آمریکا از عراق خارج می‌شود؟

به گزارش جام جم آنلاین، قرار است دور جدید گفتگوی راهبردی بغداد و واشنگتن، فردا (۲۳ ژوئیه) آغاز شود و این امر مقدمه گفت‌وگو و دیدار قریب‌الوقوع «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق با «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا باشد.

روزنامه «العربی الجدید» در گزارشی با تیتر « گفت‌وگوی راهبردی عراق آمریکا، ماموریت سخت الکاظمی در واشنگتن» به قلم «بشیر البکر» نوشت که دور چهارم این گفتگوی راهبردی با سه دور پیشین متفاوت است و  نخست‌ وزیر عراق در این دور از گفتگوها با پیچیدگی‌ها و دشواری‌های متعددی مواجه است.

در مقدمه  این یادداشت آمده است: «مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در نقطه‌ای بین تهران و واشنگتن ایستاده و تلاش دارد که هیچ‌یک از آنها را عصبانی نکند آن هم در شرایطی که هر کدام از آن‌ها تلاش می‌کنند تا وی را به خود جذب کنند. این موضوعی است که اگر اتفاق بیفتد، معادله عراق را به هم می‌زند و عراق را از سیاست قطب‌بندی‌ها که در شرایط فعلی توان تحمل آن را ندارد، دور نگه می‌دارد».

بنا بر این یادداشت، محاسبات الکاظمی مبتنی بر دستیابی به یک تعادل منطقی با توجه به تنش‌های بین المللی و منطقه‌ای اطراف عراق است.

او امیدوار است که بتواند با کمترین آسیب از این مرحله خارج شود. زیرا اگر بخواهد در حوزه سیاسی به فعالیت ادامه دهد، راه دیگری ندارد.

تاکتیک الکاظمی برای حفظ قدرت

نویسنده تاکید می‌کند: «وی برای دستیابی به حد نصاب سیاسی لازم، از یک تاکتیک سیاسی مبتنی بر دو امر استفاده می‌کند: اولی داخلی است که در کنترل و مهار سازمان الحشد الشعبی خلاصه می‌شود. سازمانی که به یک نیروی نظامی و سیاسی بزرگ تبدیل شده است. این مسأله، دلیل اصلی حمایت الکاظمی از رژه بزرگ نظامی این سازمان در بیست و ششم ماه گذشته میلادی را تفسیر می‌کند. وی با این کار، برگه لازم را به دست آورد و  به این ترتیب راه او به سوی تهران بدون مانع، صاف شد.دومی جلب حمایت واشنگتن و کشورهای عربی و در مقدمه آن‌ها، عربستان سعودی است که در صورت موفقیت در این امر، وی می‌تواند از موضع قدرت در داخل عراق عمل کند».

به اعتقاد نگارنده، «اما تا به این لحظه به نظر می‌رسد که نخست‌وزیر عراق نتوانسته به میزان کافی، موافقت همه طرف‌ها را کسب کند و وی به مانند کسی که وسط میدانی از مین‌های خطرناک حرکت می‌کند،  پیش می‌رود و از سوی واشنگتن و الحشد الشعبی تحت فشار است که طی ماه‌های اخیر به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است».

در ادامه این یادداشت آمده که ایالات متحده آمریکا، معتقد است دولت عراق تلاش‌های خوبی در مسیر مقابله با نفوذ ایران داشته اما باید کارهای بیشتری برای مهار نواب آن در داخل کشور، انجام دهد. بنا بر این گزارش، «حمله اخیر آمریکا به یکی از مقرهای الحشد الشعبی در مرزهای عراق و سوریه دارای یک پیام برای الکاظمی بود که برای اخراج نیروهای آمریکایی از عراق تحت فشار گروه‌های الحشد الشعبی قرار دارد. این گروه‌ها می‌گویند [بر اساس مصوبه پارلمان] زمان کافی به دولت الکاظمی برای اخراج کلیه نیروهای خارجی از عراق با استفاده از شیوه‌های دیپلماتیک و سیاسی داده شده اما وی در این امر شکست خورده و به هیچ اقدام عملی، با وجود سه دور گفت‌وگو در ژوئن و آگوست ۲۰۲۰ و آوریل ۲۰۲۱، مبادرت نورزیده است».

دور متفاوت گفتگوهای راهبردی میان بغداد و واشنگتن

به نظر می‌رسد دور چهارم گفتگوی راهبردی عراقی - آمریکایی که در تاریخ ۲۶ جولای (چهارم مرداد) در واشنگتن برگزار می‌شود، متفاوت از سه دور مذاکرات پیشین باشد.

ناظران سیاسی می‌گویند که ماموریت دولت عراق به دلیل پیچیدگی‌های پرونده‌های دوجانبه، تحولات و تلاقی‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، آسان نخواهد بود.

پس از قطعی شدن مشارکت الکاظمی در این دور از مذاکرات، تا به این لحظه روشن نشده که وی در دومین سفرش به پایتخت آمریکا در کمتر از یک سال، چگونه رفتار خواهد کرد. به ویژه که وی برای نخستین‌بار با «جو بایدن» به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا دیدار می‌کند.

بنا بر این گزارش، در حالی که نتایج سفر آگوست گذشته الکاظمی به آمریکا به حمایت از سوی دولت پیشین این کشور منتهی شد، اما  پس از دور سوم گفت‌وگوی راهبردی میان بغداد و واشنگتن، تغییری در موضع دولت الکاظمی به وجود آمده است.

