مرکز ارز، مرجع قیمت

ماموریت اصلی مرکز مبادله ایران چیست؟
در کل این مرکز برای مرجعیت معاملات و مبادلات ارزی و اعلام قیمت رسمی ارز راه‌اندازی شد. تمرکز فعالیت‌های این مرکز مبتنی بر دو دارایی مالی ارز و طلاست و از جایی که نوسانات قیمت و تغییرات این دو دارایی جمع کثیری از مردم جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ثبات قیمتی آن تحت نظر مدیران اقتصادی کشور بوده است وهمین مسأله مبدع ایجاد و راه‌اندازی این مرکز بوده است. در بازار ارز و طلا تاکنون مرجعیت رسمی برای اعلام قیمت نداشتیم اما ایجاد مرکز مبادله ارز و طلای ایران موجب ایجاد مرکزی برای مرجعیت معاملات و مبادلات ارزی و اعلام قیمت رسمی شد.

شما به‌عنوان یکی از بازوهای اجرایی بانک مرکزی معرفی شده‌اید. آیا این مرکز می‌تواند اعتماد مردم را به بازار ارز بازگرداند؟
فعالان اقتصادی نیازهای ارزی خود و مردم نیازهای مصرفی و واقعی خود را به صورت رسمی از مرکز مبادله ارز و طلای ایران دریافت می‌کنند و اینها مقدمه ایجاد یک بازار قانونمند و رسمی است که مرجع اصلی مبادلات رسمی و قیمت رسمی ارز کشور باشد. در طول دهه‌های قبل، بازار غیررسمی مرجع قیمت ارز کشور شده بود و بخش زیادی از مشکلات بازار ارز ناشی از بازار غیررسمی آن بود و مشکلات بسیاری از این ناحیه برای اقتصاد کشور ایجاد شد اما با افزایش حجم معاملات رسمی در بازار ارز و با کاهش مداوم حجم بازار غیررسمی می‌توانیم بازار ارز را به‌خوبی مدیریت کنیم. از چند هفته پیش هم فروش اوراق مرابحه ارزی به منظور تامین مالی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس آغاز شد. 

منابعی که برای شرکت پالایش گاز بیدبلند تامین شد از کدام محل بود و ثبت تقاضا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ابتدا باید این موضوع را تاکید کنم که تامین مالی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس از طریق اوراق مرابحه ارزی اقدام بسیار مناسبی است و این مدل از تامین مالی در مرکز مبادله ادامه خواهد داشت. همچنین سود اوراق مرابحه ارزی ۶‌درصد سالانه و یورویی است و دو ماه دیگر نیز ۱۰۰‌میلیون یوروی دیگر عرضه خواهد شد. دستورالعمل اوراق مرابحه ارزی در کمیسیون ارزی به تصویب رسید و در سایت مرکز مبادله قابل مشاهده است. انتشار این اوراق به شکل یورو و مبتنی بر آن است و تمام وجوه به صورت یورو دریافت و پرداخت خواهد شد. تمام مصارف این اوراق تحت نظارت و طبق برنامه از قبل تعیین شده است. خرید این اوراق از محل منابع رفع تعهد ارز صادراتی ممنوع است. حداقل سرمایه برای ورود به این اوراق یک میلیون یورو است. هر ورقه ۱۰۰۰ یورو و در هر خرید باید حداقل ۱۰۰۰ ورقه خریداری شود.
 
هدف از این اقدام چه بود؟
صنایع برای ماشین‌آلات به ارز نیاز دارند و ما سعی کردیم از طریق اوراق مرابحه ارزی، ارزهایی که در کشورهای دیگر وجود دارد را وارد چرخه تولید کنیم. در وهله اول تصمیم بر این شد که عموم مردم در بخش سرمایه‌گذاری دخیل نباشند. به این دلیل که اگر مردم به صورت خرد و با سرمایه ریالی در داخل کشور اقدام به خرید ارز کنند و وارد پروژه‌ها شوند برای کشور فایده‌ای ندارد. از این‌رو تمرکز ما این است که ارزهایی که در کشورهای دیگر مانده را به نحوی وارد چرخه اقتصاد و صنعت 
کشور کنیم. 

این موضوع چه زمانی تاثیر خود را در اقتصاد می‌گذارد؟
این پروژه تا سال ۱۴۰۴ به نتیجه می‌رسد و گازهایی که ثروت ملی هستند و در طول سال‌های گذشته می‌سوختند اکنون فرآوری می‌شوند و در سبد صادرات قرار می‌گیرند که باز هم درآمد ارزی دارند. همان‌طور که در سؤالات شما هم بود مرکز مبادله قصد دارد اعتماد را به سرمایه‌گذاران کشور بازگرداند. کما این‌که اکنون هم این اتفاق افتاده است. در مقررات و اساسنامه این مرکز نیز این آموزه که نیازهای واقعی ارز چه در سرفصل‌های خدماتی و چه در سایر سرفصل‌ها از طریق این مرکز به صورت رسمی تامین شود، آمده است. قیمت رسمی بازار ارز نیز از طریق مرکز مبادله تعیین می‌شود. قیمت واحد در هر لحظه می‌تواند موجب اطمینان‌خاطر فعالان اقتصادی و مردم شود. وظیفه مرکز مبادله از بین بردن ناامنی و نااطمینانی مردم در بازار ارز است و امیدواریم در انجام این وظیفه خود موفق عمل کنیم، البته این را هم بگویم بخش معاملات و بخش‌های مختلف دیگری نیز در این مرکز راه‌اندازی می‌شود. با همکاری بخش‌های دیگر از جمله بانک کارگشایی و سازمان نشر نیز در حوزه لجستیک و طلا فعال خواهیم بود. موضوع تامین مالی ارزی از طریق اوراق مرابحه نیز به مرکز مبادله ارز و طلای ایران سپرده شده و آماده آن هستیم که تامین مالی ارزی را در این بخش فعال کنیم. یکی دیگر از فعالیت‌هایی که آن را وظیفه خود می‌دانیم مدیریت ریسک است. به این منظور مجموعه‌ای از قرارداد‌ها از جمله قرارداد‌های مشتقات ارزی مثل پیمان آتی، تاخت یا سوآپ و سلف به خدمات این مرکز اضافه خواهد شد.
 
سرفصلی در بخش ارزی تحت عنوان نیازهای ضروری وجود دارد که افراد می‌توانند از طریق کارت ملی سهمیه سالانه خود را دریافت کنند. ظاهرا اکنون این رویه سخت شده است. آیا این موضوع صحت دارد؟
امسال ۵۹۲ میلیون دلار و ۱۹۲ میلیون یورو به سرفصل نیاز‌های ضروری تخصیص داده شد. ضمن این‌که تخصیص ارز در سایر سرفصل‌های خدماتی نیز ۱۹۵ میلیون یورو بوده‌است.