خط مسند، نماد فرهنگ و تمدن یمن

خط المسند میراث تمدنی مهمی است که از بیش از ۲۰۰۰ سال پیش در جنوب جزیره‌العرب شکل گرفت و ارتباط تنگاتنگی با فرهنگ‌ها و تمدن‌های کهن مانند مملکت سبأ، پادشاهی معین و حضرموت دارد. آثاری از این خط روی معابد، سنگ‌نگاره‌ها و کتاب‌های قدیمی یمن به چشم می‌خورد.

این خط از راست به چپ نوشته می‌شود. ۲۹ حرف دارد، زبان متداول عصر باستان در یمن بوده و امروزه روی هر آثار باستانی این کشور، نشانه‌ای از خط المسند را می‌توان یافت.

خط المسند مهم‌ترین اثری است که از دنیای باستان به‌جای مانده و با استفاده از آن می‌توان اطلاعات مهمی را از دنیای باستان کشف کرد. این خط با اشکال هندسی منحصر به‌فردش، اقوام و قبایل مختلف یمنی را با وجود تفاوت‌های سیاسی، جغرافیایی و زبانی متحد می‌کرد. مردمان یمن خواه از ممالک سبأ، معین، قتبانی، حضرمی یا اوسانی، با این زبان به وحدت می‌رسیدند.

اهمیت خط المسند در این است که هنوز یکی از مهم‌ترین خطوط سامی به‌حساب می‌‌آید و زبان‌های صفویه‌یمنی، ثمودی و لحیانی که در شمال جزیره‌العرب انتشار یافتند و زبان عرب‌های بائده و همچنین زبان حبشی (جعز) که تا امروز نیز کاربرد دارد از خط المسند گرفته شده‌ است. خط المسند با زوایای تیز و اشکال هندسی پیچیده‌اش تا مدت‌ها زبانی اسرارآمیز و مرموز به شمار می‌رفت اما به‌تازگی با اهتمام مسئولان فرهنگی یمن، این خط از نمادی مرموز، به نماد ملی فرهنگی تبدیل شده و چند سالی است که یمنی‌ها روز ملی زبان المسند را گرامی می‌دارند. هر سال همزمان با روز جهانی زبان‌مادری، یمنی‌ها به تعامل درباره خط المسند و احیای آن به‌عنوان ابزاری برای حفظ میراث باستانی این کشور مبادرت می‌ورزند.

گفته ‌می‌شود خط المسند از خط فنیقی سرچشمه گرفته و پس از مدتی نیز به الفبای عربی تبدیل شده ‌است. خط المسند مراحل مختلفی را طی کرده و در طول زمان، شکل برخی از حروف و قواعد نگارش آنها تغییر و توسعه یافته ‌است.

خط المسند میراث فرهنگی مهم و نماد هویت ملی یمن است و خط الفبای باستانی است که برای نوشتن زبان‌های عربی‌جنوبی استفاده می‌شده و قدمت آن به قرن هشتم قبل از میلاد بازمی‌گردد و یکی از قدیمی‌ترین خط‌های الفبای جهان است. این خط نماد مهمی از هویت ملی یمن به شمار می‌رود. در صخره نقش‌عبدان بزرگ و معبد أوام یا تخت‌بلقیس یمن، نقوشی به خط المسند وجود دارد.