پس از آن‌که ایالات متحده آمریکا کاملا به وعده‌های الکاظمی در خصوص مهار گروه‌ های الحشد الشعبی در مرزهای سیاسی و میدانی اطمینان کرد، با حملات و ضدحملات نیروهای آمریکایی و الحشد الشعبی طی چند ماه اخیر، اوضاع فرق کرد.

نویسنده تاکید می‌کند: «الکاظمی اواسط ماه گذشته، در بیانیه قابل توجهی از بروکسل، پس از اجلاس ناتو، خواستار دور ماندن عراق از کانون درگیری‌های منطقه‌ای از یک سو و درگیری‌های بین المللی از سوی دیگر شد. امنیت عراق تحت تأثیر امنیت منطقه است و امنیت منطقه نیز تنها با پایبندی به قطعنامه‌های بین‌المللی که از همه طرف‌های درگیر‌های سنتی می خواهد به قوانین بین المللی پایبند باشند، میسر می‌شود».

در ادامه این یادداشت آمده است: «نخست‌وزیر عراق این نکات را در زمانی به زبان می‌آورد که عراق به عرصه رویارویی آمریکایی - ایرانی و مبادله پیام‌ها میان این دو طرف، تبدیل شده است. الکاظمی از این نیز فراتر رفت و در حالی که کمتر از سه هفته به آغاز دور چهارم گفت‌وگوی راهبردی با واشنگتن باقی بود، بر ضرورت پایان حضور نیروهای خارجی و نه فقط، تعیین برنامه زمان‌بندی برای عقب‌نشینی آنها، تاکید کرد. این در حالی بود که واشنگتن و بغداد در خصوص این موضوع در دور سوم گفت‌وگوی راهبردی در آوریل گذشته، توافق کرده بودند».

اعتماد واشنگتن به بغداد متزلزل شده است

به نوشته بشیر البکر، در دور سوم گفتگوی راهبردی بر پایان حضور نیروهای رزمی آمریکا (۵۰۰ سرباز) و محدود شدن واحدهای باقی‌مانده (۳۲۰۰ نیرو) به آموزش نیروهای عراقی تاکید شد.

به گفته منابع دیپلماتیک عراقی، اعتماد به الکاظمی در واشنگتن متزلزل شده و نوعی تجدید‌نظر در خصوص همه توافق‌های قبلی صورت گرفته است.

به همین دلیل نیز حملاتی علیه گروه‌های الحشد الشعبی که مهمترین آنها بمباران مواضع «کتائب سیدالشهداء» در بیست‌وهفتـم ماه گذشته در خاک عراق بود، صورت گرفت.

در چنین شرایطی یک سوال مهم در خصوص پیامدهای عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از عراق در صورتی که دور چهارم گفتگو به توافق در این زمینه منجر شود، به وجود می آید.

این مسأله از مدتها پیش و از سال ۲۰۰۸ مطرح است اما به دلیل تحولاتی که طی سالهای اخیر روی داده، به تاخیر افتاده است.

از زمانی که ۱۷۰ نفر از ۳۲۹  نماینده پارلمان عراق، پس از ترور «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه انقلاب اسلامی ایران و «ابومهدی المهندس» نائب رئیس سازمان الحشد الشعبی در سوم ژانویه ۲۰۲۰، به این امر رای دادند، مسأله داخلی عراق شد.

بر اساس این یادداشت، خروج آمریکا، یکی از اولویت‌های دولت قبلی ایالات متحده بود و در دستور کار نشست دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا و الکاظمی در ماه آگوست گذشته قرار گرفت.

ژنرال «کنت مک کنزی» فرماندهی مرکزی آمریکا ، گفت که نقش نیروهای آمریکایی در عراق محدود به آموزش و مبارزه با ترور همراه با نیروهای ویژه عراق است.

بر خلاف نظر پنتاگون، ترامپ به صورت شتاب‌زده‌ای به دنبال خارج کردن شمار زیادی از نیروهایش از عراق پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در نوامبر گذشته، بود و قصد داشت در این راستا، نیروهای آمریکایی را از عراق به سرعت خارج کند، زیرا به اعتقاد او «این کشور در حال حاضر نیاز به حمایت نظامی مستقیم ندارد و سطح کمک‌ها می‌بایست متناسب با متغیرها و تهدیدها باشد».

گفتگوهای غیرعلنی واشنگتن، آنکارا و اربیل

نویسنده در بخش پایانی از نشست مشترک واشنگتن، آنکارا، اربیل خبر داده و نوشت، امروز آمریکا به وضوح نگران خلأ موجود در عراق پس از خروج نیروهای آمریکایی است.

گفتگوهای غیر علنی میان آمریکا، ترکیه و کردستان برای مقابله با وضعیت جدید و قطع راه برای ایران، در همین رابطه بوده که الکاظمی نیز در بخشی از آن شرکت داشت.

به گفته یک منبع آگاه کُرد نزدیک به رهبران منطقه کردستان، الکاظمی به دنبال جلب حمایت در انتخابات پارلمانی که قرار است دهم اکتبر آتی برگزار شود، است. انتخاباتی که طرف‌های منطقه نگران آراءی هستند که طرف‌های نزدیک به ایران در پارلمان عراق و نهادهای دولتی عراق کسب خواهند کرد».

منبع: فارس