«اینجا سوریه است» نیاز امروز ماست

مراسم رونمایی کتاب «اینجا سوریه است؛ صدای زنان راوی جنگ»، عصر دیروز با حضور با حضور، زهره یزدان‌پناه نویسنده کتاب، زینب سلیمانی دختر سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، لاله افتخاری نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، وحید جلیلی مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام حمیدرضا غریب‌رضا مدیر مرکز گفتگوی دینی، سجاد اسلامیان فعال جهان اسلام، مسعود ملکی، مدیر مدرسه سینمایی هنر و ماه، میثم رشیدی مهرآبادی. فعال حوزه کتاب و جمع محدودی از علاقمندان به میزبانی کتابفروشی به‌نشر(تهران) برگزار شد.

کتاب «اینجا سوریه است»  در 776صفحه، شمارگان 1000جلد و با قیمت 130هزار تومان توسط انتشارات «راه یار» منتشر شده و علاقمندان علاوه بر کتاب‌فروشی‌ها می‌توانند از طریق صفحات مجازی ناشر به نشانی raheyarpub و یا سایت vaketab.ir کتاب را تهیه کنند.

در مراسم رونمایی از این کتاب لاله افتخاری روایت و رساندن پیام مظلومیت را عبادت دانست و تداوم این راه را رسالت زینبی و سجادی امروز ما برشمرد. نماینده سابق مجلس تشریح کرد:  امروز توفیق رونمایی از کتاب ارزشمندی را داریم که هم حجیم است و هم ثقیل. از  هر نظر بسیار پرمحتوا که امیدوارم همه آن را مطالعه کنند و در این مسیر باز هم شاهد تلاش‌ خانم‌ها و اهل قلم باشیم که مانند خانم یزدان‌پناه به دل خطر بزنند.

تاریخ‌نگاری تحلیلی عاطفی

حجت‌الاسلام حمیدرضا غریب‌رضا، مدیر مرکز گفتگوی دینی نیز در ارتباط مجازی با مراسم رونمایی ضمن اشاره به اینکه قبل از اتمام کتاب در جریان نگارش آن بوده، توضیح داد: خانم یزدان‌پناه با توجه به اینکه مستندساز هم هستند، سبک زیبایی را برای نوشتن این کتاب به کار برده‌اند. در نتیجه هنگام خواندن کتاب رویدادها مانند فیلم در ذهنم تصویر می‌شد.

به اعتقاد غریب یکی از دستاوردهای این کتاب، نشان دادن عمق فاجعه و جنایت‌های گروه‌های تکفیری مخصوصا در قبال زنان و کودکان است. «اینجا سوریه است» نه یک رمان است و نه یک کتاب خاطره‌نگاری، بلکه یک تاریخ‌نگاری تحلیلی-عاطفی است که تحت‌تأثیر روحیه مسندسازی نویسنده، هم شامل تحلیل است و هم عواطف طرفین و هم حاشیه‌نگاری‌های سفر نویسنده و توصیف اماکن، وقایع و حوادث جنگ را در بر دارد.

این فعال جهان اسلام توصیه کرد چه کسانی که موافق حضور ایران در سوریه هستند و چه کسانی که مخالف حضور ایران هستند، این کتاب را بخوانند تا این شرایط جنگی و مصیبت مردم سوریه را درک کنند و به قضاوت صحیح و منصفانه‌ای برسند.

«اینجا سوریه است» نیاز امروز ماست

زینب سلیمانی، دختر سردار شهید حاج قاسم قبل از صحبت درباره کتاب، چند جمله‌ای ر مورد علاقه شهید سلیمانی به کتاب و مطالعه و میزان اعتنای ایشان به ادبیات و حتی نوشتن در موضوعات مختلف سخن گفت و تشریح کرد: گاهی می‌دیدم که در  مسافرت هوایی، ایشان هنگام رفتن شروع به خواندن یک کتاب می‌کردند و شب که برمی‌گشتیم در پرواز کتاب را تمام می‌کردند.  کتابخوان حرفه‌ای بودند و همیشه دو توصیه به همه بخصوص جوان‌ها داشتند؛ یکی اینکه مطالعه داشته باشند و دیگر اینکه هرکس تاجایی که می‌‌تواند و در توانش هست برای جامعه کار فرهنگی انجام دهد.

مدیر بنیاد مکتب حاج قاسم در ادامه سخنانش به اهمیت کتاب «اینجا سوریه است» اشاره کرد: رسانه‌های غربی همواره حضور ایران در منطقه را زیر سوال می‌برند و این سوال را برای مردم ایجاد می‌کنند که چرا جوانان ما باید در سوریه شهید بشوند؟ این رسانه‌ها با شلوغ‌کاری و مدیریت اطلاعات، تصویر غیر واقعی از منطقه و حضور ایران ارائه می‌دهند. این کتاب و امثال این کتاب، به ما که در عصر امروز زندگی می‌کنیم و به آیندگان بعد از ما نشان می‌دهد که چه خطر بزرگی در کمین جامعه بشری بود و اگر از بین نمی‌رفت چه اتفاقات وحشتناکی رخ می‌داد.

سلیمانی خاطرنشان کرد: توصیه می‌کنم کسانی که با حضور ایران در سوریه مخالف هستند، کتاب «اینجا سوریه است» را بخوانند، خود را جای مصاحبه‌شوندگان بگذارند و لحظه‌ای چشمانشان را ببندند و ایرانی پر از داعش را تصور کنند. اگر مدافعان حرم و فرمانده شهیدشان در سوریه نمی‌ایستاد، نه فقط ایران بلکه تمام کشور‌های منطقه درگیر می‌شدند. برای حاج قاسم و مدافعان حرم اینکه این افراد مسیحی هستند یا سنی یا شیعه، مهم نبود. مهم این بود که ناموس و زن و بچه مردم در چنگال یک غده سرطانی نباشند.

ضرورتی به نام روایت زنانه جنگ

سجاد اسلامیان، فعال جهان اسلام و کارشناس تاریخ شفاهی حوزه بین‌الملل روایت جنگ و بیان آنچه در جنگ رخ می‌دهد را مسئله مهمی برشمرد و گفت: متاسفانه در این زمینه هم دشمن از ما جلوتر است. کتاب‌هایی مانند کتاب «اینجا سوریه است» که روایت و خاطرات زنانه یا کودکانه از جنگ سوریه ارائه می‌دهد، توسط جریان‌های غربی و عربی، فرانسوی یا قطری منتشر شده و کتاب‌هایشان در بازار دنیا موجود است؛ اما روایتی که با تحریف همراه است. از یک سو مخاطب این کتاب‌ه علت جنگ و آوارگی مردم سوریه را در آنها پیدا نمی‌کند و از سوی دیگر تخت تاثیر رسانه‌های پرنفوذ علت تمام مشکلات را نظام سوریه و حامیان آن می‌داند. ما در این قضیه، به کتاب‌هایی مثل «اینجا سوریه است» به شدت نیاز داریم، چه برای مخاطب داخلی و چه برای مخاطب بین‌المللی‌.

و اینک نقطه شروع

وحید جلیلی، مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی نیز به صورت مجازی در این نشست حاضر شد و کتاب «اینجا سوریه است» را یک نقطه شروع برشمرد و گفت: این کتاب اتفاق تازه‌ای در فضای ادبیات مقاومت محسوب می‌شود و از جهات گوناگون تاثیرگذار و جریان‌ساز خواهد بود. فارغ از محتوای و پیام و جایگاهی که این کتاب در ادبیات مقاومت دارد، از جهت بار دراماتیک نیز به شدت کتاب ممتازی است. یعنی حتی اگر کسی علاقه‌مند به مباحث این منطقه هم نباشد و اتفاقات را دنبال نکرده باشد یا صرفا به دنبال داستان و قصه باشد، باز این کتاب، یک کتاب خواندنی است و ده‌‌ها ماجرای بسیار جذاب با قلم خانم یزدان‌پناه به شیوه‌ای دراماتیک و پُرکشش روایت شده است.

