حفظ چسبندگی سلول‌های بنیادی، کلید جدید مبارزه با طاسی

به گزارش جام‌جم آنلاین به نقل از نیواطلس، نقشی که سلول‌های بنیادی در ریزش مو ایفا می‌کنند، موضوعی است که دانشمندان از زوایای مختلف در حال بررسی همه‌جانبه آن هستند. در یک مطالعه جدید مکانیسم ناشناخته‌ای شناسایی شده است که از طریق آن‌ها بر سلامت فولیکول تأثیر می‌گذارد. این کشف نشان می‌دهد که چگونه این سلول‌ها می‌توانند چسبندگی خود را از دست بدهند و از فولیکول‌های مو در موش‌های پیر جدا شوند، و همچنین ژن‌هایی را شناسایی کرده است که می‌توانند کلید معکوس کردن این فرآیند باشند.

این مطالعه توسط دانشمندان دانشگاه نورث وسترن انجام شد و از موش‌های زنده به عنوان مدلی برای طاسی در افراد مسن استفاده شده است. آزمایش‌های این تیم شامل نشانه‌گذاری سلول‌های فولیکول مو، از جمله سلول‌های بنیادی، با پروتئین‌های فلورسنت سبز بود که محققان را قادر ساخت تا با استفاده از لیزر با طول موج بلند، فعالیت‌های آن‌ها را در طول پیری مشاهده کنند.

با تماشای همان فولیکول‌های مو در طی چند روز، آن‌ها توانستند کل فرآیند تخریب فولیکول مو را ببینند، که درک جالبی را از منظر فعالیت سلولی فراهم کرد. در طی چرخه طبیعی زندگی و مرگ فولیکول‌های مو، تصور می‌شود که جمعیت زیادی از سلول‌های بنیادی برای ادامه تولید سلول‌های فولیکول مو به طور دائمی در آن‌ها باقی می‌مانند، اما تحقیقات این تیم نشان داد که برخی از آن‌ها در واقع از این فرآیند فرار می‌کنند.

به گفته دانشمندان، این موضوع نتیجه از دست دادن چسبندگی سلول‌های بنیادی است که آن‌ها را در جای خود نگه می‌دارد و آن‌ها را قادر می‌سازد از خانه خود فرار کرده و وارد درم، لایه‌ای از پوست در زیر اپیدرم شوند. در این لایه، شرایط برای سلول‌های بنیادی سرگردان چندان مساعد نیست، بنابراین بیشتر آن‌ها زنده نمی‌مانند.


رویی یی، سرپرست این تیم تحقیقاتی می‌گوید: «نتیجه این روند کمتر و کمتر شدن سلول‌های بنیادی در فولیکول مو برای تولید مو خواهد بود. این موضوع منجر به نازک شدن مو و در نهایت طاسی در طول پیری می‌شود.»

برای بررسی دلایل این پدیده، دانشمندان سطوح بیان ژن را در سلول‌های بنیادی فولیکول در موش‌های جوان و مسن‌تر مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و دریافتند که سطح بیان ژن در نمونه‌های مسن‌تر کمتر می‌شود. آن‌ها سپس توانستند یک جفت ژن به نام‌های FOXC۱ و NFATC۱ را که جزئی از این فرآیند به نظر می‌رسیدند را شناسایی کنند.

غیرفعال کردن این ژن‌ها در مدل‌های موش نتایج جالبی به همراه داشت، به طوری که ریزش سریع مو از چهار ماهگی شروع شد و موش‌ها در عرض ۱۲ تا ۱۶ ماه کاملاً طاس شدند. این گروه پژوهشی با استفاده از تکنیک تصویربرداری زنده، موفق شد سلول‌های بنیادی را که در حال فرار بودند، به تصویر بکشند.

یی می‌گوید: «ما معتقدیم که این مکانیسم فرار سلول‌های بنیادی قبلاً هرگز گزارش نشده بود، زیرا هیچ‌کس نمی‌توانست روند پیری را در حیوانات زنده ردیابی کند.

پیش از این مشخص شده بود که فولیکول‌های مو در طی فرآیند پیری کوچک می‌شوند، دانشمندان گمان می‌کردند که این موضوع نتیجه این است که سلول‌ها به سادگی می‌میرند یا نمی‌توانند به همان خوبی که در سنین پایین‌تر تقسیم و تمایز پیدا می‌کردند، عمل کنند. این مکانیسم جدید فرار سلول‌های بنیادی اکنون به این مجموعه دانش در مورد پیری و ریزش مو اضافه شده است. این گروه پژوهشی در ادامه تحقیقات خود اکنون در حال بررسی این هستند که چگونه با بازگرداندن فعالیت‌های ژن‌های FOXC۱ و NFATC۱ می‌توان این روند را معکوس کرد.

یی در این رابطه می‌گوید: «ما حداقل تا حدی کشف کردیم که این امر به دلیل مهاجرت سلول‌های بنیادی فولیکول مو به دور از جایگاه خود است. مرگ سلولی نیز در طول مشاهدات ما رخ می‌داد. بنابراین، کشف ما نظریه‌های موجود را رد نمی‌کند، اما مکانیسم جدیدی را به آن‌ها اضافه می‌کند.»

نتایج این تحقیق در نشریه علمی Nature Aging منتشر شده است.