گردشگر وارد کنیم، نه‌صادر

تخلف آژانس‌های مسافرتی تنها به فروش بلیت‌های چارتر یا برگزاری تورهای بدون رعایت شئونات و عرف جامعه منتهی نمی‌شود.

مشکل اصلی این دفاتر از آنجا ناشی می‌شود که سه نهاد متفاوت هر کدام بر حسب وظیفه‌ای که قانون بر عهده آنان گذاشته، مسئول صدور مجوز بخشی از فعالیت آژانس‌های مسافرتی است.

طبق قانون وزارت راه و شهرسازی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (سازمان حج و زیارت)، سه نهادی هستند که هریک مجوز یک نوع فعالیت را به دفاتر خدمات مسافرتی می‌دهد.

وزارت راه و شهرسازی در حوزه فروش بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس فعال است، سازمان میراث فرهنگی در برگزاری تورهای گردشگری و ورود و خروج گردشگران نظارت دارد و سازمان حج و زیارت که زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامس است نیز مجوز برگزاری تورهای زیارتی را صادر می‌کند.

نبود سیستم یکپارچه در این حوزه سبب شده است تا نظارت بر عملکرد دفاتر خدمات مسافرتی مشکل‌ساز شود و برخی از آژانس‌ها با لغو یکی از مجوزهای خود به مدد دیگر مجوزها به فعالیت خود همچنان ادامه می‌دهند.

آژانس‌هایی که فقط مجوز می‌گیرند

منوچهر جهانیان، معاون گردشگری کشور سال گذشته اعلام کرد که بیش از 3700 دفتر خدمات مسافرتی در کشور مجوز دارد که از این تعداد بیش از 500 دفتر در حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیل است.

وی استانداردسازی دفاتر خدمات مسافرتی را یکی از رویکردهای اصلی این معاونت می‌داند و بر این باور است که آژانس‌های مسافرتی به جای آن که در ورود گردشگر فعال باشد و به رونق صنعت گردشگری کمک کند، به‌طور عمده در برگزاری تورهای خروجی متمرکز است.

آمارهای ارائه شده از سوی معاونت گردشگری نشان می‌دهد که سال1390 از میان سه میلیون و 294 هزار و 126 گردشگر خارجی که به ایران آمده بودند تنها 11 درصد از تورهای گردشگری استفاده کردند و بقیه به طور شخصی عازم ایران شدند. در این بررسی‌ها مشخص شد که بیش از 3000 دفتر خدمات مسافرتی در ایران فعال است که بیش از 2900 دفتر در خروج مسافر از کشور فعال و فقط 110 آژانس برای ورود گردشگر خارجی تلاش می‌کنند.

الزام دفاتر مسافرتی برای ورود گردشگر خارجی

متمرکز شدن فعالیت دفاتر خدمات مسافرتی روی تورهای خروجی که منفی شدن تراز گردشگری ایران را به‌دنبال داشته است، سبب شد تا سال گذشته معاونت گردشگری بخشنامه دفاتر خدمات مسافرتی برای ورود گردشگر خارجی تصویب و ابلاغ کند.

براساس این بخشنامه که در بین فعالان صنعت گردشگری به بخشنامه 150 معروف شد، از این پس در صدور مجوز آژانس ها، ورود گردشگر به عنوان شاخص و اولویت در نظر گرفته می‌شود و متقاضیان تاسیس دفاتر خدمات مسافرتی باید سالانه دست‌کم 50 تور ورودی و ده تور داخلی داشته باشند. به گفته مرتضی شریفی، مدیر کل امور مراکز و خدمات گردشگری، وقتی یک آژانس سالی ده هزار نفر را از کشور خارج می‌کند، حداقل باید سالی هزار گردشگر خارجی به ایران بیاورد تا صنعت گردشگری ایران نیز از این درآمدها بی‌نصیب نماند.به گفته وی، هرچند مدیران آژانس‌ها تمرکز روی تورهای خروجی را نوعی تخصص​گرایی در این صنعت ارزیابی می‌کنند؛ اما حقیقت این است شرایط اقتصادی ایران، وضع خوبی را برای برگزاری تورهای ارزان قیمت ورودی مهیا کرده است.

ورود گردشگر، شرط تمدید پروانه فعالیت

از ابتدای امسال برگزاری تورهای ورودی، شرط لازم برای تمدید پروانه فعالیت آژانس‌های مسافرتی است و از این رو آژانس‌ها باید مستندات خود را برای ورود گردشگر ارائه کنند تا پروانه فعالیت آنان تمدید شود.به گفته مدیر کل امور مراکز و خدمات گردشگری، صدور این بخشنامه به نفع کشور است؛ زیرا در سایه ورود گردشگر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در کشور شکل می‌گیرد و همه از منافع آن بهره‌مند خواهند شد.