راه بی‌پایان عشق

با تماشای عشق کوفی می‌توان پی برد که تاریخ بر دور تکرار است تا به مسیر حق برویم و درسی که باید را از چرخ فلک بگیریم. سکانس‌هایی از تقابل نسل‌ها با همدیگر، درگرفتن بحث‌های عقیدتی و سیاسی در میان اعضای خانواده و همچنین چند قطبی شدن جامعه، برخی از این موارد است که «عشق کوفی» را از یک سریال تاریخی صرف، به اثری تاریخی با روایتی عاشقانه و البته نگاهی جامعه‌شناسانه تبدیل می‌کند که از این حیث می‌توان به جامعیت آن پی برد.
در اینجا نگاهی به ویژگی‌های این سریال داشتیم و با نادر فلاح، بازیگر یکی از نقش‌های متفاوت« عشق کوفی» و همچنین محمد برادران، طراح جلوه‌های ویژه گفت‌وگو کرده‌ایم تا از نگاه متمایز دست‌اندرکاران اثر نسبت به روایت این قصه بدانیم. سال‌ها پس از ساخت مختارنامه و بازپخش چندباره این سریال موفق از تلویزیون، امسال به تماشای اثری از قاب سیما نشسته‌ایم که می‌توان انتظار داشت از همان دست مجموعه‌هایی باشد که در دل مخاطبان جا باز کند و در سال‌های آینده هم با اقبال بینندگان باز روی آنتن برود. در این سریال که در فضای تاریخی تولید شده است، شاهد قصه‌ای جوان‌‎پسند هستیم که به روایت تاریخ بسنده نکرده و با درآمیختن درام و قصه‌پردازی‌های متناسب با آن سال‌ها، توجه مخاطبان را هم به حرکت تاریخی امام‌حسین(ع) و هم بافت جامعه‎‌ای که مسبب رخداد عاشورا می‌شود، جلب می‌کند. در این میان بهره بردن از چهره‌های سینمایی، تلویزیونی و اهالی تئاتر در نقش‌هایی که کمتر در آن دیده شدند و همچنین زاویه دید نو در نشان‌های بصری مثل جلوه‌های ویژه، این قاب را تماشایی‌تر کرده است. 

هوش مصنوعی را با عشق کوفی محک زدیم

محمد برادران طراح جلوه‌های ویژه بصری سریال عشق کوفی را به عهده دارد. نکته قابل تامل این است که او در بخش جلوه‌های ویژه بصری این مجموعه تاریخی که مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است، از هوش مصنوعی استفاده کرده؛ هر چند که خیلی معدود بوده است. وی در پاسخ به این سؤال که چرا از هوش مصنوعی برای پلان‌های محدودی استفاده کرده اید، بیان می‌کند: به این دلیل در پلان‌های محدود مورد استفاده قرار گرفت چون هنوز هوش مصنوعی در بخش تصویر به آن مرحله‌ای که بتواند دقیقا با آنچه می‌خواهیم خودش را تطبیق بدهد، نرسیده است. در صورتی که دوست داشتیم خروجی بیشتری از هوش مصنوعی داشته باشیم؛ اما محدودیت فعلی این اجازه را به ما نداد.
وی بیان می‌کند: هر چند در حال حاضر نیز هوش مصنوعی تصاویری زیبا ارائه می‌کند که باورکردنی نیست. با وجود این اما بیرون آوردن تصاویری که با صحنه سریال یکی باشد، آسان نبود. به عنوان مثال سر صحنه برای دیوارها از یک جنس خشت و گل استفاده شده؛ اما هوش مصنوعی خشتی را که در نظر بود ارائه نمی‌داد. 
همین مسائل باعث می‌شد دست ما بسته شود. در حالی که ۴۰-۳۰ پلان از طریق هوش مصنوعی خروجی گرفته شد؛ اما در تدوین وقتی با پلان‌های رئال کات می‌خورد، خوب از آب درنمی‌آمد. این طراح جلوه‌های ویژه بصری در پاسخ به این سئوال که آیا بهره بردن از هوش مصنوعی می‌تواند باعث کاهش هزینه تولید در بخش‌های مختلف آثار نمایشی شود؟ می‌افزاید: هوش مصنوعی به تنهایی بازوی اجرایی نیست. هوش مصنوعی ابزاری است که فعالان حوزه جلوه‌های ویژه می‌توانند برای بالا بردن سرعت عمل و کاهش هزینه‌ها از آن بهره ببرند. هزینه ساخت دکور در دنیای واقعی بسیار بالاست و از این رو در چند سال اخیر این کار تا جایی که امکان داشته از طریق جلوه‌های ویژه انجام ‌شده و می‌شود. روش‌هایی که در جلوه‌های ویژه وجود دارد متنوع است و هوش مصنوعی نیز به عنوان یک ابزار در جلوه‌های ویژه به کار گرفته می‌شود. می‌شود در جلوه‌های ویژه یا به صورت دو بعدی یا سه بعدی یا از روش هوش مصنوعی کار را پیش برد که ابزارهای کارآمدی هستند. به عنوان مثال همین پلان‌هایی که در حال حاضر برای «عشق کوفی» از طریق هوش مصنوعی در سه روز گرفته شده است را می‌توانستیم در سه هفته از طریق روش‌های دیگر انجام دهیم. چون ابتدا قرار بود به صورت سه‌بعدی با نرم‌افزارهای انیمیشن‌سازی صحنه‌ها ساخته شود اما با کمک هوش مصنوعی توانستیم سرعت را بالا ببریم و هزینه‌ها را پایین بیاوریم. برای همین هم جهان به سرعت دارد به سمت بهره‌مندی از هوش مصنوعی حرکت می‌کند.وی ادامه می‌دهد: در گذشته دستگاه‌های تدوین موویلا بود و فیلم با دوربین‌های نگاتیو ساخته می‌شد. برای همین تدوین و فیلمبرداری به شدت سخت و زمانبر بود. با آمدن فناوری، دوربین‌ها دیجیتال شده و تدوین از طریق کامپیوتر صورت می‌گیرد و تولید فیلم سریع‌تر و راحت‌تر شده است. حالا هوش مصنوعی قرار است کار را سریع‌تر و آسان‌تر از آنچه هست پیش ببرد.

