حضرت امام خمینی (ره) معتقد بودند کارگزاران نظام جمهوری اسلامی، باید مسئولیت را امانت بدانند و از این امانت الهی به نحو شایسته بهره ببرند.
بدون تردید دست یافتن به ژرفای اندیشه امام راحل کار بسیار مشکلی است اما با تامل در فرازهای سخنان گهربار ایشان، می توان به صورت اجمالی به برخی از نظرات معظم له پیرامون جایگاه و اهمیت نقش کارگزاران در نظام اقتصادی و اجتماعی اسلام پی ببریم و با ویژگی های اساسی اسلام که به لحاظ اخلاقی و روحی در انتخاب کارگزاران ترسیم شده است آشنا شویم.
در همین راستا برنامه « امواج شبهه » امروز به بررسی مدل شبهه آفرینی رسانه های بیگانه از عملكرد كارگزاران نظام در نگاه و سیره امام خمینی(ره) پرداخت.
در این برنامه که به همت سرویس سیاسی رادیو گفت وگو برگزار شد ، دكتر مسعود كارگر ، روزنامه نگار و پژوهشگر رسانه ، محمدكاظم انبارلویی، كارشناس و فعال رسانه ای و سردار عبدالرضا آزادی ، مسئول سازمان حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس سپاه و بسیج كشور به گفتگو و مباحثه پرداختند که در ادامه مشروح آن را می خوانید.
آقای کارگر ، رسانه های بیگانه از مدل هایی برای اتصال رویدادهای روز ناشی از عملکرد کارگزاران برای شبهه آفرینی در مسیری که امام راحل برای ما ترسیم کرده بودند ، استفاده می کنند . شما این فرآیند را چگونه ارزیابی می کنید؟
چالش بزرگ ما در کشور این است که بیشتر افرادی که از دل جامعه به یک مسئولیت می رسند و جز کارگزاران نظام می شوند ، دچار یک مصونیت پنداری می شوند یعنی احساس می کنند زمانی که یک سمت در نظام را می پذیرند ، از هر خطایی مبرا هستند و هنگامی با یک شعار و هدف وارد سیستم می شوند ، تا انتها همان رویه را پیش می برند و این احساس مصونیت موجب می شود که تعهد آنها برای خدمت رسانی و توجه به مشکلات مردم اثر بگذارد و هرگاه مردم از آنها مطالبه داشته باشند با چالش مواجه شوند. همین چالش ها نقطه ای برای ورود دشمن و موج سواری اوست . از این رو معتقدم دشمن از نقطه ضعف هایی که در قانون وجود دارد یا شیوه مواجهه مردم با کارگزاران ، استفاده می کند.
آقای انبارلویی ، شما از پیشکسوتان حوزه رسانه هستید و همان گونه که می دانید از ابتدای انقلاب از روش های مختلفی برای شبهه افکنی و ایجاد تردید در نظام اسلامی استفاده شده است ، لطفا درباره شیوه ها و تکنیک های رسانه های معاند توضیح دهید.
ما در جنگ بی امان شناختی هستیم که میدان آن در مغز و اندیشه ماست .در حال حاضر بیش از 260 کانال تلویزیونی فارسی زبان با 110 ماهواره بر آسمان ایران و از طریق اینترنت و فضای مجازی برای ملت ایران برنامه تولید و پخش می کنند. درواقع ما در جنگ روایت ها گرفتار شده ایم . دشمن امروز به دنبال تزریق ویروس حفظ نگون بخت زیر پوست جامعه است و ماموریت رسانه های معاند این است که مسائل بزرگ را کوچک و چالش های بزرگ را کم جلوه دهند و پیشرفت های ایران پنهان شود. این رسانه ها تلاش می کنند خود را در کرسی مطالبه گری بنشانند و مطالبه غیر اخلاقی ، کاریکاتوری و شتاب زده را در دستور کار خود قرار دهند. همان گونه که می بینیم آنها با هر حادثه ای وارد میدان می شوند و فضایی ایجاد می کنند تا مخاطب اوضاع را آن گونه که آنها ترسیم می کنند ، باور کند. متاسفانه پایین بودن سطح سواد رسانه ای جامعه موجب شده است که آنها در جنگ نرم و رسانه ای در سال های 78 ، 88 و98 در نبرد روایت ها چیره شوند اما از سوی دیگر باید گفت رهبر معظم انقلاب با مدیریت بحران و علما ، مراجع ، دانشگاهیان و نخبگان با آمادگی در برابر جنگ نرم توانستند تا میزان قابل توجهی از پیشرفت دشمن که با تمام امکانات و تجهیزات خود وارد عمل شده است ، جلوگیری کنند و مانع پیروزی آنها شوند. این در حالی است که نظام سلطه با همین ابزارها و راه اندازی انقلاب های رنگین توانسته است منافع خود را در کشورهای دیگر تامین کنند. براساس یک پژوهش مردم ایران 180 برابر بیش از ملت های دیگر در معرض اخبار دروغ و تحریف قرار دارند ، اینجاست که باید به بصیرت و هوشیاری مردم تبریک گفت که علیرغم بمباران های بی امان اطلاعاتی دشمن ، از منافع ، سرزمین و استقلال خود پشتیبانی می کنند.
