آمریکا به جز رفع تحریم راهی برای بازگشت به برجام ندارد

به گزارش جام جم آنلاین، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در آغاز دور جدید مذاکرات ایران و ۱+۴ برای رفع تحریم‌ها و انجام تعهدات برجامی آمریکا طی یادداشتی با عنوان «گفتگوهای وین برای لغو تحریم‌ ها» به شرایط و الزامات لازم برای احیای توافق هسته‌ ای پرداخت.

متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:

مسیری که طی شد

پس از شش دور مذاکره فشرده در وین که به دلیل زیاده‌خواهی و مواضع زیاده‌خواهانه آمریکا به موفقیت نرسید، اکنون در آستانه شروع دور جدیدی از مذاکرات هستیم. هدف اصلی این مذاکرات احقاق حقوق ملت ایران و رفع همه تحریم‌هاست. تحریم‌هایی که به صورت یک‌جانبه و فراسرزمینی از سوی آمریکای خارج شده از برجام اعمال گردیده است.

آمریکا در هشتم ماه مه ۲۰۱۸ به صورت یک‌جانبه از برجام خارج شد؛ اقدامی که در سطح بین‌المللی به عنوان عملی غیرقانونی شناسایی و محکوم گردید. اجماعی بین‌المللی وجود دارد که اینگونه رفتارهای ضدقانونی ایالات متحده، نادیده گرفتن کامل قوانین بین‌المللی و منشور ملل متحد و در راستای تخریب چندجانبه‌گرایی و تهدید بزرگی برای صلح و امنیت بین‌المللی است.

علی‌رغم روی کار آمدن دولت جدید ایالات متحده، نه تنها تمام تحریم‌های غیرقانونی و یک‌جانبه پا بر جا مانده است، بلکه سیاست اعمال تحریم علیه ایران تداوم یافته است. پر واضح است که هدف از این اقدامات آمریکا، جلوگیری از بهره‌مندی ایران، سایر اعضای برجام و جامعه بین‌المللی از حقوق و امتیازات مصرح در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد است. البته دولت‌های سه کشور اروپایی طرف برجام، علی‌رغم غیرقانونی و غیرقابل قبول دانستن این رویکرد آمریکا، در عمل با سکوت و بی‌عملی خود، با آن رویکرد همراهی کرده‌اند. اقدامات مخرب ایالات متحده و همراهی سه کشور اروپایی، برجام را ناکارآمد کرده است و همه مزایای اقتصادی این توافق را برای ایران از بین برده است. اینها واقعیات تلخ چند سال گذشته است که باید چراغ راهی برای آینده باشد.

تداوم رویکرد تخریبی دولت ترامپ در دولت فعلی آمریکا، این سؤال جدی را ایجاد کرده است که آیا دولت آمریکا واقعاً اراده‌ای برای اجرای تعهدات خود دارد و آیا آماده است تا از سیاست‌های شکست خورده قبلی دست بردارد؟ پاسخ به این سؤال با توجه به رویکرد و اقدامات ایالات متحده در ماه‌های گذشته، دشوار به نظر نمی‌رسد.

هیچ کس نمی‌تواند جدیت و حُسن‌نیت ایران را در پایبندی به تعهدات کامل زیر سؤال ببرد. در پی خروج غیرقانونی آمریکا و وضع تحریم‌ها، ایران با حُسن نیت از انجام اقدامات جبرانی خودداری کرد و با توجه به درخواست اعضای باقیمانده برجام و اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده توافق هسته ‌ای، به توقف اجرای تعهدات خود در چارچوب برجام متوسل نشد تا از این طریق سایر اعضای برجام بتوانند شرایط منفی ناشی از خروج آمریکا را جبران کنند. با این حال با توجه به استمرار این وضعیت غیرسازنده و پس از یک سال صبر راهبردی، به دلیل افزایش تحریم‌های ایالات متحده و نیز عدم پایبندی سه کشور اروپایی به تعهدات، برای ایران چاره‌ای باقی نماند جز این که از حقوق خود وفق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام استفاده کند و اجرای بخشی از تعهدات خود را به صورت مرحله‌ای از هشتم ماه مه ۲۰۱۹ متوقف سازد.

با عدم تغییر وضعیت و در فقدان اقدامی مؤثر از سوی طرف‌های ذی‌ربط برجام و با توجه به سابقه تأسف‌بار ایجاد شده، مجلس شورای اسلامی ایران قانون «برنامه اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها و حفظ منافع ملت ایران» را در تاریخ دوم دسامبر ۲۰۲۰ تصویب کرد. این قانون دولت را مکلف کرد که در صورت تداوم عدم پایبندی اعضای برجام به تعهد خود، اجرای تمامی تعهدات داوطلبانه ایران ذیل برجام به تدریج متوقف شود مگر این که سایر طرف‌های برجام تعهدات کامل خود را در عمل به اجرا در آورند.

