زیبایی یا سلامتی؟ مسأله این است!

چیزی شبیه به خوردن یک قرص استامینوفن ساده! قرصی که با وجود این‌که می‌تواند مسکن باشد و گاهی دردمان را تسکین دهد و حال‌مان را بهتر کند، می‌تواند عوارضی هرچند کم هم به همراه داشته باشد. این واقعیت قریب‌به‌اتفاق درمان‌های دارویی، شیمیایی یا جراحی‌های بزرگ و کوچکی است که در حوزه بهداشت و درمان رخ می‌دهد؛ درمان‌هایی که در عین حال که درمان است، می‌تواند درد هم باشد. عمل‌های جراحی چاقی و لاغری هم از این قاعده مستثنی نیست! عمل‌هایی که گاهی در شرایط حاد می‌تواند چاره باشد اما اولین انتخاب نیست. پس در مرحله اول، سلیقه شخصی و نظر دوستان و تجربه آشنایان را کنار بگذارید و تنها ملاک‌تان برای تصمیم به عمل جراحی، نظر پزشکان متخصص باشد؛ پزشکانی که در شرایط عادی، کمترین رغبت را برای این عمل‌های جراحی دارند، مگر در موارد بسیار خاص که اضافه وزن و چاقی بیمار، سلامت دیگر قسمت‌های بدنش را هم به خطر انداخته است. این را مریم‌سادات عمادی، متخصص تغذیه می‌گوید و معتقد است که این عمل‌ها برای تعداد اندکی از افراد مناسب است که چاقی‌شان از حد گذشته و فقط موضوع چاقی مطرح نیست، بلکه آنها را دچار مشکلات متعددی کرده‌ است: «عمل‌هایی که با لاپاراسکوپی انجام می‌شود، انتخاب نهایی برای آن دسته افرادی است که چاقی‌شان بیمار‌گونه و مفرط است.»

چاره‌ای نیست!
اصلا اسمش رویش هست؛ جراحی‌های چاقی! چاقی‌هایی که از حد گذشته و انواع و اقسام بیماری‌ها را برای فرد به همراه داشته؛ از دیابت تا کبد چرب و بیماری‌های قلبی و عروقی که اکثر آنها به دلیل چاقی مفرط به وجود آمده‌ و سال‌ها است که با رژیم و تحرک درمان نشده است: «اجازه دهید دقیق‌تر بگویم. چاقی‌، انواع مختلفی دارد؛ اما در دسته‌بندی‌های ما، هر زمان که شاخص توده بدنی بین ۱۹ تا ۲۵ باشد، می‌گوییم فرد وزن نرمالی دارد و اگر بالای ۲۵ باشد، یعنی دچار اضافه وزن و چاقی است.»
عمادی برای اضافه‌وزن‌های بالای ۲۵ هم سالم‌ترین و کم‌عارضه‌ترین روش‌های لاغری را پیشنهاد می‌کند: «طبیعتا سالم‌ترین روش برای کاهش وزن، رژیم و ورزش است اما بعضی اوقات اضافه‌وزن از حد معمول هم بالاتر می‌شود و مثلا عدد شاخص توده بدنی افراد، بالای ۳۵ یا ۴۰ قرار می‌گیرد.» اعدادی که باز هم در قدم اول و با در نظر گرفتن شرایط‌ فرد مبتلا، با روش‌های سالم، درمان‌پذیر است: «یعنی چه؟ یعنی شخص اگر می‌تواند، اگر وضعیت بدنی سالم و سن پایینی دارد، رژیم و ورزش را امتحان کند که به مرور زمان وزنش کم بشود. درواقع این انتخاب، ارتباط مستقیمی به بیماری‌های زمینه‌ای افراد هم دارد.» این متخصص تغذیه، می‌گوید در برخی شرایط، اضافه‌وزن آن‌قدر بالا است، آن‌قدر طولانی شده و فرد موفق به کاهش وزن نشده که او را به بیماری‌های دیگری نظیر دیابت و کبد چرب و... هم مبتلا کرده است. برای همین است که در چنین شرایطی، متخصص وضعیت را می‌سنجد و تنها راه چاره را عمل‌های جراحی مانند بای‌پس و اسلیو معده می‌داند.

