البته ناباروری در گذشته مسیری تلقی میشد که انتهایش فقط به زنان بازمیگشت، اما امروزه با افزایش سطح آگاهیهای عمومی زوجهای نابارور دریافتهاند که نیمی از علل ناباروری به خانمها و نیم دیگر آن به آقایان بازمیگردد.
دکتر جلیل حسینی، متخصص اورولوژی با تاکید بر اینکه 50 درصد ناباروریها به آقایان و مشکلات مربوط به نطفه در آنان بازمیگردد، میگوید: خوشبختانه ناباروری در آقایان در بیشتر موارد، حتی در صورتی که مشکلات ژنتیک و کروموزومی در بروز آن نقش داشته باشد، قابل درمان است.
البته متخصصان تاکید میکنند که شناخت کامل عوامل موثر در ناباروری غیرممکن است و با وجود تشخیص بسیاری از بیماریهای ژنتیک و غیرژنتیک و نیز عوامل اکتسابی در بروز ناباروری، علت بروز نازایی در برخی زوجین همچنان ناشناخته باقی میماند.
استرس بارداری را بهتاخیر میاندازد
ابتداییترین، مهمترین و قابل حلترین مسالهای که بارداری یک خانم را با تاخیر مواجه میکند، استرس و فشار روحی است که به دنبال تاخیر در فرزنددار شدن، برای زوجین ایجاد میشود. در بسیاری موارد چنین زوجینی مشکل جسمی خاصی برای بچهدار شدن ندارند، ولی با ترس از وجود داشتن اختلالات باروری مواجهاند و همین مساله آنها را با تاخیر در فرزنددار شدن مواجه میکند که به گفته متخصصان چنین مشکلی با انجام مشاورههای روانشناسی و بهرهگیری از راهکارهایی برای غلبه بر استرس و نگرانی مرتفع میشود و بارداری اتفاق میافتد.
مردانی که در دام ناباروری میافتند؟
بررسی متخصصان نشان داده است که اختلالات جنسی چون انزال زودرس، اختلال در نعوظ و کاهش میل جنسی همچنین سابقه جراحی قبلی روی دستگاه تناسلی، واریکوسل (اتساع و پیچخوردگی غیرطبیعی شبکه وریدی بالای بیضهها)، شیمیدرمانی و رادیوتراپی، عفونتهای آمیزشی، کشیدن سیگار، در معرض گرما بودن، پوشیدن لباسهای خیلی تنگ و ابتلا به برخی بیماریهای ویروسی چون اوریون در دوران جوانی، سابقه ضربه، مصرف داروهای هورمونی و داشتن رژیمهای غذایی بسیار سخت و غیراصولی از عواملی است که میتواند به اختلالات ناباروری در آقایان منتهی شود. البته دکتر حسینی در گفتوگو با جامجم با اشاره به مواردی که نطفهسازی در آقایان صورت نمیگیرد، میگوید: در چنین مواردی بررسی عوامل مختلف موثر بر اختلالات باروری در شخص صورت میگیرد و اگر از میان آنها علت مشخصی یافت نشود، بحث اختلالات ژنتیکی و کروموزومی مطرح میشود. خوشبختانه اکنون تستهای پیشرفته اندازهگیری هورمونها و تستهای ژنتیک و کروموزومی وجود دارد و با درمانهای نوین ناباروری امکان بچهدار شدن این دسته از آقایان نیز فراهم شده است.
مراقب عوامل خطر ناباروری در اطرافتان باشید
بسیاری از عواملی که به سبک و شیوه زندگی آقایان بازمیگردد، خواسته یا ناخواسته عوارض بیشماری را بر روند سلامت جسمی ازجمله سلامت باروری در آنها به جا میگذارد.
به گفته دکتر حسینی، برخی عوامل ازجمله سیگار کشیدن، مصرف الکل و مواد مخدر در بروز ناباروری آقایان بسیار تاثیرگذار است. به بیان دیگر اثرات سیگار کشیدن در بروز اختلالات مربوط به تولید، شکل و حرکت نطفه در آقایان ثابت شده است. همچنین ایستادن طولانیمدت یا کار کردن در محلهای بسیار گرم نیز به بروز اختلالات باروری در آقایان متنهی میشود. به بیان دیگر دمای عضو تولید مثلی آقایان همیشه باید دمایی پایینتر از دمای معمولی بدن یعنی 37 درجه داشته باشد. مشاغلی که با نشستن یا رانندگی طولانی مدت همراه است نیز میتواند در بروز ناباروری بسیار موثر باشد. این اورولوژیست با تاکید بر منع مصرف داروهای هورمونی که در بدنسازی با هدف افزایش حجم توده عضلانی استفاده میشود، میافزاید: مصرف این داروها افراد را دچار اختلالات تولید نطفه و در مواردی نازایی میکند. همچنین مصرف برخی داروهای آنتیبیوتیکی یا برخی داروهای ضدافسردگی، ضدفشار خون و نیز برخی داروهایی که برای ناراحتیهای معده تجویز میشود میتواند با عوارضی چون اختلالات باروری در آقایان همراه باشد.
میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید
تاثیر نوع تغذیه بر حفظ سلامت باروری در آقایان به اثبات رسیده، تا جایی که دکتر حسینی در پاسخ به این پرسش که رژیم غذایی سخت میتواند به بروز اختلالات باروری در آقایان منجر بشود یا خیر، میگوید: رژیم غذایی غیراصولی با کاهش دادن کالری مورد نیاز روزانه و نیز ویتامین و املاح ضروری برای بدن در روند باروری و بخصوص نطفهسازی آقایان بدون شک تاثیرگذار است. بر این اساس آقایان نباید از مصرف میوه و سبزیجات تازه در کنار مصرف مکملهای ویتامینی غافل شوند.
پس میتوان نتیجه گرفت که سوء تغذیه و مصرف ناکافی غذاهای ضروری سبب اختلال در تولید و کار اسپرمها میشود.
پیگیر باشید، اما بدون نگرانی
متخصصان اورولوژیست تاکید میکنند که چند ماه تلاش بینتیجه برای صاحب فرزند شدن، لزوما به معنای آن نیست که هریک از زوجین با اختلالات باروری روبهرو هستند، اما اگر با گذشت یک یا دو سال، بارداری در خانم اتفاق نیفتد و در صورتی که سابقهای از جراحی در دستگاه تولید مثلی یا ابتلا به بیماری خاصی نیز در مرد وجود داشته باشد یا اینکه مشکلی در روابط زناشویی دیده شود، باید به متخصصان در مراکز ناباروری مراجع کرد. البته دکتر حسینی بر برخی مشکلات جسمی چون سردردهای شدید در آقایان نیز بهعنوان نشانه قابل تامل در بروز ناباروری تاکید میکند و میافزاید: در موارد معدودی برخی تومورها در مغز به بالا رفتن هورمونی در بدن (پرولاکتین) منجرمیشود که اختلال ترشح هورمونهای جنسی مردانه و کاهش تولید نطفه را به دنبال دارد. در صورت وجود چنین مشکلی میتوان شخص را از طریق مصرف دارویی یا جراحی درمان کرد.
پونه شیرازی / گروه سلامت
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»:
گفتوگوی «جامجم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین:
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد