به گزارش جام جم آنلاین اردبیل؛ مطالعات نشان داده است آنفلوآنزای پرندگان در انسان از طریق استنشاق ترشحات آلوده، تماس مستقیم با پرندگان و حتی تماس غیرمستقیم با اشیای آلوده ایجاد می‌شود. از سال ۱۹۷۷ مشخص شده است که مواجهه با پرندگان زنده، حتی در یک هفته قبل از شروع بیماری می‌تواند باعث انتقال ویروس از پرنده به انسان شود.
نشانه‌های بروز بیماری آنفلوآنزای پرندگان در انسان
علایم آنفلوآنزای پرندگان در انسان تفاوتی با آنفلوآنزای انسانی ندارد. تب، درد عضلانی، سرفه و سردرد از علامت‌های اصلی بیماری آنفلوآنزای پرندگان در انسان می‌باشد.
دوره کمون آنفلوآنزای پرندگان در انسان۲ تا ۵ روز است که خیلی طولانی نیست. نشانه‌های درمانگاهی اولیه شامل تب بالا (بالای ۳۸ درجه) و علایمی شبیه آنفلوآنزای معمولی است. از آنجا که ویروس H۵N۱ به گلو و مجاری تنفسی پائین‌تر بیشتر از بینی گرایش دارد، ممکن است علایمی مثل سرفه خلط‌دار بارزتر باشد.
اسهال، تهوع، درد شکم، درد سینه و خونریزی از بینی و لثه نیز در ابتدای دوره بیماری در برخی از بیماران گزارش شده است. اسهال آبکی در موارد آنفلوآنزای معمولی نیز ممکن است بروز کند، اما در آنفلوآنزای پرندگان شایع‌تر است و ممکن است یک هفته قبل از بروز تظاهرات تنفسی ایجاد شود، تنگی نفس ممکن است چند روز بعد از شروع علایم آنفلوآنزا اضافه شود و در واقع، این نشانه بدخیم شدن بیماری و ابتلای ریه‌هاست.
جنبه‌های ایمنی غذایی در بیماری آنفلوانزای پرندگان
عمده موارد انسانی ابتلا به آنفلوانزای پرندگان از طریق تماس مستقیم آنان با پرندگان زنده یا مرده آلوده به ویروس رخ داده است. همچنین مواردی هم ممکن است از طریق استنشاق ویروس از گرد و غبار و یا تماس با سطوح آلوده به ویروس در انسان اتفاق بیفتد.
ویروس آنفلوانزا می‌تواند از طریق تماس انسان با فرآورده‌های آلوده طیور نیز منتقل شود. اما تاکنون موردی از ابتلا به آنفلوآنزای پرندگان از طریق مصرف گوشت مرغ آلوده مشاهده نشده است، هر چند گربه‌های خانگی یا مثلا ببر‌ها و پلنگ‌های باغ‌وحشی در تایلند که از جوجه‌های خام آلوده به ویروس تغذیه کرده بودند به این ویروس مبتلا شدند.
با وجود آنکه اغلب سویه‌های ویروس آنفلوانزا فقط در دستگاه گوارش و تنفس پرندگان آلوده هستند و در گوشت یافت نمی‌شود، ولی مطالعات اخیر حاکی از آن است که ویروس‌های عامل آنفلوانزای فوق حادپرندگان (از جمله H۵N۱) در تمام قسمت‌های بدن پرندگان آلوده و از جمله گوشت آن‌ها می‌تواند انتشار یابد. همچنین با وجود آنکه، اطلاعات بسیار محدودی درباره اثر فرآوری و سالم سازی مواد غذایی بر روی ویروس آنفلوانزا وجود دارد سردکردن (یخچال گذاری) یا انجماد از نظر آماری میزان حدت ویروس موجود در گوشت آلوده را کاهش نمی‌دهد و باعث کاهش تراکم یا کشتن ویروس در گوشت آلوده پرنده نمی‌شود، پختن گوشت مرغ و تخم مرغ به روش‌های مرسوم (دمای بالای ۷۰ درجه سانتیگراد یا بیشتر) باعث غیرفعال شدن ویروس (H۵N۱) می‌شود بنابراین مصرف فرآورده‌های پخته شده طیور کاملاٌ سالم و بی خطر می‌باشد.
آنفلوانزای فوق حاد پرندگان چیست؟
آنفلوانزای فوق حاد پرندگان یک بیماری ویروسی پرندگان می‌باشد. ویروس‌های آنفلوانزا دارای ۳ نوع تیپ C,B,A می‌باشند. در طیور فقط تیپ A می‌تواند ایجاد بیماری نماید. این تیپ علاوه بر طیور، سایر حیوانات از جمله خوک، اسب و همچنین انسان را درگیر می‌نماید.
