آمریکا دیگر تمایلی به مذاکرات هسته‌ای ندارد

سعید ایروانی در بخشی از این نامه توجه شورای امنیت را به نقض دیگری از مقررات حقوق بین‌الملل توسط ایالات متحده آمریکا علیه ایران جلب کرد و گفت: جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا در اظهارات اخیر خود در مؤسسه واشنگتن در تاریخ ۴ می ‌۲۰۲۳، تلویحا جمهوری اسلامی ایران را به استفاده از زور علیه تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان از طریق حمایت آمریکا از آزادی عمل رژیم اسرائیل تهدید کرده است. بدون شک، این اظهارات غیرمسئولانه، تحریک‌آمیز و جنگ‌طلبانه، قوانین بین‌المللی و منشور ملل متحد، به‌ویژه بند ۴ ماده ۲ را نقض می‌کند.

ابوالفضل ظهره‌ وند، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «جام‌جم» درباره اظهارات جدید مشاور امنیت ملی آمریکا و پاسخ علی باقری، مسئول تیم مذاکره‌کننده کشورمان به این ادعاها گفت: شرایطی که امروز جهان بین‌الملل با آن مواجه است و از آن تحت عنوان شرایط گذار یاد می‌شود تا صورت بندی لازم برای آن اتفاق بیفتد، می‌تواند شامل چند جانبه‌گرایی یا مدل متفاوتی از بازگشت هژمونی آمریکا باشد.

وی ادامه داد: اکنون با تغییرات صورت گرفته آمریکایی‌ها سعی دارند شرایط را به دوره قبل و به نفع تقویت سیطره خود بازگردانند اما چینی‌ها هم نشان دادند یک بازیگر مهم، اصلی و تاثیرگذار هستند که نمونه آن تحول در روابط ایران با عربستان و تغییراتی بود که در حوزه خلیج‌فارس اتفاق افتاد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان این‌که می‌توان این تغییرات را در حوزه بحران اوکراین هم تحلیل کرد که احتمالا به‌زودی شاهد تغییراتی در زمین جنگ اوکراین و روسیه باشیم، ‌افزود: از طرف دیگر آمریکایی‌ها کماکان می‌خواهند مسیر گذشته خود را احیا کنند و تلاش دارند سفر جیک سالیوان به عربستان را در این زمینه دنبال کنند؛ لذا این کشور می‌کوشد دوباره مناسبات امنیت را مانند گذشته برای رژیم‌صهیونیستی احیا کند و به انزوایی که به این رژیم تحمیل شده، پایان دهد.

وی خاطرنشان کرد: در واقع ایران برای آمریکایی‌ها هنوز یک مسأله کلیدی است؛ یعنی در عین مهار چین و برخورد با روسیه و بازگرداندن هژمونی آمریکا در منطقه غرب آسیا، همچنان ایران برای آنها موضوعیت دارد و به همین دلیل مشاور امنیت ملی آمریکا اشاره دارد که آمریکا به دنبال توافق و برجام جدید است که قوی‌تر باشد.
ظهره‌وند با اشاره به صحبت‌های اخیر علی باقری یادآور شد: بعید است آمریکایی‌ها تمایل داشته‌باشند، بخواهند فقط در حوزه هسته‌ای با ایران مذاکره کنند و امتیاز بدهند؛ چراکه چنین آمادگی‌ای ندارند و از سوی دیگر سرعت تغییرات در محیط بین‌الملل بسیار بالاست و از این‌رو آمریکایی‌ها اگر هم قرار باشد راجع به مسائل هسته ای مذاکره کنند، موضوعات دیگر را هم به آن اضافه می‌کنند.

این دیپلمات سابق کشورمان با بیان این‌که شرایط به نسبت گذشته بسیار تغییر کرده و موضوع هسته‌ای به‌تنهایی نمی‌تواند به عنوان مذاکره در دستور کار قرار گیرد، یادآور شد: آمریکایی‌ها دیگر تمایلی به این شکل از مذاکرات ندارند و وارد فاز جدیدی شده ایم.

وی درباره این‌که آیا می‌توان گفت مدل چینی توافقات منطقه جایگزین مدل غربی توافقات برجام شده است، افزود: چینی‌ها در حال حاضر به‌عنوان یک تهدید معتبر برای آمریکا و غرب محسوب می‌شود. بحث آمریکا در حال حاضر این است که چگونه چین را متوقف کند؛ بنابراین این روند بسیار با پیچیدگی پیش می‌رود.

ظهره‌وند تصریح کرد: آمریکایی‌ها در حال حاضر بیشتر از آن‌که متوجه ایران باشند، روی جنگ اوکراین تمرکز دارند و موضوع نزدیک شدن چین و روسیه به یکدیگر را هم دنبال می‌کنند، چنان‌که بعد از تلاش‌های رئیس‌جمهور چین برای ایجاد آتش‌بس در اوکراین، آمریکا سریعا با این موضوع مخالفت کرد. آنها حتی هم اکنون نیز تاکید دارند هر نوع تحول سیاسی به سال بعد موکول شود؛ چون آنها روی سال جاری میلادی حساب کرده‌اند تا بتوانند روسیه را زمینگیر کرده و صورت‌مسأله را به نفع زلنسکی تغییر دهند.این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین افزود: آن چیزی که آمریکایی‌ها را نگران کرده پررنگ شدن نقش منطقه‎ای چین در حوزه خلیج‌فارس و سایر حوزه‌هاست؛ از این رو در روابط بین چین و روسیه در حوزه دیپلماسی چالشی بسیار جدی وجود دارد، هرچند وزن چین در این چالش بسیار خوب است و ایران و روسیه و کشورهای حوزه خلیج‌فارس رابطه با چین را با سرعت بسیار بالا پیش می‌برند و نقش این کشور نیز بسیار تقویت شده‌است. به گفته وی، باید دید چینی‌ها چه کارت‌هایی را می‌توانند روی میز بگذارند و بازی را چگونه ادامه بدهند؛ هرچند آمریکایی‌ها هم دست بسته نیستند و به دنبال ایجاد بحران‌های منطقه‌ای خواهندبود.