سختی‌های شیرین بازی در آثار تاریخی

نادر فلاح تا به امروز تجربه بازی در آثار مختلف را دارد و این شب‌ها هم مردم شاهد بازی او در سریال عشق کوفی هستند. او در این سریال ایفاگر نقش مردی به نام فاضل است که یک علوی بوده؛ شخصیتی متعصب که در بیشتر مواقع از مواضع خودش کوتاه نمی‌آید و سفت و سخت پای عقایدش ایستاده است.این هنرمند درباره سختی‌ها و چالشی‌هایی که برای ایفای نقش خود  در سریال عشق کوفی داشته، بیان می‌کند: کار تاریخی در مقایسه با کاری که داستان آن در زمان حاضر می‌گذرد، سخت‌تر است. بخشی از این سختی به دلیل گریم و لباس است، بخشی هم به دلیل لوکیشن‌ها. در این جنس از کارها عموما لباس‌ها زیاد و گریم سنگین است و تحمل آنها دشوار؛ به‌خصوص اگر در تابستان باشد. لوکیشن‌ها هم جاهایی است که شن و خاک زیاد است و با شرایط متعارف یک کار آپارتمانی تفاوت دارد؛ ضمن این که دیالوگ‌ها هم در کار تاریخی مانند حرف زدن عادی نیست و حفظ کردن و آهنگ کلام را رعایت و درست بیان کردن، ازجمله دشواری‌های آن است.مسلما هنرمندان برای ایفای نقش در سریال‌های تاریخی باید از آمادگی جسمانی خوبی برخوردار باشند. فلاح درباره این‌که آیا برای صحنه‌های جنگی هم تمرین داشته است یا نه، توضیح می‌دهد: خنجری (سرپرست بدلکاران) با من کار خاصی نداشتند چون بازیگرانی که سوارکاری و شمشیربازی داشتند، کسانی بودند که با ایشان آموزش دیدند. شخصیت فاضل سوارکاری و جنگ نداشت.
وی می‌افزاید: ضمن این‌که برای بازی در سریال عشق کوفی، من را آقای سعید سعدی، تهیه‌کننده به کار دعوت کردند و وقتی فیلمنامه را خواندم، همکاری را پذیرفتم. اصولا سعی می‌کنم هرسال دست‌کم یک کار را برای امام حسین(ع) انجام دهم و این به باورهای من مرتبط است. بر این اساس پذیرفتم که در  عشق کوفی حضور داشته باشم.این بازیگر با اشاره به اهمیت ساخت فیلم و سریال عاشورایی می‌گوید: امام حسین(ع) شخصیت بزرگی در تاریخ است و برای ما ایرانیان جایگاهی ویژه دارد، چراکه درس آزادگی و شرافت و مبارزه با ظلم و ستم را به ما و تمام بشریت دادند. بر همین اساس کار مذهبی برای شخص خودم اولویت دارد اما فیلمنامه و قصه هم مهم است.او درباره قیاس  عشق کوفی با مختارنامه هم می‌گوید: این سریال قابل قیاس با «مختارنامه» نیست چون نه پروداکشن و نه بودجه آن را داشته است. با این حال تمام تلاش برای بالا بودن کیفیت اثر شد و از منظر من، عشق کوفی زیبا و جذاب است و امیدوارم مردم هم همین نظر را داشته باشند.فلاح در پاسخ به این سؤال که آیا استفاده از چهره‌های کمتر شناخته‌شده برای نقش اصلی در این سریال اتفاقی مثبت بوده است، توضیح می‌دهد: سعید شریف در نقش هلال را سال‌هاست می‌شناسم. او صدا و چهره خوبی دارد و به نظرم از جمله جوانانی بود که بسیار زودتر از اینها باید به او بها می‌دادند و بسیار خوشحالم که در عشق کوفی نقش اول بازی کرده است. شریف تمام‌قامت در نقش اصلی شایسته است، چون بارها جایگاهش را اثبات کرده و برای کارش بسیار زحمت کشیده است و من در جریان تلاش او هستم. حتی در تمرینات عشق کوفی آسیب دید اما به کارش ادامه داد. بسیار خوشحالم که سعید شریف توانست این نقش را بازی کند.این بازیگر با گلایه از حضور همیشگی چهره‌های شناخته‌شده در تولیدات تصویری بیان می‌کند: نمی‌دانم این اصرار برای حضور چهره شناخته‌شده در یک اثر از کجا نشات می‌گیرد؟ به‌هرحال همه چهره‌هایی که امروز شناخته‌شده هستند، زمانی شناخته‌شده نبودند و بعد از فرصتی که در اختیارشان قرار گرفت، تماشاگران آنها را پذیرفتند.