آقای انبارلویی ، ما با نسلی روبرو هستیم که حضرت امام خمینی (ره) را در زمان حیات ایشان درک نکرده اند ، دشمن از این موضوع سواستفاده می کند یعنی تلاش می کند با برنامه سازی ، نظرات و باورهای امام در نزد نسل جدید را تحریف و یک تصویر دیگر از امام راحل ایجاد کند. از نظر شما در بخش رسانه ای برای مقابله با این جریان چه باید کرد و پیوست رسانه ای این ماجرا چیست؟
یکی از کارکردهای رسانه های دشمن اخلال در فهم حافظه تاریخی ملت است یعنی این رسانه ها کوشیدند تا نسل های جدید درباره این که امام خمینی (ره ) با انقلاب اسلامی چه تحولی در منطقه و جهان ایجاد کردند، چیزی ندانند . باید توجه داشت که ملت ایران در سه نهضت مشروطه ، ملی و انقلاب اسلامی چه مسیری را طی کرده است که امروز در تولید قدرت ملی و توان نظامی یکی از پنج قدرت بزرگ جهان است و در تجهیزات پهپادی و موشکی در سطح نخست منطقه است. چهل سال پیش پشت دروازه های خرمشهر از این شهر دفاع می کردیم اما امروز در پشت دروازه های بیت المقدس خیمه زده ایم و در سوریه ، غزه و لبنان حضوری موثر و مستمر داریم که موجب شده است نیروهای امریکایی زیر ضربات چکش ما باشند ، به همین دلیل یکی از التماس های امریکایی ها در مذاکرات هسته ای این است که به ما در دریا و هوا مصونیت بدهید و حمله نکنید. این قدرت ملی که از آن سخن می گوییم مدیون نسل های دهه نخست انقلاب است ، درواقع نسل ما درک درستی از حافظه تاریخی خود داشت و شروع به بازتولید قدرت ملی کردند .
امروز می بینیم که از میان گرد و غبار و طوفان دروغ پردازی ها و تحریفات رادیوهای بیگانه و رسانه های دشمن ، به یکباره کوهی از آگاهی، رشد و بصیرت سربر می آورد و خودنمایی می کند بنابراین از نظر من ما از این شبهه ها عبور می کنیم چرا که نسل جدید با این که امام را ندیده و درک نکرده اند ، از نسل های پیش از خود به آرمان های امام و مبانی جمهوری اسلامی و انقلاب پایبندتر و باایمان تر هستند.
