کوک موسیقی به وقت سلامت

نقش موسیقی در زندگی برخی به‌اندازه‌ای پررنگ است که در فقدان آن، زندگی را خالی از لطف می‌دانند. در تعریفی ابتدایی، موسیقی مجموعه‌ای است از نوا‌های متعدد. این در حالی است که پژوهش‌های انجام‌شده در این حوزه حاکی از آن است که موسیقی می‌تواند تاثیری عمیق بر ذهن و جسم داشته‌باشد.
در این گزارش به بررسی ۱۰ مورد از تاثیرات موسیقی بر ذهن و جسم آدمی می‌پردازیم.

کاهش اضطراب

از جمله شناخته‌شده‌ترین تاثیرات موسیقی، کاهش سطح اضطراب است. بسیاری از تجربیات روزمره افراد حاکی از این امر بوده است، اما موسیقی چطور می‌تواند موجب کاهش سطح اضطراب افراد شود؟
یکی از دلایل این امر هورمون کورتیزول است که هنگام اضطراب ترشح می‌شود. سطوح بالای این هورمون اثرات زیانباری برای بدن به‌همراه دارد. دلایل بسیاری، از جمله اختلال در حافظه و تمرکز و افزایش وزن در ترشح سطوح بالای این هورمون دخیل هستند. علاوه بر این، پژوهشگران بر این باورند که عوارضی مانند افسردگی، اختلالات قلبی و موارد مشابه دیگر نشأت گرفته از سطوح بالای کورتیزول در بدن است.

کمک به فرآیند درمان افسردگی

موسیقی می‌تواند تاثیر به‌سزایی در تسهیل فرآیند درمان افسردگی از طریق آموزش نواختن موسیقی یا آواز خواندن یا حتی پخش موسیقی برای افرادی که با این عارضه دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند داشته‌باشد.
پژوهشگران دانشگاه کویینز بلفاست گروهی متشکل از ۱۲۸ جوان را مورد مطالعه قرار دادند. این جوانان برای مواردی از قبیل مشکلات عصبی ــ روحی، رشدی و رفتاری تحت درمان بودند. برای گروه اول فرآیند درمانی آغاز کردند و برای گروه دوم، علاوه بر فرآیند درمان معمول، موسیقی درمانی را نیز آغاز کردند. محققان دریافتند موسیقی درمانی، علاوه‌بر افزایش قابل‌ملاحظه عزت‌نفس دانشجویان، موجب کاهش افسردگی آن‌ها نیز بود. پژوهشگران علت این امر را این‌گونه توضیح می‌دهند که موسیقی سطح کورتیزول را به‌صورت چشمگیری کاهش می‌دهد که موجب کاهش میزان اضطراب می‌شود. البته به‌منظور دستیابی به این نتیجه، نیاز است که موسیقی مطلوب و مطابق با سلیقه افراد انتخاب شود. علاوه‌بر این، نتایج تحقیقات مشابه حاکی از این امر است که موسیقی در کاهش اضطراب و افسردگی افراد بالای ۶۵ سال بسیار موثر است.

تاثیر موسیقی بر خواب بهتر

به‌منظور ارزیابی تاثیر موسیقی بر خواب، پژوهشگران دانشگاه تایوان تحقیقی بر گروهی متشکل از ۶۰سالمند دچار اختلالات خواب بودند انجام دادند. پژوهشگران به این گروه این امکان را دادند که ۴۵ دقیقه پیش از خواب می‌توانند یا موسیقی ملایم پخش کنند یا هیچ موسیقی گوش ندهند. نتایج حاصل در هفته نخست بیانگر بهبود ۲۶‌درصدی و در نهایت ۳۵‌درصدی در افرادی بود که پیش از خواب موسیقی ملایم گوش می‌کردند. آن‌ها دریافتند که بهتر و بیشتر می‌خوابند و همچنین روز بعد احساس بهتری دارند. موسیقی که این گروه پیش از خواب پخش می‌کردند، موسیقی با ۸۰ ــ ۶۰ ضربه در دقیقه و در ژانر‌های جاز معاصر یا موسیقی فولکلور بود. دلیل این امر کاهش ضربان قلب و ریتم تنفس ارزیابی می‌شود.

