میگذارد. با گذشت چند ساعت نهتنها صحت این موضوع تائید شد بلکه موج خشونتها و درگیریها به حدی بود که کشورها و سازمانهای بینالمللی در واکنشهای خود خواستار خویشتنداری طرفین درگیر در مصر شدند.
در ابتدا ناآرامیهای دیروز نیروهای امنیتی با حمله به سمت چادر تحصنکنندگان در دو میدان یاد شده، طرفداران محمد مرسی، رئیس جمهور برکنار شده مصر را دستگیر کردند. اما پس از چندساعت درگیریهای شدید بین طرفین اتفاق افتاد که بانزدیک شدن به عصر دیروز، بر تعداد کشتهها و زخمیها نیز اضافه میشد. ابتدا رسانههای خبری تعداد کشته شدگان را حدود 40 نفر اعلام کردند اما تا زمان چاپ روزنامه، دولت مصر آمار رسمی تلفات را 149 نفر اعلام کرد. در این میان منابع خبری اخوانالمسلمین آمار کشتهشدگان را بسیار بالاتر از این دانستهاند.
علاوه بر این اقدامات، نیروهای امنیتی تعدادی از رهبران شاخص اخوانالمسلمین را نیز دستگیر کرد. گفته میشود تاکنون پنج نفر از رهبران این جماعت اسلامی دستگیر شدهاند که از جمله آنها میتوان به صفوت حجازی، عصام العریان و محمد البلتاجی اشاره کرد. در این میان حتی خبر کشته شدن برخی از خانوادههای اعضای اخوان نیز در رسانهها منتشر شده است.
به گزارش الجزیره، دختر هفدهساله البلتاجی یکی از کشتهشدگان حوادث دیروز بود. العربیه نیز اعلام کرد همسر و دختر خیرت الشاطر از رهبران برجسته اخوان در میان کشتهشدگان قرار دارد.
موج خشونتهای روز گذشته به حدی بوده که حتی خبرنگاران خارجی حاضر در مصر نیز در میان کشتهشدگان قرار دارند. تا به حال اعلام شده میک دین، فیلمبردار شبکه تلویزیونی اسکای و حبیبه احمد عبدالعزیز خبرنگار بیست و شش ساله سایت XPRESS از مجموعه سایتهای خبری گلف نیوز در درگیریهای روز گذشته کشته شدند. ادامه این خشونتها باعث شد تا رئیسجمهور موقت مصر عصر دیروز به مدت یک ماه در مصر حالت فوقالعاده اعلام کند. همچنین اعلام شد بانکهای مصر و بورس قاهره امروز ( پنجشنبه ) تعطیل خواهد بود. با بالا گرفتن این درگیریها، خبرگزاری رسمی مصر اعلام کرد نیروهای ارتش برای مراقبت از تاسیسات حیاتی به شمال قاهره اعزام شدند. در همین راستا، نیروهای امنیتی مصر در پی گمانههایی از احتمال حمله حامیان اخوان به زندانهای مصر بویژه زندان طره برای آزادسازی تعدادی از رهبران اخوان، تدابیر امنیتی را در این مناطق شدیدتر کردند.
خیرت الشاطر، معاون رهبر اخوانالمسلمین و سعد الکتاتنی، رئیس حزب آزادی و عدالت شاخه سیاسی اخوانالمسلمین در زندان طره به سر میبرند. خبرهای عصر دیروز از میدان النهضه نیز حاکی از درگیری شدید و تبادل آتش میان طرفداران اخوان و نیروهای امنیتی بود.
موج تازه خشونتها در مصر موجب شد تا دیگر کشورها نسبت به این حوادث واکنش نشان دهند. در همین راستا، بانکیمون، دبیرکل سازمان ملل با صدور بیانیهای خشونتهای روز گذشته مصر را به شدیدترین نحو محکوم کرد. در بیانیه دفتر «بانکیمون» آمده است: با وجود اینکه هنوز در حال جمعآوری اطلاعات دقیق در مورد رخدادهای مصر هستیم، به نظر میرسد صدها نفر در درگیریها بین نیروهای امنیتی و تظاهرکنندگان کشته و مجروح شدهاند. قطر نیز در بیانیهای بشدت حمله نیروهای امنیتی مصر به تظاهرات حامیان اخوانالمسلمین را محکوم کرد.
در این میان، رجب طیباردوغان، نخستوزیر ترکیه خواستار دخالت شورای امنیت و اتحادیه عرب برای پایان دادن به آنچه جنایت و کشتار مصر خواند، شد. در همین حال گفته میشود سفارت آمریکا در قاهره بسته شد.
در همین حال، دولت مصر با انتشار بیانیهای اعلام کرد: ما با استفاده از همه ابزارهای موجود، قانونشکنانی که قصد حمله به مراکز پلیس را دارند، تحتتعقیب قرار خواهیم داد. دولت مصر ضمن ابراز تاسف از کشته شدن مردم، تحصنکنندگان در میدانهای رابعه العدویه و النهضه را به خویشتنداری دعوت کرد. دولت رهبران اخوان را مسئول خونریزی و همه عملیاتهای خشونتبار دانست.
شب گذشته محمد البرادعی، معاون رئیسجمهور مصر نیز استعفا داد.
مشروح این خبر را در صفحه 6 بخوانید.
حسین خلیلی / گروه بینالملل
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد