نهاده هست چرا گران‌فروشی؟!

وزارت جهاد کشاورزی آخرین بار ۷۳هزار تومان را قیمت مصوب مرغ اعلام کرد، این در حالی است که به نظر می‌رسد قیمت‌گذاری مرغ به‌ستاد تنظیم بازار و شورای قیمت‌گذاری آن واگذار شده و این قیمت به ۷۶هزار و ۵۰۰تومان رسیده ، ازطرف دیگر قیمت هر شانه ۳۰ عددی تخم‌مرغ نیز باید بین ۱۱۵تا ۱۲۰هزار تومان باشد، بنابراین نباید هر عدد تخم‌مرغ در بازار بیش از ۴۰۰۰ تومان به فروش برسد.

فعالان بخش خصوصی صنعت مرغ معتقدند کاهش واردات نهاده‌های دامی و افزایش قیمت آنها و همچنین گرانفروشی جوجه یکروزه‌ از اصلی‌ترین دلایل این امر است، کارشناسان اما وابستگی زیاد کشور به واردات نهاده‌های دامی، سوء‌مدیریت شرکت پشتیبانی امور دام و تخلفات تولیدکنندگان جوجه یکروزه را از دلایل این امر می‌شمارند. اما به نظر می‌رسد برخی دلایل فعالان بخش خصوصی و کارشناس درخصوص این افزایش قیمت، درست و برخی اشتباه باشد که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت.
   