بهبود سلامت قلب و عروق

به‌رغم این نکته که موسیقی موجب کاهش اضطراب و بهبود بخش‌هایی از مغز می‌شود، محققان به یقین نمی‌دانستند که آیا به لحاظ فیزیولوژیک نیز موجب تغییری می‌شود یا خیر. محققان دانشگاه علوم پزشکی مری‌لند بر آن شدند تا تاثیر موسیقی بر عملکرد لایه درونگی را مطالعه کنند. لایه‌درونگی، لایه نازکی سلولی در رگ‌های خونی است که عملکرد بهتر آن موجب عملکرد بهتر سیستم عروقی می‌شود. در این پژوهش، برای مشارکت‌کنندگان موسیقی لذت‌بخش و اضطراب‌آور پخش می‌شد. همزمان، محتوا‌های تصویری خنده‌آور و آرامش‌بخش برای آن‌ها پخش می‌شد. سپس آن‌ها اتساع عروق ناشی از جریان (FMD) را مورد ارزیابی قرار دادند که عملکرد لایه درون‌رگی را اندازه‌گیری می‌کند. آن‌ها دریافتند که موسیقی شاد FMD را تا ۲۶‌درصد افزایش می‌دهد. این‌درحالی است که خنده باعث افزایش ۱۹ درصدی و محتوای تصویری آرامش‌بخش افزایش ۱۱‌درصد FMD را موجب می‌شود. براین‌اساس، موسیقی شاد برای سلامت قلب و عروق مفید است.

بهبود رژیم غذایی و فعالیت بدنی

خبری خوب برای کسانی که سعی دارند وزن کم کنند: یکی از روش‌هایی است که به کاهش و حفظ تعادل کالری و بهبود فعالیت فیزیکی کمک می‌کند، گوش دادن به موسیقی است.
دو محقق از دانشگاه کورنل مدیریت یک رستوران فست‌فود هاردیز را به دست گرفتند تا نشان دهند چگونه گوش کردن به موسیقی می‌تواند عادات غذایی را تحت‌تاثیر قرار دهد. آن‌ها نیمی از رستوران را به نحوی تغییر دادند که ظاهر رستورانی شیک را به خود گرفت و در آن موسیقی جاز آرام پخش کردند؛ در حالی‌که نیمه دیگر رستوران را دست‌نخورده گذاشتند. محققان گمان می‌کردند که افراد در نیمه شیک رستوران بیشتر غذا خواهند خورد، زیرا وقت بیشتری را در آنجا خواهند گذراند و حوصله آن‌ها سر خواهد رفت، اما برای‌شان آشکار شد که افراد در نیمه شیک رستوران کمتر غذا خوردند و بیشتر از غذای‌شان لذت بردند. این به آن معناست که اگر می‌خواهید کمتر غذا بخورید و بیشتر از غذای‌تان لذت ببرید آهنگ آرام و ملایم حین غذا خوردن گوش کنید.
موسیقی نه تن‌ها در رژیم گرفتن به ما کمک می‌کند، بلکه در زمان فعالیت فیزیکی هم می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. تحقیقاتی وجود دارند که رابطه بین موسیقی و فعالیت بدنی را بررسی کرده‌اند. برخی از این مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که موسیقی به افراد کمک می‌کند از خستگی و درد چشم‌پوشی کنند، حال خود را بهتر کنند، سرسخت‌تر شوند و حتی ممکن است به بهره‌وری متابولیسم در افراد کمک کند. وقتی به انتخاب موسیقی در زمان فعالیت فیزیکی می‌رسیم مهم است مسأله را شخصی نگه داریم. برای مثال، آهنگ‌هایی که خاطراتی را برای ما تداعی می‌کنند به کار می‌آیند. همچنین، این کار می‌تواند بسیار مفید باشد اگر بتوانید با دیدگاه یا حس و حال روحی خواننده همذات‌پنداری کنید. نیازی نیست آهنگی که انتخاب می‌کنید سریع و با تمپوی بالا باشند؛ آهنگی انتخاب کنید که باعث حرکت شما شوند.

