۶ روز سرنوشت‌ساز برای مهار کرونا

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا، علیرضا رئیسی تاکید کرد، این جرایم «حتما اخذ می‌شود.» تعطیلات شامل حال ادارات هم شده است، به این مفهوم که از فردا دوشنبه ۲۵ مرداد تا پایان شنبه هفته آینده (۳۰ مردادماه) همه ادارات به جز موارد ضروری مانند ادارات برق، آب، اورژانس، نیروی انتظامی و... تعطیل خواهند بود.

 

نه تنها ادارات که دیگر مشاغل همچون بانک‌ها و اصناف هم شامل تصمیم تازه ستاد ملی مقابله با کرونا می‌شوند و فقط اصناف گروه شغلی یک اجازه فعالیت خواهند داشت. بیشتر کارشناسان معتقدند اجرای مناسب محدودیت‌های جدید می‌تواند در کاهش فراگیری کرونا موثر باشد به شرط این‌که اشتباه‌های گذشته‌ای که محدودیت‌ها را بی‌اثر می‌کرد نباید تکرار شود.

 

این امیدواری در حالی شکل گرفته است که به‌نظر می‌رسد شرایط بحرانی دارو و کمبود واکسن نیز به‌زودی برطرف خواهد شد، چراکه ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور هم در جلسه روز گذشته ستاد ملی مقابله با کرونا خبر داد که خرید ۳۰ میلیون دوز واکسن کرونا قطعی شده است. او همچنین «پرداخت مطالبات معوق کادر درمان» را جزو اولویت‌های دولت دانسته و وعده داده تا روز‌های آتی تعداد داروخانه‌های مجاز برای توزیع دارو‌های کرونایی را تا ۳۰۰‌داروخانه افزایش دهد.

تصمیم به تعطیلی اولین‌بار نیست که توسط ستاد ملی مقابله با کرونا اعمال می‌شود، پیش از این هم دولت در راس این ستاد تصمیم به تعطیلات گرفته بود و در آخرین مورد آن نه تنها تاثیری در کاهش سرایت نداشت که بسیاری از کارشناسان حوزه بهداشت و مدیران بحران معتقد بودند وضعیت کرونا به‌واسطه این تعطیلات بدتر هم شده است. چه چیزی باعث شده با توجه به تجربه‌های ناموفق پیشین، دوباره ستاد ملی مقابله با کرونا با تحمیل هزینه به دولت به چنین تصمیمی برسد؟

 

چقدر می‌تواند اجرای درست این تعطیلات در روند مهار کرونا در جامعه کمک‌کننده باشد؟ تاثیر این تصمیمات را کی می‌توان در کاهش روند ابتلا و پایین آمدن آمار سیاه قربانیان روزانه به چشم دید؟

اگر از تصاویر و دلنوشته‌های تلخ شهروندان در فضای مجازی بگذریم و بخواهیم به اهمیت این تصمیم از دریچه آمار‌های وزارت بهداشت و درمان بنگریم باید به ۴۶۶ خانواده سیاه‌پوشی اشاره کنیم که همین دیروز عزیزان‌شان را از دست داده‌اند؛ آمار‌های عجیب‌تری هم در چند روز گذشته شکل گرفته است. یکی از آن‌ها مربوط به آمار‌های بهشت‌زهرای تهران بود که رکورد تعداد متوفیان روزانه در آن شکسته شد.

 

آن‌طور که مسؤولان بهشت‌زهرا اعلام کرده‌اند فوتی‌های روز جمعه کرونا ۲۱۶ نفر بوده و درمجموع با تعداد کل فوتی‌ها، آمار متوفیان ۳۹۰ نفر ثبت شده که در طول ۵۱ سال فعالیت بهشت‌زهرا تا به امروز بی‌سابقه بوده است. دیگر استان‌ها هم وضعیت مناسب‌تری نسبت به پایتخت ندارند و در حال حاضر ۳۵۹ شهرستان در وضعیت قرمز قرار دارند و همین موضوع است که اهمیت تعطیلی‌های پیش‌رو را بیش از پیش کرده است. پیش از این بسیاری از کارشناسان حوزه بهداشت خواستار تعطیلی دو هفته‌ای در ایران شده بودند و حالا از مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی می‌پرسیم تصمیم به تعطیلی شش روزه آیا می‌تواند در مهار و کنترل این بیماری در کشور موثر باشد؟

