کتاب‌گردی با جیب خالی

همزمان، نمایشگاه مجازی هم در آدرس book.icfi.ir برپاست که بُن کتاب را فقط می‌شود در بخش مجازی خرج کرد. آن‌طور که اعلام شده، امسال بن کتاب دانشجویی ۷۰۰هزار تومان است که باید خود دانشجو ۴۲۰هزار تومان بدهد و دولت ۲۸۰هزار تومان به آن اضافه می‌کند! اغلب ناشرانی هم که سال گذشته در نمایشگاه شرکت نکردند، به خاطر افت فروش پارسال‌شان، امسال حضور دارند. ناشران عمومی در شبستان اصلی و ناشران کودک و دانشگاهی در رواق‌های جنبی مستقر هستند. تجربه نشان داده اطلاع‌رسانی محل استقرار ناشرها، تا چند روز اول خیلی جواب نمی‌دهد و بهتر است خودتان به صفحات مجازی ناشر مورد نظرتان سر بزنید. در این میان اما همچنان یکی از معضلات پیش روی دوستداران کتاب ایران، افزایش قیمت آن است. طبق آمار رسمی رشد متوسط قیمت کتاب در سال‌های اخیر به شکل معناداری افزایشی بوده است. به عنوان مثال باید بدانیم که این قیمت‌ها از ۳۶هزار و ۲۰۰ تومان (سال ۱۳۹۹)، ۵۴هزار و ۱۰۰ تومان (سال ۱۴۰۰)، ۸۳هزار و ۳۰۰ تومان (سال ۱۴۰۱)، ۱۲۲هزار و ۴۵۰تومان (سال ۱۴۰۲) به ۱۷۴هزار و ۵۰۰ تومان (فروردین ۱۴۰۳) رسیده است. این اعداد یعنی که تا می‌توانید در نمایشگاه بگردید و کتاب‌های چاپ سال‌های قبل را پیدا کنید! البته که امیدواریم پس از یافتن این کتاب‌ها با برچسبی از قیمت تازه رو‌به‌رو نشوید! اما از این ماجرا که بگذریم، سؤال این است که اساسا نمایشگاه کتاب تهران به‌نسبت با کل بازار نشر چقدر تاثیرگذار است؟ بازار نشر چند ۱۰ هزار میلیارد تومانی با انبوه ناشران خود، دغدغه‌ها و مسائلی دارد که رویه موجود نشان می‌دهد تدبیری برای حل آن نمی‌شود. افزایش عجیب قیمت کتاب البته که در آمارهای خروجی از فروش کتاب، سنجه‌ای برای تفاخر مسئولان وزارت ارشاد خواهد بود. افزایش ۱۱۰ درصدی قیمت کتاب نسبت به مدت مشابه سال پیش به این معناست که با فروش ۵۰ درصدی نسبت به سال پیش، باز هم به لحاظ ریالی میزان فروش کتاب در نمایشگاه افزایش خواهد داشت در صورتی که می‌دانیم با تداوم رویه موجود، کتاب خیلی زود از سبد فرهنگی خانوارها خالی‌تر خواهد شد و این، تناقض آشکار مضحکی با شعار نمایشگاه امسال (بخوانیم و بسازیم) دارد.