کمبود نهاده دامی نداریم
آن‌طور که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به خبرنگار ما اعلام کرده‌‍‌اند  کمبودی در بازار نهاده‌های دامی وجود ندارد و به نظر می‌رسد گرانفروشی این محصولات در بازار آزاد توجیهی نداشته باشد. به طوری که بر اساس آمار گمرک در هفت‌ماهه امسال هشت میلیون و ۳۵۹ هزار تن به ارزش چهار میلیارد دلار نهاده دامی شامل دانه‌سویا، جو، ذرت دامی و کنجاله سویا وارد کشور شده که نشان می‌دهد در یک سال اخیر واردات این چهار قلم نهاده دامی به کشور با رشد بیش از ۳۰درصدی در وزن و رشد حدود ۲۵درصدی در ارزش روبه‌رو بوده است. با این حال اما طی ماه‌های گذشته اندکی با کمبود کنجاله سویا در بازار روبه‌رو بودیم که این امر نیز به این دلیل صورت گرفت که وزارت جهاد کشاورزی به‌دنبال افزایش واردات سویا بود تا در داخل کشور و فعال کردن کارخانجات خود استحصال کنجاله سویا را انجام دهد تا جلوی واردات گسترده این محصول و ارزبری را بگیرد. ظاهرا این مشکل نیز هم اکنون مرتفع شده به‌طوری که طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی در یک ماه اخیر، بیش از ۴۰۰هزار تن کنجاله در کشور توزیع شده و قرار است با همکاری اتحادیه‌ها و تشکل‌های مرتبط تا پایان دی بیش از یک میلیون تن دیگر نیز بین واحدهای تولیدی دام و طیور توزیع ‌شود. این میزان توزیع در حالی صورت می‌گیرد که میزان نیاز مصرف میانگین واحدهای تولیدی کشور ماهانه حداکثر ۳۸۰هزار تن کنجاله است. 
علیرضا پیمان پاک، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی درباره توزیع و بارگیری کنجاله سویا گفته است: در حال حاضر فقط موجودی در حال بارگیری شرکت پشتیبانی امور دام بیش از ۱۵۰هزار تن کنجاله سویای ترخیص شده در بنادر است که علاوه بر این ۷۰ هزار تن کنجاله این شرکت در لنگرگاه آماده تخلیه و بیش از ۱۸۰هزار تن کنجاله خشک وارداتی دیگر این شرکت نیز در مسیر بنادر ایران است. 
وی تأکید کرده است: علاوه بر این بیش از ۱۰۰هزار تن کنجاله تهاتر شده با نفت نیز در بندر امام‌خمینی(ره) در حال تخلیه و ترخیص است و بیش از ۱۰۰هزار تن کنجاله دیگر نیز از محل تهاتر به سمت بنادر ایران در حال حرکت است و تا پایان آذرماه تخلیه می‌شود.
به گفته پیمان پاک، این حجم از کنجاله سویا فقط توسط دولت تأمین شده اما بیش از ۴۰۰هزار تن کنجاله خشک و دانه سویا هم توسط بخش خصوصی تأمین شده که در حال تخلیه و ترخیص است.
برخی فعالان بخش خصوصی معتقدند که به‌طور متوسط قیمت نهاده‌های دامی از ۱۹هزار تومان به ۳۰هزار تومان رسیده، این در حالی است که محمد مهدی نهاوندی، دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی نیز در این خصوص می‌گوید: با وجود مشکلاتی که پیش از این در خصوص تامین منابع ارزی و زمانبر بودن گذر از قوانین و... برای واردات نهاده‌های دامی در کشور وجود داشت اما در حال حاضر به‌ویژه در زمینه جو و ذرت با تعامل دولت و همچنین تلاش فعالان بخش خصوصی در این حوزه مشکلی وجود ندارد و حتی ۱۵تا ۲۰درصد کمتر از قیمت مصوب در بازار به مقدار مناسب عرضه می‌شود و اگر کسی ادعایی در باره نبود یا گران بودن نهاده جو و ذرت دارد، می‌تواند با مراجعه به اتحادیه نیاز خود را در این خصوص رفع کند.
طبق توافق سیدجواد ساداتی نژاد، وزیر سابق وزارت جهاد کشاورزی با فعالان صنعت مرغ قرار بود که هرگاه نرخ نهاده‌های تولید تا ۷درصد افزایش پیدا کند، قیمت محصولات صنایع مصرف‌کننده این نهاده‌ها هم بالا برود. مرغداران معتقدند قیمت نهاده‌های دامی از آن زمان تاکنون رشد قابل توجهی داشته است. در این خصوص ناصر نبی‌پور، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغداران مرغ تخمگذار می‌گوید: قیمت سویا در حدود سه ماه گذشته ۲۴درصد افزایش داشته به طوری که سه ماه پیش سویا ۱۶هزارو۳۰۰ تومان در هر کیلو قیمت داشت و الان قیمت آن به ۲۱هزار تومان رسیده و گاهی مرغدار مجبور است این نهاده را با قیمت ۳۶هزار تومان نیز تامین کند و می‌توان گفت در میان نهاده‌ها فقط قیمت ذرت است که افزایش نداشته است. 

تخلفات تولیدکنندگان جوجه یکروزه
یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت مرغ و تخم‌مرغ در بازار به سوءمدیریت شرکت پشتیبانی امور دام برمی‌گردد به طوری که قیمت جوجه یکروزه در بازار از ۱۶هزار تومان به ۳۱هزار تومان نیز رسیده است. درهمین خصوص اواخر هفته گذشته انجمن جوجه یکروزه با صدور اطلاعیه‌ای به تولیدکنندگان اعلام کرد نسبت به رعایت قیمت متعادل در بازار توجه جدی نشان دهند. این امر در حالی صورت گرفته که انجمن‌های نظارتی کشور و وزارت جهاد کشاورزی هیچ‌گونه برخوردی با این بخش نداشته‌اند، از سوی دیگر زمانی که این وزارتخانه معتقد است که هر ماه ۱۳۰تا ۱۳۵میلیون قطعه جوجه‌ریزی می‌شود هیچ دلیلی برای کمبود  یا افزایش قیمت مرغ نباید وجود داشته باشد. آمارهای گمرک در هشت ماهه سال‌جاری نیز حکایت از واردات ۱۸هزار و ۹۷۸ تن و ۷۰۵ کیلوگرم مرغ به کشورمان به ارزش ۴۴میلیون و ۸۰ هزار دلار دارد به همین دلیل کمبود در بازار توجیه ندارد.