 

او معتقد است در شرایط کنونی تصمیم به تعطیلی تصمیمی عاقلانه و ضروری است. مردانی به جام‌جم می‌گوید: «هر چند بازه زمانی بیشتر لاک‌داون (تعطیلی) با اعمال سیاست‌های درست می‌تواند تاثیر محسوس‌تری در مهار بیماری داشته باشد، اما در شرایط کنونی تعطیلی شش روزه اعلام شده حتما می‌تواند در کنترل چرخه سرایت و تاب‌آوری کادر درمان موثر باشد. این‌که بگوییم، چون تعطیلات دو هفته‌ای نیست پس تاثیری ندارد از اساس اشتباه است.»

تأثیر محدودیت‌های مشاغل، ممنوعیت تردد یا همان صورت کلی‌اش یعنی تعطیلی در روند مهار کرونا چیست؟ علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید، تعطیلی یکی از محور‌های کنترلی بیماری است. او به جام‌جم توضیح می‌دهد: «تعطیل کردن در شرایط کنونی یکی از واجبات است، هر چند هیچ‌کسی موافق وضعیت لاک‌داون نیست، چراکه همیشه این تصمیم تبعات اقتصادی به همراه دارد، چه برای دولت و چه برای شهروندان، اما وضعیت به گونه‌ای است که باید این اقدام را انجام دهیم تا بتوانیم از تعطیلات اعمال شده نهایت استفاده را ببریم و به آن به عنوان یک تسکین‌دهنده موقت نگاه کنیم تا با ایجاد سکون و آرامشی نسبی در جامعه، بتوانیم از فشاری که روی کادر درمان و بیمارستان‌هاست بکاهیم.»
مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا هم می‌گوید، پاسخ به تأثیر تعطیلات بسیار بدیهی است، زیرا هر محدودیتی به شرط اجرای درست می‌تواند در مدیریت مهار اپیدمی کمک‌کننده باشد، اما به گفته اغلب کارشناسان حوزه بهداشت در کنار تصمیم به تعطیلات، انجام اقدامات تکمیلی دیگری نیز لازم است.

 

علیرضا ناجی به ما می‌گوید: «در کنار لاک‌داون باید بتوانیم شناسایی بیماری را افزایش بدهیم و تا آنجا که در توان داریم با انجام تست موارد بیماری را تشخیص بدهیم و با شناسایی آن‌ها درمان را به صورت سرپایی یا حتی بستری آغاز کنیم. در این میان باید قرنطینه فردی جدی گرفته شود و در نهایت از فرصت تعطیلات در تسریع روند واکسیناسیون نهایت بهره را ببریم.»

تجربه پیشین تعطیلات تهران نشان از یک وادادگی محض از سوی نهاد‌ها و تصمیم‌گیران داشت، آن‌قدر که به نوعی بی‌اعتمادی جمعی رسید و شهروندان دیگر باوری به تأثیر و کارآمدی تعطیلات نداشتند. نظارت درستی بر اعمال محدودیت‌ها انجام نمی‌شد و گواه آن مسدود شدن جاده‌های شمالی به واسطه هجوم مسافران به شمال ایران بود. حتی در داخل شهر‌ها هم نمی‌شد این تأثیر را به چشم دید، ترافیک برقرار بود و تجمع‌ها برپا، رستوران‌ها باز و همه مشاغل به فعالیت خود ادامه می‌دادند. این وضعیت به گونه‌ای بود که حتی برخی از مسؤولان از جمله حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس معتقد بود تعطیلات نمایشی اعمال شده یکی از دلایل اصلی طغیان کرونا در پایتخت بوده است. اما تعطیلات پیش‌رو و تصمیم تازه ستاد ملی مقابله با کرونا چه تفاوتی با تعطیلات پیشین دارد؟ این تفاوت را می‌توان از لحن و البته تاکید علیرضا رئیسی، سخنگوی این ستاد هم متوجه شد. او دیروز از تاکید رئیس‌جمهور در حسن اجرای این تصمیم حرف زد.

