موفقیت جدید محققان ایرانی در ترمیم پوست

محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به روش جدیدی برای برداشت و پیوند پوست در ترمیم محل آزاد شده پوست بعد از عمل سرطان های پوست با استفاده از روش جراحی موهز دست یافته اند.به گفته دکتر علی اصیلیان ، استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مجری این طرح ، سرطان های پوست جزو شایع ترین سرطان ها در ایران و جهان هستند که در اثر تابش زیاد اشعه ماورائ بنفش و سایر عوامل خطرساز ایجاد می شود. یکی از علل پیدایش مهم این سرطان در کشور ما، پیدایش سرطان پوست پس از رادیوتراپی پوست سر برای درمان کچلی هاست که 50 سال پیش به طور متداول انجام می شد. درمان های مختلفی برای این سرطان ها وجود دارد که یکی از موثرترین آنها عمل جراحی موهز است که احتمال موفقیت آن 95 - 98 درصد برآورد شده است . عمل میکروگرافی موهز در مرکز پزشکی الزهرا وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از سال 1378 راه اندازی شده و تنها مرکز فعال این عمل در ایران محسوب می شود و بیماران از سراسر کشور به این مرکز معرفی می شوند. در طول هفته 5 تا 6 عمل میکروگرافی موهز در این مرکز انجام می شود. به گفته اصیلیان در بسیاری از موارد با سرطان هایی از پوست مواجه می شویم که اصطلاحا به سرطان فراموش شده معروفند. در این حالت بیمار به ضایعه سرطانی خود توجه نمی کند و ضایعه پیشرفت می کند اما چون بیمار احساس درد نمی کند ، مورد بی توجهی قرار می گیرد و وقتی برای درمان مراجعه می کند ممکن است ضایعه سرطانی سطح وسیعی مثلا حدود 50 درصد پوست سر یا صورت را گرفته باشد. در این صورت بعد از عمل موهز پزشک با سطح باز و وسیعی از پوست مواجه می شود که می بایست به وسیله گرافت پوشانده شود ، در غیر این صورت امکان هجوم عوامل میکروبی به داخل خون وجود دارد.در روش معمول پوست نازک از ناحیه ران یا بازو یا شکم به وسیله دستگاهی به نام درماتوم که می تواند دستی یا برقی باشد، برداشته می شود ، سپس روی پوست لخت شده را پوشانده و گرافت را با بخیه در محل ثابت می کنند. این کار بسیار وقتگیر بوده و بویژه در موارد وسیع ممکن است ساعتها وقت پزشک را بگیرد. در ابتدای سال 1385 در مواجهه با چنین بیمارانی به نظر رسید که برای تسریع فرآیند درمان ، اگر بتوان پوست نازک برداشته شده را بدون نیاز به بخیه در محل موردنظر قرار داد ، مدت عمل به یک پنجم زمان قبلی کاهش پیدا خواهد کرد. این روش از دو ویژگی منحصر به فرد برخوردار است اول این که در این روش برای برداشت پوست از یک تیغ ساده استفاده می شود و دیگر این که از بخیه استفاده نمی شود ، بلکه بعد از پوشاندن کل سطح زخم با یک پانسمان متخلخل زخم را پانسمان می کنند. این پانسمان در بازار موجود است . بیمار بعد از یک هفته مراجعه می کند و پانسمان برداشته می شود. نتیجه این عمل در همه بیماران موفقیت آمیز بوده است .این روش تاکنون در 50بیمار انجام شده و نتایج اولیه در کنگره پوست رازی در تهران مطرح شده است . به گفته اصیلیان نتایج جدید این طرح تحقیقاتی در کنگره جهانی روماتولوژی که در مهرماه امسال در آرژانتین انجام می شود به صورت سخنرانی پذیرفته شده که ارائه خواهد شد. با انجام این کار عمل به صورت سرپایی انجام شده و نیاز به بیهوشی عمومی ندارد و از طریق بی حسی موضعی انجام می شود. اصیلیان در پایان خاطرنشان ساخت این روش بسیار نتیجه بخش بوده و با مدت زمان و هزینه کمتر، نتیجه زیبایی بهتری را به همراه داشته است . پانسمان متخلخل سبب می شود ترشحات زخم بخوبی جذب و همزمان اکسیژن نیز به محل زخم برسد که این ویژگی سبب تسریع فرآیند بهبودی شده و پس از یک هفته از زمان برداشتن پانسمان ، پوست کاملا با بخش دیگر پیوند می خورد. در گذشته برای درمان این نوع سرطان ها و مشکلی که برای بیمار ایجاد می شود از روماتوم استفاده می شد. به کمک دستگاه روماتوم پوست از ناحیه دیگری از بدن برداشته می شود و به بخش آسیب دیده بخیه زده می شود. این عمل حدود 4ساعت به طول می انجامد و علاوه بر این مشکلات زیبایی بعدی را نیز به همراه دارد.