جلیلی درباره کتاب این نکته را هم اضافه کرد: «اینجا سوریه است» را در ژانر‌های گوناگون می‌شود؛ ادبیات مقاومت یکی از آنهاست اما این کتاب در عین حال قصه‌گو است و روایتی به جذابیت ادبیات جنایی دارد. در فضای ادبی و هنری کشور با فضاسازی‌هایی توسط جریان غرب‌زده و روشنفکرما‌ب مواجه هستیم که هر آنچه پسوند دینی، انقلابی، متعهد و امثال آن را داشته باشد را مانع و فاصله‌ای بین ادبیات محض و مخاطب می‌دانند اما جذاب دراماتیک کتاب «اینجا سوریه است» نقض این نوع تلقی از ادبیات است و اتفاقا اگر واقعا این مدعیان به حرف خودشان هم اعتقادی داشتند، نباید موضوعاتی مانند مدافعان حرم و جنگ سوریه یا کتابی مانند «اینجا سوریه است» را در ادبیات و روزنامه‌نگاری روز ایران سانسور می‌کردند.

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب تصریح کرد: این کتاب، به نظرم صرفا راوی جنگ سوریه نیست بلکه به یک معنا، راوی جنگ دیگری هم است؛ جنگ نرمی‌ که بر سر مقولاتی مثل هنر و تاریخ‌نگاری، تاریخ شفاهی و روزنامه‌نگاری وجود دارد.

جلیلی عقیده دارد که «اینجا سوریه است» رسواگر مدعیان به ادبیات رئالیستی در ایران هم است. او در این باره گفت: کتاب سرفصل جدیدی برای ادبیات مقاومت ایجاد کرده و فضایی را نشان می‌دهد که لااقل در ادبیات مکتوب ما کمتر به آن پرداخته شده است؛ کمتر دیده‌ایم یک مولف ایرانی در بحران‌های منطقه ورود کرده باشد آن هم از نگاه زنانه، بحرانی به عمق جنگ سوریه را روایت کرده باشد.

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب امیدوار است کتاب زهره یزدان‌پناه در سایر هنرها امتداد پیدا کند و مطالبش دست‌مایه‌‌اش شود برای نقاشان یا تبدیل به فیلم کوتاه شود.

جلیلی در پایان اظهاراتش یادی کرد از شهید قاسم سلیمانی و به نقل از سردار در یکی از جلسات گفت: ما در میدان جنگ پیروز می‌شویم اما روایت این جنگ هم مهم است و مثال زد که مثل این می‌ماند که شما وارد یک اتاق عملی شوید و ندانید چرا بدن یکی را پاره می‌کنند. ایشان می‌گفت اگر معلوم نشود که ما در سوریه، یک غده سرطانی را جراحی ‌کردیم، حتی اگر در میدان هم پیروز شویم به آن پیروزی مطلوب و ایده‌آل خودمان دست پیدا نکردیم. همان جلسه آغاز توجه بچه‌های فرهنگی انقلاب به روایت جنگ بود و نتیجه‌اش همین سفر خانم یزدان‌پناه به سوریه.

دوست داشتم حاج قاسم اولین مخاطب کتاب باشد

زهره یزدان پناه، نویسنده کتاب «اینجا سوریه است»، آن را حاصل تلاش گروهی دانست و یادآوری کرد وقتی قرار شد به پیشنهاد وحید جلیلی برای نوشتن کتاب به سوریه سفر کند، مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب به او گفته بود تا می‌تواند داستان و روایت‌های مردم را باغ جزئیات گردآوری کند.

یزدان‌پناه با اشاره به سابقه‌اش در نویسندگی و مستندسازی تاکید کرد: فهمیدم آقای جلیلی طراحی ویژه‌ای برای این کتاب در ذهن دارند و حالا که سخنان ایشان را شنیدم،‌ متوجه شدم که برداشتم درست بود. گردآوری داستان‌های مردم سوریه در قالب کتاب در واقع یک طراحی اولیه است برای بازتولید آثار هنری در قالب‌های متنوع.

این نویسنده تصریح کرد: بزرگ‌ترین آرزوی من هم در هنگام تحقیق میدانی این پروژه و هم موقع نوشتن کار این بود که اولین خواننده کتاب، حاج قاسم سلیمانی باشد ولی زمانی که کتاب به چاپ رسید، ایشان در میان ما نبودند. من این کتاب را تقدیم می‌کنم به همه مدافعان حرم و به خون پاک همه شهدای خلقت در همه جای دنیا و به همه زنان و کودکان تاریخ که امروز به دلیل ایستادگی آنها روز مقاومت اسلامی نامیده شده است.