مخازن بیماری:
پرندگان وحشی و آبزی می‌توانند بدون اینکه خود مبتلا به بیماری شوند، ویروس‌های آنفلوانزای طیور را با خود جابجا کنند. خوک به عنوان میزبان واسط ویروس‌های آنفلوانزای طیور و پستانداران می‌باشد.
میزبان‌ها (پرندگان حساس به بیماری):
مرغ و خروس، بوقلمون، مرغ شاخدار، پرندگان زینتی، پرندگان وحشی و شتر مرغ از پرندگان حساس به بیماری می‌باشند.
علائم بیماری در طیور:
۱. شروع ناگهانی تلفات با روند افزایش در گله؛
۲. انتشار ناگهانی بیماری در گله؛
۳. بیحالی شدید، پژمردگی و دور هم جمع شدن گله؛
۴. کاهش شدید مصرف دان؛
۵. افت ناگهانی و شدید تولید تخم مرغ روزانه؛
۶. علائم تنفسی حاد؛
۷. سیاه شدن و خونریزی تاج، ریش و ساق پا.
نحوه انتقال بیماری:
۱. تماس با پرندگان وحشی و پرندگان آبزی آلوده؛
۲. تماس با طیور آلوده؛
۳. از طریق کفش، لباس، خودرو، آب، دان و مدفوع و بستر آلوده؛
۴. سگ و گربه به عنوان ناقلین مکانیکی؛
۵. تهیه دان از منابع غیر مطمئن بخصوص کانون‌های آلوده؛
۶. پراکنده شدن کود مرغداری به محیط اطراف؛
۷. عدم پاکسازی و ضد عفونی کامل محل نگهداری مرغ و لوازم و تجهیزات قبل از پرورش جوجه.
راه‌های پیشگیری از بیماری:
۱. جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ از طریق نصب توری و ترمیم خرابی‌های آن؛
۲. رعایت اصول بهداشتی و امنیت زیستی در مرغداری‌های صنعتی؛
۳. ضد عفونی کامل محل پرورش مرغ و تجهیزات آن قبل از جوجه ریزی؛
۴. ممانعت از ورود حیوانات دیگر به عنوان ناقلین مکانیکی به محل پرورش مرغ؛
۵. اعلام هر نوع کاهش شدید مصرف دان، کاهش شدید تولید یا افزایش تلفات به نزدیکترین پست دامپزشکی.
توصیه‌های مهم بهداشتی:
۱. خودداری از شکار و نگهداری پرندگان مهاجر و بومی آبزی؛
۲. اهالی روستا‌ها از رها نمودن مرغ‌های بومی و دیگر ماکیان بصورت چرای آزاد خودداری و آن‌ها را در مکان‌های سرپوشیده نگهداری نمایند، چون امکان انتقال بیماری به طیور بومی از طریق تماس با پرندگان وحشی وجود دارد؛
۳. صاحبان طیور بومی در صورت مشاهده تلفات در طیور، مراتب را سریعا به نزدیکترین پست دامپزشکی اعلام نمایند؛
۴. عدم تهیه گوشت مرغ از مراکز غیر مجاز و عرضه کنندگان و کشتار کنندگان دوره گرد؛
۵. گوشت مرغ مصرفی خود را بصورت بسته بندی شده تازه یا منجمد و از مراکز مجاز تهیه نمائید.
توصیه به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان طیور
با توجه به فصل مهاجرت پرندگان مهاجر به استان‌ها برای مقابله با شیوع احتمالی بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان نیاز است تولیدکنندگان طیور صنعتی و سنتی نکاتی را در دستور کار قرار دهند.
کنترل تردد رفت و آمد به مرغداری‌ها، رعایت اقدامات بهداشتی، انجام ضدعفونی محوطه و اطراف مرغداری، ضد عفونی مواد، لوازم و تجهیزات و جلوگیری از ورود پرندگان آزاد پرواز و بومی به داخل واحدهای مرغداری از جمله مواردی است که باید صاحبان این صنایع مورد توجه قرار دهند.
شهروندان هم باید از خرید مرغ و طیور از دست فروشان و بازار‌های غیررسمی همچنین استفاده از گوشت انواع پرندگان خودداری و در صورت مشاهده مراتب را به اداره کل دامپزشکی اطلاع رسانی کنند.
سهل‌انگاری در رعایت اصول امنیت زیستی و قرنطینه‌ای توسط مدیریت واحدهای پرورش طیور می‌تواند منـجر به فاجعه‌ای جبران ناپذیر شود؛ با رعایت پروتکل‌های بهداشتی دامپزشکی، توجه فعالان صنعت طیور به مسایل بهداشتی، جلوگیری از هرگونه جابه جایی طیور، تخم‌مرغ و نهاده‌های مرتبط بدون مجوز دامپزشکی می‌توان از شیوع این بیماری پیشگیری کرد.
