رازهایی از عالم ملکوت

معمولا فیلم و سریالهایی که به این موضوعات میپرداختهاند جزو آثار پربیننده محسوب میشوند. رسانهملی هم در دورانی به مناسبت ماه مبارک رمضان به تولید و پخش اینگونه مجموعهها میپرداخت که با استقبال فراوانی همراه میشدند. مجموعههایی چون کمکم کن، او یک فرشته بود، اغما و ملکوت که این روزها از شبکه آیفیلم در حال بازپخش است؛ سریالی که به کارگردانی محمدرضا آهنج اولین بار در سال ۱۳۸۹ از شبکه دوی سیما پخش شد. این سریال با ترسیم فضایی که عالم برزخ را یادآوری میکند به مسأله مرگ و حقالناس، میپردازد. «ملکوت» هرچند که در بعضی از قسمتها ازجمله نمایش برزخ و عالم ماوراء و استفاده از جلوههایویژه ضعف دارد اما در توجه به اصل داستان و به نوعی صحت این موضوع و نحوه نمایش آن از جنبه مذهبی تا حد قابلقبولی موفق است، چراکه در داستان سعی شده تا حد ممکن براساس منابع دینی عمل شود که این موضوع هم اعتبار سریال را تضمین کرده و هم آن را برای مخاطب باورپذیر میکند. اغراق در آن دیده نمیشد و بحث هادی و تجسم اعمال در قالب یک فرشته را بهخوبی نشان میدهد. موضوعی که در ذهن مخاطبان با باورهای دینی همراه میشود. همچنین علاوه بر این مسأله صحنههای راز و نیاز روح حاجفتاح و لحظههای وداع او با خانواده بسیار تاثیرگذار ساخته شده است، طوری که در بعضی از صحنهها تلنگری به بیننده میزند و به نوعی در ماه رمضان به فراخور شرایط زمانی بعضی از مسائل فراموششده را یادآوری میکند. از سوی دیگر این سریال سعی کرد تا به نوعی بیننده را با فضای مهآلودی که درباره مرگ و حیات روح پس از آن مطرح است آشنا کند و در این موضوع هم به دلیل اینکه در آن تحریفی ایجاد نکرده بود نمره رضایتبخشی کسب کرد. یکی از تهدیدات کارهای ماورایی تحریف مذهبی است. موضوعی که در بعضی از سریالهای ماورایی رخ داد اما خوشبختانه در ملکوت این مسأله دیده نشد. زیرا داستان اصلی یعنی مرگ حاجفتاح و روح و فرشته همراهش، بحث ملاقات وی با سامان و صادق در کما را در واقعیت هم نمیتوان رد کرد، چراکه تمام این مسائل در مباحث دینی کاملا تایید شده است. از سوی دیگر تکیه بر مسأله حقالناس بهعنوان محور اصلی سریال یکی از رمزهای موفقیتآمیزی بود که توانست ملکوت را بهخوبی با نیازهای اخلاقی جامعه پیوند دهد و در این قسمت تأثیرگذار عمل کرد. به گونهای که در این مسأله میتوان آن را با نمونههای خارجی مانند «استخوانهایدلپذیر» یا «کنستانتین» مقایسه کرد که در هیچکدام از آنها به بحث رعایت حقوق اجتماعی دیگران و عواقب رعایتنکردن آن بدینصورت پرداخته نشده بود. (تکیه سریال بر اینکه بخشش شریفه باعث سعادت اخروی فتاح میشود بسیار تأثیرگذار است.) در این میان، ملکوت یک مطلب مهم هم برای دیگر فیلمسازان و کارگردانان درپی داشت؛ اینکه مهم نیست سوژه مورد پرداخت تکراری باشد، بلکه مهم نحوه پرداختن و زاویه دید فیلمسازان به آن است که بعضی از سوژهها بهدلیل نیازهای ذهن مخاطب قابلیت پرداختن چندینباره دارند که نمونه آن را میتوان در سریال «کمکم کن» و شباهت سوژه آن با «ملکوت» دید. بهعنوانمثال همین ژانر ماورا که در سینما و رسانهملی بسیار هم جای کار دارد. کافی است که این فیلمها در کنار ساخت تکنیکی و سطح فیلمسازی از نظرات کارشناسان خبره مذهبی بهره بیشتری ببرند.