سرعت بسیار بالای ۵G در انتقال سریع و تاخیر بسیار کم از مهمترین مزایای این فناوری است. فناوری نسل پنجم در دنیای واقعی، سرعت متوسط بسیار خوبی رادراختیار کاربران قرارمیدهدکه چند برابر سریعتر ازمتوسط سرعت دانلود ۴G است.فناوری ۵G فقط یک پیشرفت تکنولوژیک نیست،بلکه بستری برای ایجاد فرصتهای شغلی جدید و پاسخگویی به نیازهای نوظهور آینده است و کاربردهای جدیدی مانند اینترنت اشیا، شهرهای هوشمند و فناوریهای پیشرفته صنعتی را ممکن میسازد. فناوری نسل پنجم ارتباطی تا امروز سریعترین نرخ راهاندازی نسل جدید تلفن همراه را داشته، به طوری که تا پایان سال ۲۰۲۲ از یک میلیارد اتصال فراتر رفت و در پایان سال گذشته میلادی به ۱.۶میلیارد رسید که پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ به ۵/۵ میلیارد اتصال برسد. انتظار میرود اتصالات ۵G تا سال ۲۰۲۹ بیش از نیمی (۵۱ درصد) از اتصالات تلفن همراه را تشکیل دهد و تا سال ۲۰۳۰ به ۵۶ درصد برسد.
مزایای اینترنت نسل پنجم
فناوری نسل پنجم ارتباطی نه تنها به عنوان یک محصول مصرفی برای سرعت دانلود سریعتر، بلکه میتواند زیربنای فناوریهای جدیدی مانند اتومبیلهای بدون راننده یا تاکسیهای هوایی بدون خلبان باشد. پهنای باند ۵G بسیار بالاست، به طوری که کارشناسان معتقدند فناوری ۴G یک اتوبان دو باندی و فناوری ۵G همان اتوبان با چهار باند است؛ بنابراین سرعت و کیفیت آن بالاتر میرود. اما در کنار مزیتهای گفته شده، پیادهسازی این نسل از اینترنت پیشنیاز و ملزوماتی دارد که اصلیترین و مهمترین آن فرکانس است. اینترنت نسل پنجم این امکان را دارد که سرعت دانلود را تا ۲۰ برابر افزایش دهد و همچنین میزان تاخیر درانتقال دادهها نسبت به نسل چهارم ۱۰برابرکاهش پیدا کند؛بنابراین نسل ۵G بسیار کارآمدتر ازنسلهای پیشین شبکه تلفن همراه است وسرعت بسیاربیشتری رادراختیارمصرفکنندگان قرارمیدهد. نخستین شبکههای ۵G در دنیا توسط اپراتورهای چین، کرهجنوبی، آمریکا و اروپا در سال ۲۰۱۹ راهاندازی شدند.
آغاز ۵G در ایران
همزمان با توسعه و گسترش نسل پنجم اینترنت در برخی کشورهای جهان، ایران هم از این موضوع غافل نشده و اقدامات لازم برای راهاندازی این نسل از اینترنت را در سالها گذشته آغاز کرد؛ به طوری که اواخر سال ۱۳۹۹، دو اپراتور تلفن همراه کشور، نخستین سایتهای نسل پنجم اینترنت خود را به صورت آزمایشی راهاندازی کردند و اینترنت ۵G سال ۱۳۹۹ در ایران رونمایی شد. آن زمان سایتهایی برای اینترنت ۵G در تهران و چند شهر راهاندازی شد، اما به دلیل تخصیص ندادن پهنای باند بیشتر به این شبکه همچنان دسترسی عموم مردم به آن امکانپذیر نیست و استفاده از این فناوری هنوز در کشور فراگیر نشده و تا امروز فقط ۷ استان کشور به سایتهای اینترنت۵G مجهز شدهاند.اینترنت ۵G پهنای باند وسیعی در اختیار کاربران قرار میدهد، اما دسترسی به چنین باندی به امواج رادیویی بزرگتری نیاز دارد که بسیار پرهزینه است. اگر فناوری نسل پنجم در کشور توسعه پیدا کند، تأخیر در شبکه در این نسل از فناوری ۱۲ الی ۱۳ میلیثانیه کاهش پیدا میکند که در واقع نرخ تاخیر نصف خواهد شد. گرچه تاکنون اقداماتی انجام شده اما در حال حاضر صحبت کردن درباره این فناوری برای مردم چندان ملموس و قابل درک نیست.
تکلیف فرکانسهای ۵G روشن میشود؟
درواقع ۵G دسترسی به امواج کوتاه برد «باند بالا» را پشتیبانی میکند و حدود ۳۰درصدسرعت بهتری داردو کانالهای این نسل از فناوری به ۱۰۰ مگاهرتز نیز میرسد؛ با این حال فرکانس امواج رادیویی درهمه کشورها در اختیار دولت است اما در برخی کشورها هم به بهرهبردارانی نظیر اپراتورهای تلفن همراه واگذار شده است. مدیریت جداول فرکانسی در ایران بر اساس قانون بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است. با این حال برگزاری مزایده باند ۳۵۰۰ مگاهرتز که از پیشنیازهای پیادهسازی نسل پنجم اینترنت درکشور است، در چند سال گذشته در پیچ و خم تصمیمگیریها قرار گرفته و مانع تحقق دسترسی مردم به این فناوری بهروز شده است. هماکنون اپراتورها روی سایر فرکانسهایی که به آنها داده شده سرویس۵G ارائه میدهند.
