برنامه ترامپ برای حل مناقشه اوکراین چیست؟

سخنان انتخاباتی ترامپ دنیس دنیسوف، کارشناس مسائل سیاسی در مطلبی درروزنامه ایزوستیا درباره احتمال حلوفصل مناقشه اوکراین در دولت جدید آمریکا تاکید کرد: حتی اگر هیچ سندی در مورد برنامههای ترامپ وجود نداشته باشدیا حداقل عموم مردم از آن مطلع باشند، میتوان دیدکه تمامی اظهارات ترامپ قبل از انتخابات،بر اساس یک ایده حداقلی شکل گرفته است. فراموش نکنیم واقعیت یک چیز است و آرزوهای کلیدی چیز دیگر. دقیقا زمان تعیین یک برنامه را باید با موقعیتهای اساسی و عملی در نظر گرفت. واکنش اروپا آمریکا بهمنظور برقراری ارتباط با اوکراین و حل مناقشه با روسیه،دو طرف رابه مسکووکییف دعوت میکند.این درحالیاست که احتمالا فراموش میکند در بروکسل، پاریس، برلین و لندن نیز باید برای این دعوت توقفی داشته باشد. نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که این موضوع پیشنیازی نیست که نادیده گرفته شود، بلکه موضوعی بسیار حیاتی است.دنیس دنیسوف در این زمینه بیان میکند: موضع رئیسجمهور جدید آمریکا در خصوص مسائل مربوط به اعراب و اسرائیل روشن است و به همین دلیل، بعید به نظر میرسد که او روی این مسیر حساب کند. انتخابی سهگانه در شرایط کنونی، ترامپ سه گزینه را در پیشرو دارد: حلوفصل مناقشات در اوکراین، پایان ظاهری درگیریها و در نهایت انجماد وضعیت موجود. اکنون باید دید آیا ترامپ بهدنبال حلوفصل واقعی مناقشه در اوکراین است یا تنها به پایان ظاهری و انجماد آن بسنده میکند. به نظر میرسد احتمالا گزینه دوم محتملتر باشد، چراکه این رویکرد میتواند بهصورت سریعتر و مؤثرتر (دستکم از منظر آمریکا) به نتیجه برسد.علاوهبراین، مسکو بارها تأکید کرده که فدراسیون روسیه قصد ندارد مناقشه را متوقف کند، بلکه خواهان حل آن است. ولادیمیر پوتین پیشتر گفته بود: «ماهیت پیشنهاد ما نوعی آتشبس یا آتشبس موقت نیست، آنطور که غرب میخواهد.» برای دستیابی به یک راهحل، لازم است همه پیچیدگیها و تضادها مورد بررسی قرار گیرد و پیشنیازها شفاف شوند. به نظر میرسد ترامپ نه زمان کافی و نه تمایل لازم برای چنین اقداماتی داشته باشد. بنابراین، احتمالا نخستین پیشنهادات دولت او در راستای آتشبس، به مناطق حائل و حفظ وضعیت آتشبس معطوف خواهد شد.با توجه به موضع ترامپ در قبال پیمان آتلانتیک شمالی، منطقی است که انتظار داشته باشیم او بدون نگرانی چندانی، پروسه ادغام اوکراین در ناتو را متوقف کرده و این مساله را بهصورت رسمی مستند کند. دنیسوف با یادآوری احترامی که ترامپ به رئیسجمهور روسیه قائل است، خاطرنشان کرده که ممکن است او چهار منطقه جدید روسیه را بهعنوان بخشی از این کشور به رسمیت بشناسد، هرچند این تصمیم بهطور طبیعی بدون بیانیه رسمی اتخاذ خواهد شد. کمرنگ شدن سیاست تحریم برخی نیز تاکید دارند که تحریمها ممکن است به دلایلی تضعیف شود، اما قطعا نباید امیدوار بود که تمام اقدامات علیه روسیه با یک چرخش قلم لغو شود. مهم نیست که چگونه با آنها رفتار شود، دونالد ترامپ آنها را ابزاری موثر برای فشار در گفتوگو با روسیه میداند. نابودی توافقات اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که انتظار داشته باشیم احزاب جمهوریخواه و دولت ترامپ سیاست نابودی کامل توافقات جهانی در حوزه امنیت را اجرا کنند؛ از پیمان کاهش تسلیحات استراتژیک (START-III) تا معاهده عدم تکثیر سلاحهای هستهای. نمایندگان آمریکا به نظر میرسد که آماده میشوند تا بحثهای جدیدی را درباره امنیت و ثبات منطقهای در اروپا و سطح جهانی مطرح کنند. در ادامه تغییراتی که در برنامههای ترامپ این زمینه مد نظر قرار گرفته است، او تلاش میکند تا هزینههای آمریکا را در این حوزه کاهش دهد. به موجب این برنامه، حمایت مالی و نظامی از اوکراین به کشورهای اتحادیه اروپا منتقل خواهدشد.دنیسوف دراینباره میگوید:واقعیت این است که اطرافیان ترامپ وخود اوبهخوبی درک میکنندکه اوکراین درحالحاضر ابزاری برای روسیه است. اگر اولین تماسها در مورد حلوفصل ظاهری مناقشه به نتیجه برسد، آنگاه حلشدن این مناقشه در مسیر روسیه و آمریکا امکانپذیر است. اگر ترامپ با روسیه به نتیجه نرسد؟ به نظر میرسد اگر بهدنبال تلاشهای ترامپ نتیجهای حاصل نشود، این احتمال وجود دارد که او به سمت تشدید تنش حتی بیشتر از مستاجر پیشین کاخ سفید برود.کارشناسان در این زمینه تاکید دارند، اگر این گفتوگوها به نتیجه نرسد جنگ کنونی بایدن به جنگی بزرگ برای ترامپ تبدیل میشود.نباید فراموش کرد که حامیان اصلی کمپین او نمایندگان مجتمع نظامی ــ صنعتی بودند که از فروش سلاح در این جنگ بهره زیادی بهدستآوردند. همچنین بسیاری از «شاهینها» که تعداد زیادی از آنها در اردوگاه جمهوریخواهان وجود دارند، بر این باورند که وضعیت اطراف اوکراین ابزاری عالی برای اعمال فشار بر روسیه و در نتیجه بر چین است.در این میان، هرگونه شکست ممکن است ترامپ را به سمت تغییر موضع سوق دهد.بههرحال، میتوانیم بگوییم که آمریکا تغییر کرده و در آینده نیز تغییر خواهد کرد. آیا این به جهانی پایدارتر منجر میشود یا برعکس، موضوعی است که بهزودی خواهیم فهمید، اما قطعا جالب خواهد بود.