فصل سرما که ازراه میرسد، اولین دغدغه سازمانهای امدادی مانند اورژانس و آتشنشانی، مسمومیت با منوکسیدکربن است که علت آن بیدقتی برخی خانوادهها درنصب صحیح لوازمگرمایشی مانندبخاری است.اگرچه مدتهاست دستگاهی برای اندازهگیری گاز منوکسیدکربن در محل ساخته شده اما به نظرمیرسد بسیاری از مردم،هنوز عملکرد حیاتی آن راجدی نگرفتهاند و به همین علت در زمان مسمومیت با این گاز که عمدتا با علائم سردرد و تهوع خود را نشان میدهدسراغ درمانهای خانگی میروند.
یکی از آتشنشانان به جامجم گفت: «یکی از بیشترین صحنههاییکه اغلب با آن مواجه شدهایم، این است که افراد مسموم، آبلیمو یا مسکن استامینوفن مصرفکردهاند. حالت تهوع و سردرد، دو علامتی است که مسمومیت با این گاز خود را نشان میدهد و مسمومان به تصور اینکه دچار مسمومیت شدهاند، آبلیمو یا اگرسردرد دارند، مسکن استامینوفن مصرفکردهاند، بیاینکه احتمال دهند ممکن است در اثرنشت گاز منوکسیدکربن درمحیط داخلی خانه، دچار این علائم شده باشند و به همین دلیل به مراکز درمانی مراجعه نمیکنند.
بابک یکتاپرست، سخنگوی سازمان اورژانس کشور از رشد ۲۰ درصدی مسمومیت با گاز منوکسید کربن در پاییز امسال خبر داد و گفت: «از ابتدای مهرماه تا ۲۳ آبان ۱۴۰۳، تعداد ۶۶۳ نفر دچار مسمومیت با گاز منوکسید کربن در کشور شدهاند که از این تعداد ۲۲ نفر فوت کردهاند، ۴۹۲ نفر به مراکزدرمانی اعزام و ۱۴۹نفر درمحل حادثه درمان شدهاند. با وجود افزایش میزان مسمومیتها، تعداد فوتیها نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۱۴درصد کاهش داشته است.
بیشترین آمار گازگرفتگی در کشور، مربوط به استانهای سمنان، خراسانرضوی و مرکزی بوده، همچنین بیشترین فوتیها در استانهای مرکزی، کردستان، تهران و آذربایجانغربی بوده که ۵۱ درصد از افراد دچار مسمومیت با منوکسیدکربن مرد بودهاند و ۴۶ درصد از مسمومان خانم و ۳ درصد نیز کودکان کمتر از پنج سال بودهاند.
مدیر روابطعمومی سازمان اورژانسکشور درباره شایعترین مکانهای وقوع مسمومیت با گاز منوکسیدکربن گفت: ۸۶ درصد از مسمومیتها در منازل مسکونی رخ داده است؛مراکز صنعتی وکارگاهی، چادرهای مسافرتی، مراکز تجاری، مراکز آموزشی و داخل خودروها نیز به ترتیب بیشترین مکانهایی بوده که مسمومیت با گاز منوکسیدکربن درآنها رخ داده و۹۷ درصد علت مسمومیت درمنازل مسکونی نقص در لولهکشی آبگرمکن و بخاری بوده است.بررسیهای سازمان آتشنشانی نیز نشان میدهد عدم اطمینان ازعملکرد وسیله گرمایشی و انتقال آلایندهها به بیرون ازخانه،ازجمله دلایلی است که مرگ یا مسمومیت افراد را رقم میزند.
جلال ملکی،سخنگوی سازمانآتشنشانی دراینباره گفت:«اولین نکته، داغ بودن همیشگی دودکش است. دومین نکته این که لولههای دودکش حتما باید از جنس گالوانیزه باشد. نصب دودکشها باید به صورت ۹۰درجه ونباید هیچ زاویه و انحراف دیگری داشته باشد وگرنه، آلایندهها راحت خارج نمیشود. راههای دودکش نیز باید باز باشد؛ برای اینکار میتوان یک شعله کوچ را در مسیر قرار داد و مشاهده کرد که شعله به سمت دودکش منحرف میشود؛ پس مسیر باز است و گرفتگی وجود ندارد. انتهای دودکشها نیز در پشتبام باید حداقل یک متر از زمین فاصله داشته و روی آن کلاهک اچمانند قرار داده شود.»
مدیرکل پزشکیقانونی خراسانشمالی نیز با اشاره به اینکه در مواجهه با مسمومیتها، کاهش سطح هشیاری و علائم تنفسی، واکنش سیستم عصبی، سردرد وتهوع از جمله علائم هشداردهنده است، گفت: لازم است در صورت مشاهده این علائم به مراکز درمانی مراجعه شود.