راهاندازی ۲۰۰۰ سایت نسل پنجم
در سه سال گذشته توسعه نسل پنجم اینترنت مورد توجه دولت قرار داشته است؛ به طوری که همزمان با آغاز به کار دولت سیزدهم مورد تأکید و پیگیری مسئولان هم قرار گرفت. بنابر اعلام رسمی در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم فقط ۱۰ سایت نسل پنجم در کشور وجود داشت که الان به ۲۱۰۰ سایت افزایش پیدا کرده است. تعداد سایتهای ۵G اپراتورهای ارتباطی تا پایان تابستان ۱۴۰۳ به ترتیب ۱۱۰۹ و ۱۱۱۵ سایت نسل پنجم متعلق به اپراتور اول و دوم تلفن همراه بوده که در کشور ایجاد شده است. تعداد سایتهای ۵G در کشور طبق برنامهریزیهای انجام شده قرار است تا پایان سال جاری به ۶۰۰۰ سایت افزایش پیدا کند.
برگزاری مزایده باند فرکانسی ۵G
بنا بر اعلام سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، توسعه شبکه سیار نسل پنجم در ایران در دستور کار دولت و وزارت ارتباطات قرار گرفته است؛ همچنین نگاهی به آینده این فناوری و نسل ششم شبکههای ارتباطی ۶G بسیار شکل گرفته است و به نظر میرسد به زودی تکلیف فرکانسها برای پیادهسازی ۵G در کشور مشخص خواهد شد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نهم آذر امسال در حاشیه جلسه هیات دولت، از گشایشهایی برای توسعه نسل پنجم تلفن همراه خبر داد و اعلام کرد: توسعه نسل پنجم تلفن همراه در دستور کار است.
سید ستار هاشمی افزود: یکی از موضوعاتی که مدتهاست مطرح بوده و امیدواریم در آینده نزدیک این موضوع را حل کنیم، بحث فرکانسی است که برای نسل پنجم تلفن همراه مورد استفاده قرار میگیرد. وی ادامه داد: اگر بخواهم مشخصا اشاره کنم در واقع باند فرکانسی ۳۵۰۰ و ۳۶۰۰ است. مقدمات آن فراهم شده و قیمتگذاری نیز صورت گرفته است. گرچه برخی از نهادها یکسری دغدغه دارند، اما در حال پیگیری و مذاکره هستیم تا به جمعبندی برسیم و مزایده را نهایی کنیم و واگذاری آن انجام شود و گشایشی در این خصوص انجام خواهد شد.
گامی به سوی آینده ارتباطات
با اعلام فراهم شدن مقدمات برگزاری مزایده باندهای فرکانسی، به نظر میرسد انتظار طولانی برای توسعه فناوری ۵G درکشور به پایان نزدیک است.این فناوری که تحولی بزرگ درعرصه ارتباطات ایجاد میکند، با پهنای باند بالا و کیفیت و سرعتی چشمگیر،برای کاربران تجربهای متفاوت و امکانات جدیدی فراهم میکند.با توجه به آنکه فناوریهای ارتباطی توسعه پیدا میکنند و نسل آنها همانگونه که از اعداد آنها مانند ۴G، ۵G، ۶G و...مشخص بوده،روز به روز پیشرفتهتر میشود و توان و ظرفیت این نسل از اینترنت درحال رشد است. هر فناوری که ایجاد میشود دستاوردهایی دارد که خود را از فناوری قبلی متمایز میکند و بزرگتر میشود؛ به طور مثال ۵G در مقایسه با ۴G سرعتی تا ۱۰۰ برابر بیشتر دارد و این مسأله یکی از فرصتهایی است که میتواند برای مردم و مشاغل در آینده نیاز ضروری باشد و فرصتهای شغلی جدیدی را تعریف و نیازهایی را که بر اساس مقتضای فناوری ایجاد شود را پاسخگو باشد.گرچه پیادهسازی ۵G در کشور آغاز شده و برخی اپراتورها خدمات خود را بر این بستر ارائه میدهند، اما همچنان به آگاهیبخشی و توسعه زیرساختها نیاز دارد تا بهطور ملموستر در دسترس عموم مردم قرار گیرد, به هر حال امید میرود ۵G به زودی به بخش جداییناپذیر زندگی دیجیتال مردم تبدیل شود؛۵G آمده تا صنایع را به یکدیگر متصل کند، به طوری که در گام اول به نفع صنایع و حتی رسانهها و در گام دوم در خدمت مردم قرار بگیرد.