اظهارات ترامپ تهدیدی معتبر یا معتبرنمایی تهدید؟

دستور منع صدور روادید برای هفت کشور مسلمان و از جمله ایران، اعمال تحریم علیه چند شخص و شرکت توسط وزارت خزانه‌داری، واکنش‌های تند علیه آزمایش موشکی اخیر ایران و تشبیه آن به بازی با آتش و صحبت از همه گزینه‌های روی میز، باعث شد تا موجی از تحلیل‌ها درخصوص رویارویی احتمالی آمریکای ترامپ با ایران به راه بیفتد، اما آیا واقعا حمله آمریکا و جنگ با ایران، آنچنان که برخی می‌گویند قریب‌الوقوع است؟ آیا آمریکای ترامپ در اندیشه رویارویی مستقیم و بالفعل نمودن گزینه ‌نظامی روی میز است؟

نگارنده عقیده دارد که لفاظی‌ها و اقدامات اخیر آمریکا علیه ایران برای سنجش آستانه تحمل ایران برای ایستادگی بر خطوط قرمز ملی و منطقه‌ای خود و نیز تلاشی برای تحت تاثیر قرار دادن ذهن تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران ایرانی برای ایجاد تغییر در رفتار ایران و امتیازگیری از ایران است.

از یک‌سو تحولات غرب آسیا در سال‌های اخیر و بازیگری موثر ایران در صحنه میدانی تحولات و نیز شکستن اجماع بین‌المللی علیه ایران به عنوان تهدیدی بین‌المللی پس از برجام و توان بازیگری موثر سیاسی ایران در صحنه تحولات بین‌المللی موجب افزایش قدرت مانور ایران در تحولات منطقه شده و وزن ژئوپلیتیکی ایران را نیز افزایش داده است. از سوی دیگر آمریکا درحال حاضر به لحاظ اقتصادی و همراه‌سازی افکار عمومی داخلی و بین‌المللی و همچنین توان دفاعی بخصوص موشکی ایران که برآورد هزینه احتمالی حمله را سخت کرده است، آمادگی شروع جنگی مستقیم علیه ایران را ندارد.

بنابراین راهبردی دیگر را اتخاذ کرده است و آن معتبرنمایی تهدید است؛ و در این بین مهم‌ترین بهانه برای لفاظی، آزمایشات موشکی ایران است و اتفاقا نقطه درستی را هم هدف قرار داده است؛ ارائه تصویری از یک ترامپ دیوانه دست به ماشه در مقابل نظامی به تعریف آمریکا حامی تروریسم با بلندپروازی‌های موشکی چیزی است که ایالات متحده به دنبال آن است تا با معتبر جلوه دادن گزینه جنگ، ایران را در دام اشتباه محاسباتی بیفکند که یا وادار به امتیازدهی در منطقه شود، یا وادار به حرکتی احساسی کند تا با ارائه تصویری از ایران به عنوان یک تهدید بین‌المللی و متهم کردن به نقض قطعنامه‌ها، مجددا اجماعی بین‌المللی را برای فشار بر ایران شکل دهد.

یعنی درواقع آنچه می‌بینیم، نه یک تهدید معتبر بلکه معتبرنمایی تهدید است.

در مقابل یک چنین استراتژی، نه باید پالس هراس و باور تهدید مخابره کرد و نه بی‌پروایی و حرکات احساسی، بلکه باید با یک استراتژی هوشمندانه و با هم‌افزایی توان سیاسی و نظامی، به تقویت همزمان توان دفاعی بازدارنده و تعامل چندجانبه بین‌المللی پرداخت تا هزینه‌های احتمالی چالش به حداقل برسد.

سیدمهدی نبوی

کارشناس مسائل غرب آسیا