علیرضا رئیسی گفت: رئیس‌جمهور هم تاکید کردند همه دستگاه‌های اجرایی و ناظر باید به‌شدت و قدرت وارد عمل شوند و ضمانت اجرایی در ارتباط با تخلفات نیز میزان جرایم مشخص شده است و در این زمینه دادستانی، نیروی انتظامی و اصناف موظف به رعایت هستند.» اعمال تعطیلات با قدرت و شدت چیزی است که مورد اشاره بسیاری از متخصصان هم بوده است.

حمید سوری، اپیدمیولوژیست اذعان می‌کند مداخلاتی مانند اعمال تعطیلی همچون شمشیر دو لبه است و کارآمدی آن بسته به نوع اجراست. او هم البته که از حسن اجرای وعده داده شده در تصمیم تازه ستاد ملی مقابله با کرونا استقبال می‌کند به جام‌جم می‌گوید: «اعمال تعطیلی اگر همراه با اجرای درست در انجام آن نباشد فقط به معنی تحمیل هزینه به کشور خواهد بود و در‌راستای مهار و کنترل این بیماری هیچ نقشی نخواهد داشت.»

سوری باور دارد مصداق‌های این گفته‌اش را می‌توان در تمام تعطیلات اعمال شده گذشته به آشکاری دید. علیرضا ناجی هم معتقد است تعطیلات تا به امروز فقط روی کاغذ بوده است. او به جام‌جم می‌گوید: «این‌که فقط اسم تعطیلی را بر یک تصمیم بگذاریم، درست نیست. در کنار این تصمیم باید قوانین مربوط به آن را کاملا و به‌درستی اجرا کنیم، من هم با تعطیلی کاملا موافقم فقط در صورت عملیاتی کردن تمام تمهیدات مربوط به آن و نه رهاکردن اقداماتی که باید پیرو این تصمیم صورت بگیرد.»

از زمان اعلام تصمیم تازه ستاد ملی مقابله با کرونا آرام آرام به فهرست محدودیت‌ها اضافه می‌شود. علاوه بر موارد گفته شده تا عصر دیروز اعلام شد سازمان مرکزی و تمام واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی از روز دوشنبه ۲۵مرداد تا پایان ساعت کاری روز شنبه ۳۰مرداد تعطیل است. این شرایط در رابطه با تمام معاملات بورس هم صدق می‌کند. فرمانداری تهران هم با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «با توجه به مصوبه ستاد کرونا درباره تعطیلی سراسری تا ۳۰مرداد و منع تردد تا ۵شهریور، تمام مجوز‌های صادر شده در تاریخ‌های اعلام شده باطل می‌شود و هیچ مجوزی صادر نمی‌شود. مبادی خروجی و ورودی تهران در این بازه زمانی بسته است و جلوی ورود و خروج هرگونه خودرو گرفته می‌شود.»

فصل مشترک حرف‌های متخصصانی که دیروز با جام‌جم حرف زدند هم مبتنی بر این بود که اولین شرط برای کارآمد شدن این تعطیلات، حسن اجرای این تصمیم است. البته برای تحقق این خواسته باید هفته آینده نظر داد، اما آن‌طور که از تاکید بر اخذ جریمه و نظارت بر فعالیت صنوفی که مورد اشاره سخنگوی ستاد واقع شده، می‌توان فهمید تعطیلات پیش رو می‌تواند تاثیرات احتمالی بر روند چرخه سرایت در کشور داشته باشد. نکته مشترک دیگر در حرف‌های کارشناسان مربوط به «چه باید کرد‌های دولت» در میانه تعطیلات است.