آقای کارگر ، زمانی که امام راحل (ره) گفتمان خود را در زمان مبارزه مطرح می کنند یک تصویر جدیدی از سیاست ورزی و حکومت داری ارائه می دهند . درواقع در آن زمان که حکومت های دنیا می بایست سمت شرق یا کمونیسم یا سمت غرب یعنی لیبرالیسم را برمی گزیدند و راه میانه ای نبود ، فردی با شعار نه شرقی ، نه غربی پا به عرصه گذاشت و استقلال یک ملت و ایجاد امت مسلمان را به نمایش گذاشت . این شکل از نگاه به فرهنگ ، جامعه و سیاست تفاوت بسیار زیادی با دنیای آن زمان داشت و نتیجه آن موج بزرگی از مخالفت ها را به دنبال داشت . این موج با به کارگیری رسانه ها ، تلاش می کند تا گفتمان مطرح شده را یک مدل ناکارآمد نشان دهد و به جهان اعلام کند که این مدل قدرت کاستی هایی داشته و در زمینه های سیاسی ، امنیتی ، اجتماعی و فرهنگی در ایران کارکرد نداشته است و هیچ کشوری نباید دنباله رو این حکومت و گفتمان باشد . شما این جریان سازی دشمن که برای ناکارآمد جلوه دادن شعار نه شرقی ، نه غربی ایاد شده است را چگونه ارزیابی می کنید؟
امام خمینی (ره) یک مانیفست داشت که در ابتدای امر بسیار آرمانی به نظر می رسید و خیلی ها آن را باور نمی کردند چرا که در طول قرن ها افراد بسیار زیادی برای مبارزه با جریان سلطه اقدام کردند اما شکست خوردند و اگر هم پیروز شدند ، این موفقیت تداوم نداشت. نمونه بارز این موضوع ، حکومت اهل بیت بود که به دلیل شرایط و میزان فهم مردمی که در آن زمانه حضور داشتند ، حکومت تداوم پیدا نمی کرد . از آنجا که امام خمینی با بنیان گذاری حکومتی بر مبنای ولایت فقیه ، می خواست جریان جدیدی در دنیا ایجاد کند که نه مارکسیسم باشد نه کمونیسم ، نه چپ باشد نه راست ، در ابتدا با مخالفت و هجمه روبرو بود و حتی از سوی دشمنان و دوستان و همسایگان ایران مورد تمسخر هم قرار می گرفت اما در بطن ایران ، علما و نخبگانی بودند که این حکومت را باور کردند و پای آن ایستادند و برخی از آنها مانند شهید مطهری و بهشتی توانستند یک بستر تفکری ایجاد و آن را تبیین کنند . در ادامه مسیر دشمن چون میدان را خالی دید و به این باور رسیده بود که در حال از دست دادن قدرت در ایران است ، امیدوار شد که در مقاطعی قدرت را به دست بگیرد و این وجاهت را بشکند. رویدادهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی مانند تسخیر لانه جاسوسی و طبس موجب ضربه سختی به دشمن شد و آنها را در یک مواجهه فیزیکی سخت قرار داد. از این رو دشمن از همان ابتدا تحریم های ظالمانه را در دستور کار خود قرار داد. تصور و برداشت آنها این بود که اگر مردم را از نظر اقتصادی و رفاه اجتماعی در تنگنا قرار دهند ، زیرپای حکومت را خالی می کنند اما از آنجا که فهم دقیق و درستی از مردم ایران نداشتند ، از همان ابتدا مانور رسانه ای خود را آغاز کردند و تا امروز قدرت رسانه ای خود را به سطح بالایی ارتقا داده اند و بودجه ای چندین برابر تسلیحات نظامی صرف رسانه ها می کنند .
مردم ایران در برهه های مختلف تاریخی در تنگنای اقتصادی بوده اند اما هیچگاه تسلیم نشده اند و سربلند از امتحانات بیرون آمده اند اما مشکل اصلی جنگ روانی و رسانه ای است و دشمن هم به این حوزه چشم امید دوخته است یعنی تلاش کند از طریق شبهه افکنی و ابهامات ، روایت دلخواه خود از انقلاب و اسلام ارائه دهد و هویتی که یک ایرانی سلحشور و مبارزه خواه دارد را دچار خدشه کند.
آقای آزادی، دشمن برای نسلی که در زمان امام خمینی نبوده است و ایشان را درک نکرده است، تصویری ایجاد کرده است که مطمئنا با شخصیت حقیقی امام عزیز متفاوت است . شما این تصویر سازی را چگونه ارزیابی می کنید؟
روشن است که نگاه نظام رسانه ای استکبار به امام راحل و انقلاب اسلامی برگرفته از خوی استکباری ، مبانی سکولار و لیبرال دموکراسی است که بر اندیشه آنها سایه افکنده است. اصولا نگاه غرب به انقلاب اسلامی و به ویژه معمار و بنیان گذار این نظام مقدس ، از همان ابتدا خصمانه و برگرفته از اندیشه های مادی گرایانه و نگاه از بالا به پایین بوده است. آنها در اندیشه خود ، هیچ گاه انقلاب اسلامی را که منادی و پرچم دار آن اما خمینی (ره) بود را بر نمی تابند و بر همین اساس تلاش کردند چهره ای از امام خمینی خلق کنند که با آنچه که ما از ایشان سراغ داریم و می شناسیم متفاوت است. از همین رو از بیان تهمت و دروغ تا اتهامات ناروا و تحریف نسبت به امام و مدیریت او فروگذار نیستند و در هر برهه ای از تاریخ بر یک سوژه یا موضوعی تمرکز کرده اند تا چهره الهی و انسانی امام را بپوشانند و از اندیشه های رحمانی و عرفانی او چیز دیگری بسازند و به دنیا معرفی کنند. در همین راستا گاهی ایشان را در حد یک دیکتاتور تنزل می دهند و گاهی با چهره های ناپسندی او را در ذهن مخاطب ترسیم می کنند. تمام این حرکت ها و رفتارها برگرفته از نگاه مادی و استکباری و چهره دوگانه آنهاست.