کمک به بهبود و درمان سکته مغزی

مطالعه‌ای در دانشگاه هلسینکی، بیمارانی که به‌تازگی دچار سکته مغزی شده و در حال بهبودی بودند را مورد بررسی قرار داد. در این مطالعه، تنها برای یک گروه از بیماران مشارکت‌کننده، موسیقی و کتاب صوتی پخش شد. نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از آن بود که بیمارانی که موسیقی برای آنان پخش می‌شد، در مقایسه با بیمارانی که کتاب صوتی برای‌شان پخش می‌شد و دیگر گروه بیمارانی که در معرض هیچ محتوای صوتی قرار نداشتند، حافظه کلامی بهتر داشتند و همین فرآیند موجب بهبود تمرکز آن‌ها شده بود. علاوه بر این، موسیقی بر عملکرد رفتاری و کاهش احساس سردرگمی این افراد نیز تاثیری مثبت داشت.

از دیگر یافته‌ها این بود که ۶۰‌درصد بیمارانی که حافظه کلامی آن‌ها دچار عارضه بود و موسیقی برای آن‌ها پخش می‌شد، بعد از سه ماه بهبود یافتند و گروهی که به کتاب‌های صوتی گوش می‌دادند تنها حدود ۱۹‌درصد بهبودی کسب کردند. پزشکان بر این باورند که کلمات برای کمک کافی نیستند، اما کلمات همراه با موسیقی می‌توانند به صورت باورنکردنی در کمک به ترمیم مغز مفید باشند.

کمک به فرآیند رشد و نمو کودکان

در سنین پایین نیز می‌توان با موسیقی به کودکان کمک کرد. پژوهشی در دانشگاه یورک، واقع در تورنتو کانادا نشان می‌دهد که تنها پس از یک ماه آموزش موسیقی، هوش کلامی ۲۴ شرکت‌کننده چهار تا شش ساله، بهبودی ۹۰ درصدی داشته است. مطالعه دیگری در دانشگاه هاروارد حاکی از آن است که با آموزش موسیقی به کودکان می‌توان به تقویت تمییز شنیداری، مهارت‌های حرکتی ظریف، دانش لغوی و استدلال غیرکلامی نیز کمک کرد. در واقع، تاثیرات آموزش موسیقی بر تقویت رشد و نمو کودکانی که هنوز راه نمی‌روند یا صحبت نمی‌کنند نیز شناخته شده است. نتایج حاصل از مطالعه‌ای در دانشگاه مک‌مستر در همیلتون کانادا نیز بیانگر این نکته بود که نوزادان یک‌ساله‌ای که با والدین خود در کلاس‌های موسیقی شرکت می‌کنند بیشتر لبخند می‌زنند، در برقراری ارتباط عملکرد بهتری دارند و واکنش‌های مغزی سریع و پیچیده‌تری به موسیقی نشان می‌دهند.