مسیر پیش روی مذاکرات وین

جمهوری اسلامی ایران علی‌رغم تمامی بدعهدی‌های غرب در برجام، مجدداً به منظور نشان دادن حُسن‌نیت و با هدف غایی لغو تحریم‌های یک‌جانبه و غیرقانونی، اکنون آماده گفتوگوی نتیجه‌محور برای دستیابی به «توافق خوب» با ۱+۴ می‌باشد.

جمهوری اسلامی ایران ایران در این راه حسن‌ نیت و عزم جدی داشته و دارای اراده لازم برای رسیدن به یک توافق خوب در وین می‌باشد.

در چارچوب این فرآیند، هرگز نباید فراموش کرد که آمریکا عامل اصلی ایجاد وضعیت فعلی است. در چهار سال گذشته، کاخ سفید برای از بین بردن برجام از هیچ تلاشی فروگذار نکرد و این ایران بود که تمام توان خود را برای زنده نگاه داشتن این توافق به کار بست. آنچه که در شش دور مذاکرات قبلی برای ایران آشکار شد این است که ایالات متحده هنوز درک درستی از این واقعیت ندارد که بدون رفع همه تحریم‌هایی که علیه ملت ایران در دوران پس از خروج این کشور از برجام اعمال کرده است، راهی برای بازگشت به برجام ندارد.

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از همه کشورهای عضو می‌خواهد «اقداماتی که ممکن است برای حمایت از اجرای برجام مناسب باشد، از جمله با انجام اقداماتی متناسب براساس برنامه اجرایی مندرج در برجام و این قطعنامه، از اقداماتی که اجرای تعهدات ذیل برجام را تضعیف می‌کند بپرهیزند».

هدف اصلی مذاکرات پیش رو باید اجرای کامل و مؤثر برجام و با هدف عادی‌سازی روابط تجاری و همکاری‌های اقتصادی پایدار با جمهوری اسلامی ایران باشد. بدیهی است برای بازگشت به برجام، ایران باید بتواند به‌طور کامل از لغو تمامی تحریم‌ها منتفع شود. ایران آمادگی دارد تا در صورت ارائه تضمین، بررسی خسارات و لغو مؤثر و قابل راستی‌آزمایی تحریم‌ها، اقدامات جبرانی خود را متوقف کند.

بازگشت احتمالی آمریکا به برجام مورد توجه ما نخواهد بود مگر این که تضمین‌هایی ارائه گردد که تجربه تلخ گذشته تکرار نخواهد شد و شرکای اقتصادی ایران بتوانند با اطمینان خاطر وارد تعاملات اقتصادی پایدار و بدون نگرانی با ایران شوند.

آنچه که در مذاکرات آتی مشخص می‌باشد این است که ایران با حُسن‌نیت وارد مذاکرات می‌شود تا به یک توافق خوب برسد، اما درخواست‌های فرابرجامی را نخواهد پذیرفت و جمهوری اسلامی ایران در مورد موضوعات فراتر از برجام وارد مذاکره نخواهد شد.

مایلم مجددا تأکید کنم که این فرصت، پنجره‌ای نیست که تا ابد باز بماند و آمریکا و سه کشور اروپایی می‌بایست به خوبی این را درک کنند. جمهوری اسلامی ایران در کنار تلاش متین، قوی و فعال دیپلماتیک برای لغو تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده، همزمان برنامه مؤثری برای خنثی‌سازی تحریم‌ها و در سایه برنامه توسعه پایدار اقتصادی کشور دارد.

بی تردید تهران به همان میزان که متعهد به عدم انحراف برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود است، متعهد به حفظ و صیانت از دستاوردهای دانشمندان و صنعت هسته‌ای صلح‌آمیز خویش نیز می‌باشد و علی‌رغم تحریم‌های غیرقانونی و غیر انسانی، نیز دست از توسعه همه‌جانبه کشور در عرصه‌های صنعتی، تجاری، دریانوردی، فضایی، دفاعی، علم و فناوری، رشد فزاینده اقتصادی و …برنخواهد داشت.

ما معتقدیم توافق ممکن و در دسترس است اگر اراده سیاسی طرف‌های مقابل نیز در عمل وجود داشته باشد.

علی‌رغم بدعهدی‌های غرب و بی‌اعتمادی به رویکرد و سیاست‌های غیرسازنده کاخ سفید، جمهوری اسلامی ایران با اراده واقعی و حسن‌ نیت در دور جدید مذاکرات وین تلاش خواهد کرد به «توافق خوب»، پایدار و قابل راستی‌آزمایی مؤثر در حوزه لغو تحریم‌ها دست یابد. تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از حُسن‌نیت و جدیت و منطق مذاکراتی تأمین‌کننده منافع و حقوق ملت ایران در وین و در میز مذاکرات فعالانه حضور دارد. من و همکارانم نیز به پشتیبانی کامل از تیم مذاکره‌کننده و مذاکره‌کننده ارشد آقای دکتر باقری که دارای تجربه بالای مذاکراتی در این موضوع است، مشغولیم و در صورت لزوم با همتایان خود رایزنی بیشتری خواهم داشت.

منبع: مهر