تعمیرکاران تعویض‌کار

اکنون در همه خیابان‌ها یک مرکز تعمیرگاهی تاسیس شده و بررسی خبرنگار ما نشان می‌دهد حدود نیمی‌ از آنها جواز فعالیت ندارند و اتفاقا نارضایتی مشتریان اغلب از این واحدهاست. به این دلیل که اجناس تقلبی را به نام اصل می‌فروشند و مصرف‌کننده هم به‌دلیل این‌که تخصص کافی در زمینه تعمیرات و تجهیزات خودرو ندارد مبلغ را می‌پردازد.

بسیاری از شهروندان با امید تعمیر قطعه معیوب به واحدهای تعمیرگاهی مراجعه می‌کنند اما در عین ناباوری در بیشتر مواقع مجبور به تعویض قطعه می‌شوند. این موضوع هزینه سرباری را به جیب مردم تحمیل می‌کند. تعداد واحدهای تعمیر خودرو افزایش محسوسی داشته است و به گفته علیرضا نیک‌آیین، رئیس اتحادیه صنف تعمیرکاران در تهران ۵۰۰۰ تعمیرگاه خودروی مجوزدار و ۴۰۰۰ تعمیرگاه بدون مجوز فعال هستند. تعداد واحدهای بدون مجوز نشان می‌دهد که احتمال به تور افتادن مالک خودرو در این واحدهای غیرمجاز حدود ۵۰درصد است و مراجعه به این واحدهای غیرمجاز مشکلات فراوانی را ایجاد کرده. شاید یکی از دلایل افزایش واحدهای غیرمجاز در سطح شهر میزان جریمه ناچیز آن است. به گفته رئیس اتحادیه، میزان جریمه واحدهای غیرمجاز ۴۰۰هزار تومان است که این رقم ناچیز اهرم مناسبی برای سوق‌دادن تعمیرکاران به دریافت مجوز نخواهد بود.

برای بررسی این موضوع به تعدادی از واحدهای تعمیر خودرو مراجعه کردیم. یک فرد برای تعمیر خودرو به یکی از تعمیرگاه‌های غرب تهران مراجعه کرده بود و در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن اعلام نارضایتی از وضعیت خدمات‌دهی در تعمیرگاه‌‌ها می‌گوید برای تعمیر خودروی خود تاکنون به چندین تعمیرگاه رسمی و غیررسمی مراجعه و بسیاری از قطعات‌مصرفی را نیز عوض کردم اما هنوز مشکل خودرو پابرجاست.

وی با بیان این‌که درصورت تخلف تعمیرکاران امکان شکایت از این صنف وجود ندارد، بیان می‌کند هیچ نظارتی بر واحدهای تعمیرکننده وجود ندارد و درصورت خسارت به خودرو ناشی از خطای تعمیرکار، هیچ مسئولیتی را نمی‌پذیرند و امکان شکایت از آنها نیز وجود ندارد اما نیک‌آیین با رد این ادعا می‌گوید: «سازوکارهای قانونی و امکان شکایت از واحدهای متخلف تعمیرات خودرو وجود دارد اما چند درصد در این دو سال همه‌گیری برای پس‌گرفتن ۵۰۰هزار یا یک‌میلیون تومان حاضر بودند وارد راهروهای اداره‌ها شوند و چند ماه صبر کنند تا نتایج کارشناسی بیاید؟ ضمن این‌که برخی متقاضیان عنوان می‌کنند به‌دلیل معیوب بودن قطعه‌ای مانند تسمه‌تایم و پاره‌شدن آن به بقیه اجزای خودرو نیز آسیب وارد کرده اما پس از بررسی کارشناسی نتیجه این شده که تنها مبلغ تسمه‌تایم پرداخت شود.»

ابزار رتبه‌بندی نداریم
واحدهای تعمیرات خودرو در خارج از کشور رتبه‌بندی می‌شود. این اقدام باعث می‌شود که مراجعان دچار سردرگمی نشوند و آگاهی مناسبی نسبت به نحوه خدمات‌رسانی این مراکز داشته باشند. رئیس اتحادیه صنف تعمیرکاران در همین خصوص عنوان می‌کند: «رتبه‌بندی به ابزار خاص نیاز دارد و آن ابزار در کشور ما نیست مثل دیاگ خاص و ابزار مخصوص انواع خودرو که با یکدیگر متفاوت است. ما در تعمیرگاه‌ها فقط ابزار اولیه داریم. درواقع رتبه‌بندی به یک استاندارد نیاز دارد چه از لحاظ متراژ، چه ابزار مخصوص و چه از نظر آموزش‌ها اما در جایی که اصلا خودروسازها میلی به آموزش مکانیک‌ها ندارند این وضعیت پیش می‌آید.»

فقر آموزش در صنعت
آن‌طور که در بازارهای بین‌المللی معمول است کارخانه‌های تولید خودرو بعد از ورود خودروهای جدید به نمایندگان خود و تعمیرکاران آموزش داده و در کنار آن ابزارهای دقیق برای تعمیرات در اختیار تعمیرکاران قرار می‌دهند اما در ایران این ناهماهنگی باعث شده تعمیرکاران به روش سنتی و گاهی با تکیه بر شانس دست به تعمیر خودرو بزنند.

تعمیرکاران چه می‌گویند؟
تعمیرکاران می‌گویند قطعات را از بازار و توزیع‌کنندگان دریافت می‌کنند اما متاسفانه امروز آن‌قدر تولید اجناس تقلبی دقیق شده که تشخیص قطعه اصل از غیراصل بسیار سخت است. ابزارهای چاپ و بسته‌بندی به حدی پیشرفت کرده است که نمی‌توان جعبه و بسته‌بندی لوازم‌یدکی اصل را از قاچاق و بی‌کیفیت تفکیک کرد. ما هم ضربه را از همین‌جا می‌خوریم. برخی دیگر از کیفیت پایین روغن و بنزین گلایه دارند و معتقدند سوخت با گوگرد و اکتان بالا بی‌شک عمر خودرو و موتور را کاهش می‌دهد. همچنین روغن‌های نامرغوب و تقلبی که در بسته‌بندی برندهای معروف داخلی و خارجی بسته‌بندی و به بازار عرضه می‌شوند، برای ما به معضل تبدیل شده‌اند.

کمبود نقدینگی، عامل بی‌کیفیتی قطعات
طبیعی است که وقتی پولی در میان نباشد، توانی نیز برای بهبود کیفیت باقی نخواهد ماند. در همین خصوص محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی خودرو در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به کیفیت قطعات خودرو می‌گوید: «کیفیت قطعه تا حد زیادی بستگی به سفارش خودروساز دارد. اگر خودروسازان قیمت قطعات درخواستی را اصلاح کنند، کیفیت قطعات هم افزایش می‌یابد، زیرا ما دانش و توان تولید قطعات باکیفیت را داریم و در طرح‌هایی مانند خودروی ال ۹۰ اثبات کردیم که می‌توانیم قطعات باکیفیت تولید کنیم.»