تقویت عملکرد مغز

برای برخی افراد که در کودکی آموزش موسیقی دریافت کرده‌اند، ممکن است تجربه‌ای عذاب‌آور و اتلاف وقت به نظر برسد، اما خبر خوب برای این افراد یا فردی که آموزش نواختن ساز موسیقی را برای کودکی ضروری می‌دانند، این است که آموختن موسیقی می‌تواند اثرات مثبت بلندمدتی بر مغز انسان داشته‌باشد. مطالعه‌ای در دانشگاه نورث وسترن نشان می‌دهد هر چقدر کسی در کودکی آموزش موسیقی بیشتری دریافت کرده باشد، ذهن او در بزرگسالی تیزتر می‌شود. برای این مطالعه، گروهی متشکل از ۴۴ بزرگسال بین سنین ۵۵ تا ۷۶ درنظر گرفته شد که بین ۴ تا ۱۴ سالگی آموزش موسیقی دریافت کرده بودند، اما دست از کار کشیده بودند و حداقل ۴۰ سال بود که از نواختن موسیقی دور بودند. محققان فعالیت مغز شرکت‌کنندگان را در ناحیه‌ای از مغز که صدا در آن پردازش می‌شود ثبت کردند و دریافتند شرکت‌کنندگانی که آموزش موسیقی بیشتری داشتند، سریع‌تر به گفتار پاسخ می‌دادند. گرچه این اختلاف تنها یک میلی‌ثانیه ثبت شده است، اما مغز ارگانی تیز و حساس به زمان‌بندی است. یک میلی‌ثانیه به‌توان میلیون‌ها نورون، می‌تواند تأثیرات بسیاری بر زندگی سالمندان داشته‌باشد. محققان بر این باورند که این مطالعه کودکان را ترغیب به یادگیری بیشتر موسیقی خواهد کرد و همچنین والدین را ترغیب می‌کند، در هفته حداقل چند ساعتی را برای آموزش موسیقی فرزندان خود در نظر بگیرند.

کمک به کاهش درد

محققان کلینیک تحقیقات درد، در دانشگاه یوتا دریافته‌اند که گوش دادن مداوم به موسیقی مورد‌علاقه افراد می‌تواند موجب کاهش درد‌های حاد شود؛ درد‌هایی از قبیل درد بعد از عمل جراحی یا جراحی دندانپزشکی. در این مطالعه، محققان شرکت‌کنندگان را در معرض شوک الکتریکی کنترل‌شده قرار دادند و دریافتند که هنگام گوش دادن به موسیقی، سطح درد کاهشی ۱۷‌درصدی را تجربه می‌کند. همچنین این روش برای افرادی که اضطراب بالایی داشتند دو برابر موثرتر ارزیابی شد. دلیل این‌که موسیقی درد را کاهش می‌دهد این است که بسیاری از مسیر‌های مغز که موسیقی را پردازش می‌کنند، درواقع همان مسیر‌های پردازش درد هستند؛ بنابراین وقتی به موسیقی‌ای گوش می‌کنید که از آن لذت می‌برید، پاسخ‌های احساسی ایجاد می‌شود که با درد رقابت می‌کند، به این معنی که بدن منابع کمتری برای محاسبه درد در اختیار خواهد داشت.

تقویت سیستم ایمنی بدن

محققان دانشگاه مک‌گیل، واقع در مونترال کانادا، به ارزیابی ۴۰۰ پژوهش و مقاله گرد‌آوری‌شده در حوزه موسیقی و علوم اعصاب پرداختند. یکی از مواردی که آن‌ها دریافتند این بود که موسیقی می‌تواند موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شود. آن‌ها شواهدی پیدا کردند مبنی بر این امر که وقتی افراد به موسیقی گوش می‌دهند، ایمونوگلوبولین A در بدن‌شان افزایش می‌یابد، آنتی‌بادی مفید که نقش مهمی در سیستم مخاطی ایفا می‌کند. ایمونوگلوبولین A همچنین مجموعه‌ای است از سلول‌های کشنده طبیعی که به میکروب‌ها و باکتری‌های مهاجم حمله می‌کنند. در اصل، این به آن معناست که می‌توان با گوش دادن به موسیقی سیستم ایمنی خود را تقویت کرد و زندگی سالمی پیش‌روی داشته باشیم.

روزنامه جام جم