مصداق سازی راهکار شناساندن امام (ره)
زمانی که فرمایشات حضرت امام (ره) را دنبال می کنیم و گفتمان ایشان را مورد بررسی قرار می دهیم با ویژگی های اساسی روبرو می شویم که اگر کارگزاران نظام آن را رعایت کنند و تعلق روحی نسبت به آن داشته باشند تاثیرات آن را خواهند دید و هر مسئولی که تلاش کرد تا سیره امام را در زندگی خود به کار بندد نتیجه آن را به خوبی مشاهده کردیم. نمونه بارز این موضوع مقام معظم رهبری هستند که این امانت سنگین را بر دوش گرفتند و تا اینجا به سلامت راهبری و هدایت کردند. رسانه های بیگانه با ابزارها و تکنیک های خود در حال ارائه شکل دیگری از امام هستند ، از نظر شما در داخل به لحاظ تکنیک ها و کارکردهای رسانه ای چگونه باید با این موضوع روبرو شویم؟
آزادی - بله ، حقیقتا مقام معظم رهبری چهره امام راحل در جامعه امروز هستند که امام گونه ارکان انقلاب را هدایت می کند . رهبری در مقاطع گوناگون ،توصیفات ارزشمندی برای امام خمینی دارند که حتی شاخص ها ، مصداق ها و معیارها را هم مطرح می کنند. نگاه امام خمینی به مردم بسیار عجیب و کم نظیر است به طوری که ایشان مردم را همه کاره انقلاب و مستضعفین را صاحبان اصلی نظام می دانستند ، مسئولین را از اشرافی گری پرهیز و به مردمی بودن و با جامعه نشست و برخاست کردن تشویق می کردند. راهکار این است که برای این معیارها و شاخص ها الگو و مصداق سازی کنیم. برخلاف جو و فضای رسانه ای که نشات گرفته از دنیای استکبار است ، در میان مدیران ، افراد ساده زیست ، مردمی و تحول خواه که به جوانان میدان می دهند هم دیده می شود . امروز این ویژگی ها را در شخصیت ، سیره و روش مقام معظم رهبری دیده می شود به طوری که هیچ کس مانند ایشان به جوانان بها نمی دهد و روحیه تحول خواهی و ارج نهادن به نخبگان بیش از همه در رفتار ایشان نمود دارد . دستیابی به رتبه شانزدهم در تولید علم نشان از توجه فوق العاده رهبری به علم و محصولات دانش بنیان دارد . بنابراین الگوسازی و برنامه سازی از این مصادیق توسط رسانه ها می تواند نقش بسیار مهمی در ترویج سیره امام خمینی و شناساندن ایشان به نسل جدید داشته باشد .
برنامه امواج شبهه که گفتگوی تخصصی پیرامون ماهیت شناسی رسانه های معاند فارسی زبان است ، روزهای یکشنبه و سه شنبه ساعت 16 به مدت 60 دقیقه به روی آنتن این شبکه به نشانی موج اف ام ردیف 103.5 مگاهرتز می رود و در این قسمت به بررسی مدل های تحریف روش، منش و نگرش امام خمینی (ره) در رابطه اسلام سیاسی و انقلاب اسلامی توسط رسانه های بیگانه با تاكید بر مدل نظام سازی انقلابی در مقابل سایر مدل های نظام ساز پرداخت .
این برنامه به تهیهکنندگی سیده فاطمه شعار، هماهنگی گیسو جعفرزاده، آیتمسازی سمیرا صدیق کردی ، گویندگی فاطمه عبدالوند و با کارشناسی و اجرای مصطفی صادقی تقدیم مخاطبان میشود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
محمد نصرتی در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