آغاز امتحانات ترمیم معدل با «تخلف»

دیروز اما اتفاقاتی رخ داد که باعث نگرانی بسیاری از خانواده‌ها شد. شواهد نشان می‌دهد که حداقل از ۱۲دقیقه بعد از شروع امتحان، لااقل سوالات امتحان ریاضی‌۳ مربوط به دانش‌آموزان رشته علوم تجربی به همراه پاسخ‌ آنها در گروه‌های متعدد تلگرامی پخش شده و در نخستین لحظه انتشار پاسخ‌ها، بیش از ۳۰۰۰ نفر فقط از یکی از این کانال‌ها بازدید کرده‌اند. این اتفاق برای دانش‌آموزانی که با جان و دل درس می‌خوانند و فکر تقلب را به مخیله‌شان راه نمی‌دهند به معنای واقعی، دهشتناک است چون سبب می‌شود عده‌ای از راه تقلب، نمرات بهتری کسب کنند و در نتیجه معدل‌شان رشد کند و احتمال موفقیت آنها در کنکور بالاتر برود.

ترمیم معدل از آنجا اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا کرده که شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاثیر معدل پایه دوازدهم را در کنکور سال آینده ۴۰درصد مصوب کرده که سهم بزرگی محسوب می‌شود. بنابراین دانش‌آموزان می‌کوشند نمرات دروس تخصصی خود را تا جای ممکن ارتقا دهند اما تخلفاتی که از روز گذشته در جلسات امتحان نهایی مربوط به ترمیم معدل و سابقه تحصیلی کلید خورده پنبه دانش آموزان پر‌تلاش را می‌زند و آنها را در رقابتی نابرابر قرار می‌دهد؛ ضمن این که اعتبار و هیبت امتحانات نهایی را نیز مخدوش می‌کند.

گزارش شاهدان عینی

عقربه‌های ساعت هنوز به ۱۱صبح نرسیده بود که مادر یکی از دانش‌آموزان رشته علوم تجربی در تهران با جام‌جم تماس گرفت و از پخش پاسخ سوالات درس ریاضی در فضای مجازی خبر داد. در این ساعت که او نگران و هراسان این اتفاق را گزارش می‌داد هنوز زمان امتحان به پایان نرسیده بود، چراکه دانش‌آموزان از ساعت ۱۰صبح به مدت یک ساعت و نیم برای پاسخ به سوالات فرصت داشتند. به این ترتیب دانش‌آموزانی که توانسته بودند به هر طریق ممکن گوشی‌های تلفن همراه را به جلسه آزمون ببرند به‌راحتی از این کانال‌های تلگرامی استفاده کردند و پاسخ‌های درست را نوشتند و خیال‌شان را بابت کسب نمره خوب راحت کردند.در رصدی هم که ما از این کانال‌ها داشتیم، اوضاع بسیار بحرانی به نظر می‌رسید، چراکه کانال‌های متعددی پاسخ‌ها را منتشر کرده بودند، پاسخ‌هایی که به‌صورت دستی روی کاغذهای خط‌دار یک دفترچه سیمی نوشته شده بود و به دانش‌آموزان متقلب نهایت کمک را می‌کرد. برخی کانال‌ها نیز البته پاسخ‌ها را تایپ کرده بودند که نشان می‌داد عده‌ای برای آماده کردن پاسخ‌ها و رساندن تقلب به دانش‌آموزان، فرصت کافی داشته‌اند. اما این که دانش‌آموزان چطور توانسته‌اند ابزارهای ارتباطی اعم از گوشی‌های موبایل را با خود به جلسه امتحان ببرند، مهم‌ترین معمای این رویداد است،زیرا انتظار می‌رود نهایت دقت در بازرسی‌ها به کار گرفته شود تا در معتبرترین امتحان کشوری، امکان تقلب به صفر برسد. اما مادر دانش‌آموزی که با ما تماس گرفت به نقل از فرزندش که شاهد رویدادهای جلسه امتحان است به ما گفت که برخی دانش‌آموزان موبایل را درون یونولیت مخفی می‌کنند و آن را همراه خود به جلسه می‌آورند. عده‌ای نیز که به نحوی گوشی را پنهان کرده‌اند آن را در دستشویی می‌گذارند و به بهانه استفاده از سرویس بهداشتی سری به این کانال‌ها می‌زنند و پاسخ‌ها را یا از بر کرده یا رونویسی می‌کنند. البته از این دست اتفاقات در سال‌های اخیر کم رخ نداده اما از آنجاکه در کنکور ۱۴۰۲، تاثیر قطعی سوابق تحصیلی در قبولی داوطلبان رقم درشت ۴۰ درصد است، این قبیل اتفاقات به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.

