پادشاهان خیابان جمهوری
در آن سالها، داشتن یکی از این نامها برابر بود با کلاس و اعتبار:
ناسیونال (پاناسونیک):سلطان بیرقیب؛مدلهایRX۵۰۹۰ و RX۷۰۰۰ که هنوز در خیلی از انباریها خاک میخورند.
سونی: نماد لوکسبودن؛ سری CFS و واکمنهای افسانهای.
شارپ: با باندهای جداشونده که مثل کیفدستی حمل میشد.
توشیبا بمباستیک: غولهای دومتری که وسط حیاط برای عروسی میایستادند.
آیوا: قرمز و مشکی و پر از چراغ LED.
فیلیپس و تکنیکس هم در ردههای بالاتر چشمک میزدند.نوارهایی که ارزششان از طلا بیشتر بود
TDK بهویژه سری SA و Metal: گران اما با صدای استریو.
Maxwell وSony HF: انتخاب طبقه متوسط.
BASF: با کاغذ طلایی، نماد تجمل.
فعالیتهایی که تنها در عصر ضبط صوت دوکاسته و نوار کاست معنا داشت:
۱- تکثیر آهنگ از روی نوار اصلی: نشستن روبهروی دستگاه دوست یا فامیل، گذاشتن یک نوار خالی در محفظه دوم و نگهداشتن همزمان دکمههای Play و Record تا لحظه دقیق آغاز قطعه مورد نظر؛ عملیاتی که دقتی در حد جراحی میطلبید و اغلب با نفس حبسشده انجام میشد.
۲. ضبط مستقیم از پخش رادیو:ساعتها انتظار کنار گیرنده رادیویی تا نوبت پخش آهنگ دلخواه فرا برسد و بعد با شروع ملودی، فریاد «ساکت!ساکت!» در خانه پیچیده و ضبط آغاز میشد؛ نتیجه معمولا شامل صدای مجری، نویز محیط، سرفه اعضای خانواده و گاهی قطع ناگهانی برق بود.
۳. تهیه مجموعه شخصی (میکستیپ): پرکردن دقیق ۴۵ دقیقه طرف A و ۴۵ دقیقه طرف B با ترکیبی حسابشده از آهنگهای مورد نظر.
۴. ثبت لحظههای خانوادگی و آیینی: ضبط صدای مراسم تولد، عید دیدنی، عروسی و دورهمیهای فامیلی؛ هنوز هم در بسیاری از خانهها نوارهایی نگهداری میشود که در آن صدای پدربزرگ یا مادربزرگ فقید در حال خواندن تصنیف محلی، لالایی یا دعای تحویل سال ضبط شده است.
۵. آرشیو صوتی کلاسهای درس و کمکآموزشی: استفاده از نوارهای ۹۰ دقیقهای برای ضبط کامل درسهای ریاضی، فیزیک، شیمی یا معلمهای خصوصی زبان و کلاسهای کنکور، منابعی که گاه تنها نسخه موجود از توضیحات یک استاد برجسته بهشمار میرفت و بارها و بارها پلی میشد.
این پنج فعالیت، بیش از آنکه صرفا فنی باشند، آیینهایی جمعی و شخصی بودند که موسیقی و خاطره را بهشکلی ملموس و غیرقابل جایگزین بههم گره میزدند؛ آیینهایی که باآمدن سیدی وسپس فایلهای دیجیتال، برای همیشه به تاریخ پیوستند.
مشکلات شیرین
نوار «جویده» میشد که با خودکار یا مداد دوباره آن را میپیچیدیم.
صدای «هیسسس» همیشگی نوارهای کهنه.
برچسبزدن با خط ناخوانا روی کاست.
بلندشدن اجباری برای برگرداندن نوار وقتی طرف B تمام میشد.
آخرین نفسها
تا اوایل دهه هشتاد هنوز در تاکسیهای زرد و اتوبوسهای شرکت واحد صدای کاست میآمد، سپس سیدی آمد، بعد MP۳ و فلش؛ و کاست آرامآرام به انباریها تبعید شد. امروز خیلیها هنوز همان ناسیونال قدیمی را بالای کمد یا گوشه انباری نگه داشتهاند، حتی اگر دیگر روشن هم نشود؛ چون آن دستگاه فقط یک ضبط صوت نیست؛ تکهای از کودکی و جوانیشان است که هنوز نفس میکشد.