سلامتی و دیگر هیچ!
لازم است بدانیم که عمل‌های جراحی برای لاغری و کاهش وزن، اصلا در دسته جراحی‌های زیبایی نمی‌گنجد؛ چرا که این عمل‌ها صرفا برای کم کردن عوارض بیماری‌هایی است که چاقی برای فرد به همراه داشته است؛ در غیر این‌صورت، اراده قوی، رژیم غذایی و ورزش و تحرکات بدنی، تنها راه‌حل برای رسیدن به تناسب اندام و زیبایی‌هایی است که هرکسی به دنبال آن است.
موضوعی که دکتر مریم عمادی، مشاور و متخصص تغذیه هم آن را تایید می‌کند و از نیاز به اصلاح تفکر و نگاه به این دسته از عمل‌های جراحی می‌گوید: «آنچه مسلم است، این‌که جراحی چاقی، جراحی زیبایی نیست و افراد صرفا برای زیبایی، نباید جراحی را انتخاب کنند؛ البته که در این مسیر، متخصصان هم باید چنین افرادی را از تصمیم‌شان منصرف کنند. چنان‌که نمونه‌های متعددی داشته‌ایم که فرد با شاخص توده بدنی بین ۳۰ تا ۳۵، می‌خواهد عمل کند؛ در صورتی که از عوارضی که در آینده گرفتارش خواهد شد
بی‌خبر است.»
این جراحی‌ها، پیکرتراشی نیست، جراحی زیبایی و جراحی لاغری هم نیست؛ بلکه یک جراحی درمانی است که افراد را از بیماری چاقی مفرط و بیمارگونه نجات می‌دهد: «افرادی که طبق نظر جراح و متخصص، عمل جراحی را انتخاب می‌کنند، باید هم در روزهای پیش از عمل و هم بعد از آن، تحت نظر متخصص تغذیه باشند و از اصول رژیم غذایی خاصی پیروی کنند که عوارض جراحی، آنها را دچار کمبود و ضعف بدنی نکند.»

درمان چاقی با طب سنتی
بسیاری از متخصصان طب سنتی معتقدند زیاده‌روی در خوراک و حجم غذایی که می‌خوریم باعث چاقی نمی‌شود؛ بلکه مزاج افراد و برخی از مشکلات روحی و روانی هم می‌تواند تاثیر چشمگیری در افزایش وزون بی‌رویه افراد داشته باشد. برای همین هم توصیه می‌کنند که در کنار مصرف مواد گیاهی و طبیعی برای درمان چاقی، بر احساسات و عواطف‌تان مانند افسردگی، خشم، استرس و ... کنترل داشته باشید؛ موضوعی که اگر کمی بر آن مسلط باشید، می‌توانید بخش زیادی از روند درمان چاقی را پیش ببرید. اما فارغ از آن، مصرف مواد طبیعی مانند سویا و چای سبز، تا به امروز از پربازده‌ترین داروهای طبیعی برای کوچک‌تر شدن شکم بوده است. در واقع بر اساس دیدگاه طب سنتی ایران، معمولا غذاهای گرم مزاج می‌تواند لاغر کننده و غذاهای سرد مزاج مانند ماست، دوغ، سوپ جو، و شیر برنج می‌تواند چاق‌کننده باشد. علاوه بر آن، افزایش دفعات نوشیدن آب در طول روز هم از دیگر شاخص‌های کاهش وزن در درازمدت است؛ تجربه‌ای که در نمونه‌های متعددی به نتایج خوبی رسیده است. نوشیدن آب گرم همراه لیموی تازه در صبح زود یا مصرف یک عدد سیرخام در صبح هم از دیگر راهکارهای طب سنتی برای افزایش سوخت و ساز و متابولیسم بدن و در نتیجه کاهش وزن است. در نهایت و با رعایت برخی از اصول تغذیه‌ای در طب سنتی برای درمان چاقی، توجه به زمان استحمام هم از دیگر توصیه‌های متخصصان طب سنتی برای درمان چاقی است؛ از نظر آنها، ناشتا حمام کردن یا بلافاصله بعد از مصرف غذا به حمام رفتن، از رفتارهای اشتباهی است که منجر به افزایش وزن و مانعی جدی کاهش وزن است؛ پس بهتر است زمان مناسب‌تری را برای استحمام در روز انتخاب کنیم.