سوالات لو نرفت، ولی تخلف روی داد

مخالفان افزایش سهم سوابق تحصیلی در کنکور دقیقا به واسطه تخلفاتی که در امتحانات نهایی رخ می‌دهد با این قضیه مخالفند. آنها می‌گویند اگر امتحانات‌نهایی به‌صورت استاندارد برگزار می‌شد، می‌توانست سهم بزرگی در موفقیت دانش‌آموزان در کنکور داشته باشد، حال آن که چون این امتحانات همواره با شبهات و تخلفات همراه است، ملاک خوب و استانداردی برای تعیین سرنوشت تحصیلی دانش‌آموزان نیست. اتفاقی که روز گذشته رخ داد و اتفاقات احتمالی که ممکن است تا پایان امتحانات ترمیم معدل(۲۶دی) روی دهد نیز البته مستمسک خوبی برای افزایش نگرانی‌ها و انتقادهاست. البته محسن زارعی، رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت وزارت آموزش و پرورش واکنش متفاوتی به اتفاقات روز گذشته دارد.

او می‌گوید: «زمان شروع امتحانات نهایی۱۰صبح است ولی ما از دانش‌آموزان خواسته بودیم تا ساعت ۹و۳۰دقیقه در حوزه‌های امتحانی حاضر شوند تا فرآیند اجرایی آزمون انجام شود. به همین علت برخی از افراد سودجو از ساعت ۹و۳۰دقیقه انتشار سوالات را در فضای مجازی آغاز کردند که طبق بررسی‌های ما پاسخ‌ها همگی غیرواقعی بود.»

زارعی اما تخلف صورت گرفته در آزمون ریاضی رشته علوم تجربی را تایید کرد و گفت: «در ساعت ۱۰و۱۲دقیقه عکسی از سوالات توسط یکی از داوطلبان گرفته و در فضای مجازی منتشر شد و به‌دنبال آن پاسخ‌ها نیز در این فضا انتشار یافت. این فرد اکنون شناسایی شده و نمره همه دروسش صفر منظور شده است.»

قابل تامل این که زارعی به‌عنوان مسئول مستقیم صیانت از امنیت امتحانات نهایی این اتفاق را لو رفتن سوالات نمی‌داند، چراکه لو رفتن به زعم او به معنی انتشار سوالات قبل از شروع امتحان است. با این حال تایید وجود یک متخلف در جلسه آزمون نکته مثبتی است ،زیرا مهر تاییدی بر وجود تخلفات در امتحانات نهایی می‌زند اما موضوع این است که اقدام یک فرد باعث شکل‌گیری تخلف گسترده در کشور شده و این رقابت علمی را نابرابر کرده است. این موضوع وقتی جدی‌تر می‌شود که بدانید روز گذشته یک منبع مطلع در وزارت آموزش و پرورش به ما گفت: «همراه بردن موبایل در جلسه آزمون به دفعات اتفاق می‌افتد که عوامل اجرایی آزمون که مسئول صیانت و بالا بردن ضریب امنیت آزمون هستند، باید پاسخگوی این اتفاق باشند.»

روزنامه جام جم