برای شناختهشدن بهعنوان یک فرد زیباروی خاص و اهل مد، بهسادگی به تیزی تیغ جراحی تن میداد. عملهای زیبایی که در سالهای اخیر بسیار باب شده است مخصوصا بین گروهی از جوانترها برای دیده شدن، پذیرفته شدن در جمعهای دوستانه یا به بهانه تغییر کردن هر خطری را به جان میخرند اما نمیدانند که گاهی این تصور ذهنی طوری مانند خوره به جان آدم میافتد که تا پای مرگ هم پیش میرود. جراحیهایی که تبدیل به ناهنجاری میشود و برای مقابله با آنها پای قانون و مجازات هم به میان میآید. این روزها افراد زیادی با انواع جراحیهای زیبایی مخصوصا عملهای نامتعارف و پرخطر، خود را با خیالی آسوده و در پی داشتن یک ظاهری متفاوت به تیغهای جراحی میسپارند. در این میان گروهی از این جراحان زیبایی هم بهخوبی از این آب گلآلود ماهی میگیرند و با تبلیغات مهیج و وسوسهانگیز، هر روز مشتریان خودرا بیشتر وبیشتر به قهقرای زیباییجویی نامتعارف سوق میدهند تا کیسهای که برای آنها دوختهاند، پر وپیمانتر شود. البته دراین میان افرادی هم هستند که با جان خود بازی میکنند و حین این عملهای به ظاهر زیبایی، به زندگی خود پایان میدهند.
اختلال در سطح هویت فردی و شخصیتی
سعیده سرافراز، روانشناس بالینی درباره علل گرایش این افراد به عملهای زیبایی نامتعارف به جامجم میگوید: «اینگونه از جراحیهای زیبایی در واقع عرف جامعه نیست و افراد آن را عادی تلقی نمیکنند. جراحیهای خاصی که در اکثر مواقع آسیبرسان هم هستند. برخی از افراد با هزینههای زیاد، تبعات این جراحیها را میپذیرند و زندگی، زمان و انرژی خود را صرف عملهای نامتعارف میکنند. در این اشخاص علاوه بر بروز اختلالات قابلدرمانتر روانشناختی، اختلال در سطح هویت فردی و شخصیتی نیز دیده میشود. علت عمومی این رفتارها، اختلال عمیق شخصیتی است. استانداردهای نامتعارفی که دنیای زیباییشناسی ناهنجار ادامه میدهد تا از انسانها یک موجودی غیر از آنچه که هستند بسازد و آنها را به هر سمتی سوق دهد.»
این روانشناس میافزاید: «علاوه بر اشکالات شخصیتی و ناهنجاریهای رفتاری که این افراد تجربه میکنند، گروههایی در این بین دخیل هستند که از این ناهنجاریها و تغییرات عجیب و غریب ظاهری منافعی کسب میکنند. این به آن معناست که انسانها از اصل زندگی دور شده و توجه آنان به ظاهر میشود.»
نپذیرفتن هویت واقعی، نوعی از خودکشی
سرافراز معتقد است که گرایش افراد به این عملهای جراحی بعضا بهعلت گم کردن هدف و معنای زندگی آنان است چرا که در سالهای اخیر، نوع متفاوتی از عدم پذیرش و فرار از خود را میان انسانها با انجام عملهای زیبایی نامتعارف شاهد هستیم. وی تصریح میکند: «نپذیرفتن هویت واقعی شاید گونه دیگری از خودکشی یا خودآزاری باشد. نارضایتی افراد از خود تا جایی پیش میرود که آنان با ابتداییترین ظاهر خود هم مشکل دارند. اینگونه از افراد پس از انجام عملهای زیبایی نامتعارف هم احساس خوبی نسبت به خود و دنیای اطرافشان ندارند.»
معایب عملهای زیبایی نامتعارف
طبق اظهارات این روانشناس، فردی که جراحیهای زیبایی را در حد نامتعارف انجام میدهد در مقابل کسی که یک شخصیت جدیدی را بازسازی میکند، به نوعی کارهای تهاجمی انجام میدهد، یعنی هر اقدامی که منجر به آسیبی در بدن شود از عملهای جراحی گرفته تا دخالتهای فیزیکی، بهعنوان درمانهای تهاجمی شناخته میشود. سرافراز با اشاره به تحت تاثیر قرار گرفتن وضعیت جسمانی افراد پس از انجام عملهای زیبایی نامتعارف عنوان میکند: «تاثیرات روانی اینگونه عملها بهمراتب بدتر از اثرات جسمانی آن خواهد بود. یکی از اهداف این افراد برای انجام این عملها، دیده شدن از سوی تمام آدمهاست. بسیاری از این عملها منجر به زیبایی نمیشود ولی این خاصیت ذهن و مغز است که یک فرد با انجام این جراحیها بهدنبال بهدست آوردن اعتماد به نفس، احساس ارزشمندی از دست رفته و بازسازی آن است. اما از یکجایی به بعد و زمانی که تعداد این جراحیها بیش از حد میشود، آن فرد توجهی را از اطرافیانش کسب میکند که تقویتکننده رفتارهای بعدی اوست.»
تبدیل زیبایی به یک آسیب
به گفته سرافراز، جامعه جهانی در جوامع مختلف از کودکان گرفته تا افراد مسن، معیارهای زیبایی را به حدی دستکاری و تخریب کردهاند که افراد در مواجهه با خود دچار ابهاماتی میشوند. سعیده سرافراز ضمن بیان استانداردهای زیبایی از گذشته تاکنون میگوید: «در گذشته، طبیعی و اصیل بودن بسیار مورد تایید بود اما امروزه معیارها برای زیبایی متفاوت شده است. اگر افراد فرمان مدیریت ذهنشان را در ارتباط با این معیارها رها کنند و گیرنده زیبایی در دست فرد دیگری باشد، موضوع زیبایی به یک ناهنجاری و آسیب تبدیل خواهد شد. در این مواقع فرد با انجام هر عمل زیبایی، احساس رضایت نمیکند و این زنگ خطری برای اینگونه افراد است. تمرکز ما به جنبههای روانی بهجای جسمانی، نیازمند آگاهی است و این موضوع به محیط اطراف نیز بستگی دارد.» صنعت زیبایی تا جایی پیش رفته که افراد از آن به عنوان وسیله ای برای ارتقای جایگاه مطلوب اجتماعی خود استفاده میکنند و نوعی بنگاه اقتصادی را برای برخی عملهای زیبایی نامتعارف درجامعه شاهد هستیم. تنها راهکار این مسأله تقویت اعتماد به نفس جوانان و نوجوانان است که در صورت عدم تقویت این حس درآینده ای نه چندان دور درمعرض انواع مشکلات روحی و روانی قرار خواهیم گرفت.
آمار عجیب و غریب عملهای زیبایی
۴ کشور آمریکا، برزیل کره جنوبی و هند جزو پیشتازان عملهای زیبایی هستند
یک سوم مراجعان عملهای زیبایی زیر ۳۰سال هستند
یک پنجم عملهای زیبایی مربوط به آقایان است
انجام عملهای بینی به افراد زیر ۲۰ سال هم رسیده است
ایران رتبه بیستم عملهای زیبایی را در سطح جهان دارد
۵ درصد عملهای پیکرتراشی مربوط به آقایان است
طیف سنی ۵۰ تا ۶۰سال تمایل بیشتری به عملهای جوان سازی صورت دارند
تهمینه سبحانیشاد - گروه جامعه