الگوهای درمانی تظاهرات بالینی سرطان پوست در هر شخص متفاوت است. از این رو تعیین زمان مناسب بستگی به سن ، وضعیت بدن ، سابقه بیماری ، پیشرفت بیماری و سازگاری بدن بیمار با دارو و الگوهای مختلف درمانی دارد. الگوی درمانی ضایعه سرطانی با استفاده از اشعه یونیزه شده که تحت عنوان رادیوتراپی مورد بررسی قرار می گیرد ، منجر به انهدام سلولهای سرطانی و کوچک شدن اندازه ضایعه سرطانی می شود. در شیمی درمانی از داروهای شیمیایی استفاده می شود. در درمان سرطان پوست دو روش شیمی درمانی و بالینی مورد توجه قرار گرفته اند. پرتودرمانی یا فتودینامیک تراپی استفاده از رنگ و نور است. در این شیوه رنگ به داخل یک ورید تزریق و سپس در تمام بدن منتشر می شود. بعد از چند روز این رنگ فقط در سلولهای بدخیم باقی می ماند سپس با تابش نور قرمز رنگ لیزری رنگ درون سلول سرطانی نور را جذب می کند و منجر به عکس العمل فتوشیمیایی می شود که مخرب سلولهاست. این در حالی است که با وجود پیشرفت های انجام شده در درمان سلولهای سرطانی ، روش جراحی یا به عبارتی برداشتن بافت بدخیم و کمی از بافت سالم پوست ، روش معمول الگوی درمانی سرطان پوست است که به روشهای مختلف انجام می شود. یکی از این روشها، روش جراحی میکروگرافی موهز (Mohs)است. در این روش در واقع بافت سرطانی با کمترین صدمه به بافت سالم برداشته می شود که به نام ابداع کننده آن دکتر فردریک موهز ثبت شده است. جراح بخش کوچکی از سرطان پوست را محتاطانه برمی دارد و در حین جراحی آن را از طریق میکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهد. در این شیوه حداقل بافت سالم اطراف برداشته می شود و میزان بهبودی بسیار بالا بوده و در مواردی تا 98 درصد می رسد. جراحی موهز برای آن دسته از سلولهای سرطانی که متعاقب عمل قبلی عود کرده اند یا ضایعاتی که تجربه احتمال بالای عود در این مناطق بعد از درمان با روشهای دیگر را نشان می دهد ، بسیار موفقیت آمیز بوده است. این مناطق پوست سر ، پیشانی ، گوشها و گوشه های بینی را شامل می شود. در مواردی که نیاز به برداشتن مقدار زیادی از بافتهاست ، جراحانی که این روش را انجام می دهند ، از همکاری یک جراح پلاستیک در حین عمل بهره می گیرند تا بعد از عمل ، بهترین نتیجه ظاهری را دربر داشته باشد.