نخست اینکه ایشان عالیترین مقام سیاسی - امنیتی جمهوری اسلامی ایران است که به پاکستان سفر کرده؛ از این رو، طبیعی است که موضوعات مهمی در دستور کار مذاکرات قرار داشته باشد.
دوم این که این سفر در فضایی ملتهب از لحاظ سیاسی و امنیتی، چه در سطح منطقه و چه در سطح بینالمللی، انجام شد. همانطور که میدانید جهان به سمت افزایش توان نظامی حرکت میکند. کشورهایی مانند روسیه، چین و آمریکا مجددا به انجام آزمایشهای هستهای روی آوردهاند.
جنگ اوکراین نیز به مرحله حساسی رسیده است.در این سوی منطقه، عربستان و پاکستان پیمان دفاع متقابل امضا کردهاند؛ در داخل پاکستان نیز متمم ۲۷ قانون اساسی تصویب شده که اختیارات ارتش را در اداره امور کشور افزایش داده است.
از سوی دیگر، تنشهای ایران با آمریکا و اسرائیل همچنان ادامه دارد. بنابراین سفر آقای لاریجانی در چنین فضای ملتهبی انجام شد و این شرایط، طبیعتا بر دستورکار مذاکرات ایشان با مقامات پاکستانی تأثیر گذاشته است.اما جمعبندی موضوع این است که چنین رفتوآمدهایی به تقویت پیوندها و روابط کمک میکند.این دیدارهافرصت میدهدمسائل دوجانبه، مسائل منطقه و حتی موضوعات جهانی مورد گفتوگو قرار گیرد و دو کشور به درک مشترکتری برسند.
در فضای پرالتهاب منطقه، ایران و پاکستان باید بیش ازگذشته یکدیگر رادرک کنندواجازه ندهندروابطشان دچار چالشهایی شود که انرژی و توان دو کشور را هدر دهد. به بیان دیگر،روابط ایران و پاکستان باید تا حد ممکن از مسائل امنیتی فاصله بگیرد تا دو کشور بتوانند توان خود را به سایر بحرانها و چالشهای مهم منطقهای معطوف کنند.در همین چارچوب، احتمالا در این سفر درباره پیمان دفاعی متقابل عربستان و پاکستان گفتوگو شده باشدوحتی ممکن است موضوع امکان ایجاد پیمانی مشابه میان ایران و پاکستان نیز مطرح شده باشد.
همچنین ایران میتواند در روابط پرچالش پاکستان و افغانستان، نقش میانجی ایفا کند و از این منظر نیز سفر دکتر لاریجانی اهمیت داشته است. احتمال دارد همکاریهای دفاعی و امنیتی نیز از محورهای گفتوگو میان دو طرف بوده باشد.
پاکستان شاید تنها کشوری بود که در جریان جنگ ۱۲ روزه، بهطور صریح و علنی از ایران حمایت کرد. این موضوع چند دلیل مهم دارد. نخست اینکه ایران در دورههای مختلف و در جنگهایی که میان پاکستان و هند رخ داده، از پاکستان حمایت کرده است.
نکته دوم به رابطه اسرائیل با هند مربوط میشود. هند دشمن اصلی پاکستان است و اسرائیل روابط نزدیک و همکاریهای نظامی گستردهای با هند دارد؛ از آموزش نیرو گرفته تا حمایتهای نظامی. بنابراین بخشی از تنش میان هند و پاکستان را میتوان بخشی از تقابل غیرمستقیم اسرائیل با پاکستان دانست. از این منظر،پاکستان درجنگ۱۲روزه ایران راتنها نگذاشت.
از سوی دیگر، افکار عمومی پاکستان بهشدت ضداسرائیلی است؛ حتی میتوان گفت شدت این حساسیت در میان مردم پاکستان از مخالفتهای عمومی در بسیاری از کشورهای دیگر، از جمله ایران، نیز بیشتر است. این فضای افکار عمومی نیز در جهتگیری پاکستان نقش داشته است.
در مجموع، حمایت پاکستان در جنگ ۱۲روزه نقطه عطفی در روابط دو کشور شد و پس از آن ایران اعلام کرد که هیچ محدودیتی در زمینه همکاریهای امنیتی و نظامی با پاکستان وجود ندارد. اکنون همان حمایت گذشته، به یکی از پایههایی تبدیل شده که میتواند به ارتقای سطح روابط دو کشور دراین سفرکمک کرده ومبنای تعریف همکاریهای جدید قرار گیرد.