 

آن‌ها معتقدند در کنار اعمال درست محدودیت‌ها در وهله اول باید بیماریابی و شناسایی بیماران افزایش پیدا کند و همزمان روند واکسیناسیون عمومی سرعت بگیرد. به مفهومی دیگر می‌توان گفت باید از آن سیاست منفعلانه پیشین بیرون بیاییم و از اعمال تعطیلات نمایشی که باعث ریزش اعتماد عمومی هم شده بود، بپرهیزیم و به صورت جهادی به موضوع عملیاتی شدن این تعطیلات بپردازیم. مسأله‌ای که از ابتدای بر سر کار آمدن ابراهیم رئیسی همچنان مورد تاکید او بوده است.

حرف‌های رئیس‌جمهور نیز در جلسه ستادملی مقابله با کرونا در صورت اجرایی شدن می‌تواند گام بلندی در مدیریت مهار کرونا باشد. از خبر قطعی‌شدن خرید ۳۰میلیون دوز واکسن گرفته تا پرداخت معوقات کادر درمان و لزوم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و افزایش چشمگیر تعداد داروخانه‌های مجاز توزیع دارو‌های کرونایی.
ابراهیم رئیسی دیروز در جلسه ستادملی مقابله با کرونا یکی از اقدامات ضروری در شرایط کنونی را تسریع در روند واکسیناسیون دانست و ضمن اعلام خبر قطعی‌شدن واردات ۳۰میلیون دوز واکسن گفت: «نظر کارشناسان بر این است که برای کنترل وضعیت نامطلوب شیوع کرونا در کشور، باید ۶۰میلیون دوز دیگر واکسن تامین شود.»

رئیس‌جمهور با تاکید بر لزوم تسریع در پرداخت مطالبات معوق کادر درمان و ایجاد انگیزه برای ادامه فعالیت جهادگونه و فداکارانه مدافعان سلامت، پرداخت مطالبات معوق کادر درمان را جزو اولویت‌های سازمان برنامه و بودجه دانست و گفت: «باید نسبت به ترمیم و تقویت بدنه کادر درمان با کمک نیرو‌های دانشگاهی، نیرو‌های هلال‌احمر، نیرو‌های مسلح، نیرو‌های داوطلب و توانمند بسیجی، حوزویان و از عموم داوطلبان مردمی اقدام کنیم و نباید اجازه دهیم خدمات کادر درمانی دچار وقفه و اختلال شود.»

وی با بیان این‌که بسنده کردن به تدوین و اعلام پروتکل‌های بهداشتی به‌تن‌هایی کافی نیست، گفت: «باید برای لزوم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، الزاماتی تدوین و اجرا شود، چرا که رعایت پروتکل‌های بهداشتی جزو حقوق اجتماعی عامه مردم است و اگر کسی این دستورات را رعایت نکند و باعث بیماری مردم شود، به حقوق آن‌ها تعدی کرده است.»

رئیس‌جمهور همچنین بر لزوم مراقبت شدیدتر از تردد‌های مرزی و جلوگیری از تردد‌های غیرمجاز تأکید و عنوان کرد: «آنچه تاکنون در این زمینه انجام شده لازم، اما ناکافی بوده است و باید بر رعایت ضوابط بهداشتی در تردد‌های مجاز نیز نظارت دقیق و مؤثر انجام شود.» وی در ادامه به موضوع تأمین دارو‌های خاص برای بیماران کرونایی اشاره و اعلام کرد: «پس از بازدیدی که روز پنجشنبه از یکی از داروخانه‌ها داشتیم، مقرر شد دارو‌های مورد نیاز طی روز‌های آینده در گام اول بین ۱۰۰داروخانه و در گام دوم تا ۳۰۰ داروخانه توزیع شود تا دیگر شاهد تشکیل صف و تجمع در چند داروخانه نباشیم. در ضمن لازم است نظارت لازم بر روند توزیع در این داروخانه‌ها صورت بگیرد.»