روایت تاریخ از جنگ ایران با یک ابرقدرت

به گزارش جام جم آنلاین، ماجرای فتح هند چه بود؟ داستان از جایی شروع شد که «محمود افغان» به سمت اصفهان لشکر کشید و امپراتوری ۲۳۵ ساله صفویان را برانداخت؛ همان ماجرای شاه سلطان حسین خوش‌گذران که عاقبت خودش تاج را بر سر محمود افغان گذاشت و بدنام شد در تاریخ. چندسالی ایران اشغال بود و در گوشه‌و‌کنار جنگ و ناامنی بود تا این‌که نادر قلی خان که قبلا از سرداران صفویه بود لشکری جمع کرد و خراسان را تصرف کرد. امیدها زنده شد و طوایف ایرانی به نادر پیوستند.

از سوی دیگر محمود افغان را پسرعمویش اشرف افغان کشت و به جایش نشست. نادر هم رفت و در چند نبرد اشرف افغان را شکست داد و تمام. نادرقلی خان شد نادرشاه افشار و افتاد دنبال این‌که دوباره اراضی ازدست‌رفته ایران را بازگرداند و ایران بشود یک امپراتوری بزرگ. اما یک مشکل وجود داشت.

اطرافیان اشرف افغان که سرداران لشکر و اقوام مدعی تخت‌ و‌ تاج او بودند رفته بودند به هند نزد «محمد شاه گورکانی» و هر بار که چشم لشکر نادر را دور می‌دیدند، حمله می‌کردند به قندهار و آن‌جا مدعی حکومت می‌شدند.

نادر هم نامه نوشت به محمد شاه که آن زمان امپراتور یک حکومت قدرتمند بود. امپراتوری گورکانیان بیش‌از ۳۰۰ سال بر جنوب آسیا و بر بیش‌از یک‌هفتم جمعیت زمین در آن روزگار حکم می‌راند و قلمرو وسیع‌اش یک‌چهارم تولیدات دنیا را هم در اختیار داشت؛ ابرقدرت بود در جهان.

کسی فکرش را هم نمی‌کرد!

اطرافیان اشرف افغان که در هند مستقر شده بودند، حدود ۸۰۰ نفر بودند. نادر چندبار نامه نوشت که جلوی این‌ها را بگیرید و به آنان پناه ندهید و شاه گورکانی اعتنایی نکرد و نادر واسطه هم فرستاد که او را کشتند. چرا این‌قدر راحت برخورد می‌کرد؟ چون گورکانیان قوی بودند و ثروت و قدرت و سرباز و تجهیزات جنگی، زیاد داشتند و ابرقدرت بودند برای خودشان و متکبر هم بودند به این وضعی که داشتند. نه‌ فقط محمد گورکانی بلکه هیچ‌کسی حتی در ایران فکرش را نمی‌کرد سپاه ایران که تازه سرزمینش را از اشغال خارجی‌ها درآورده بود و از جنگ‌ها خسته بود به امپراتوری هند با آن ارتش قوی حمله کند.

نادر چه کرد؟ گفت بسم‌الله و لشکر کشید سمت دهلی و در مسیرش تمامی شهرهای افغانستان و هند را فتح کرد. لشکر ایران حدود ۸۰ هزار نفری بود و گورکانیان یک لشکر ۳۰۰ هزار نفری با ۲ هزار فیل‌سوار و ۳ هزار عراده توپ برای جنگ به دشت کرنال فرستادند و نتیجه آن‌که به‌دلیل شجاعت سربازان ایرانی و نبوغ نظامی نادر، لشکر گورکانیان شکست خورد. در تاریخ مشهور است نادر فیل‌های هندی را با حمله شترها رم داد و سپاه گورکانیان را بهم ریخت.

«جوناس هَنوِی» جهانگرد انگلیسی که در دوره حکومت نادر در ایران حاضر بود چنین نوشته است: «نادر برای مرعوب‌ساختن پیلان دشمن به جمازه‌بانان[شترسواران] خود کوزه‌هایی مملو از نفت و مواد سوختی دیگر داده بود که در بحبوحه جنگ آن‌ها را آتش زنند و در میان قوای دشمن پرتاب کنند تا پیلان سراسیمه شده و پا به فرار نهند».

درس عبرت گرفت و عبرت داد!

محمد گورکانی عاقبت شکست را پذیرفت و پیشنهاد پرداخت غرامت داد و نادر به دهلی رفت و مهمان قصر گورکانیان شد تا غرامت بگیرد. چند روز بعد به اشتباه شایع شد که نادر در مهمانی قصر مسموم و کشته شده و هندی‌ها در دهلی علیه سربازان ایرانی شورش کردند که البته این شورش خونین به دستور نادر سرکوب شد و اوضاع آرام شد.

القصه، نادر غنائم را گرفت و «کوه نور» و «دریای نور» و «تخت طاووس نادری» هم بود و غنائم به‌قدری بود که «میرزا مهدی‌خان استرآبادی» در کتاب «جهانگشای نادری» نوشته است: «جمیع خزائن سلطانِ روی زمین [سلاطینِ زمین] با عشری از اعشار آن برابری نمی‌کرد». با همان غنائم حقوق عقب‌افتاده سربازان ایرانی را پرداختند و به‌اندازه مواجب ۶ ماه هم به لشکریان پاداش دادند و نادر ۳ سال هم ایرانیان را از مالیات معاف کرد.

محمد گورکانی چه شد؟ با تصمیم نادر، سلطان هند باقی ماند و فقط درس عبرت گرفت و درس عبرت داد به آیندگان تاریخ و ابرقدرت‌های زمین که ایرانی‌ها را دست‌کم نگیرند.

امروز در تاریخ مناسبت‌های دیگری هم هست

امروز ۱ تیر مصادف با ۲۲ ژوئن میلادی و ۱۱ ذیقعده هجری قمری در تقویم تاریخ، مناسبت‌های دیگری هم دارد.

ـ ولادت حضرت امام رضا (ع) در سال ۱۴۸ قمری
ـ تأسیس سلسله «آل بویه» خاندان مشهور شیعی ایرانی در سال ۳۲۱ قمری
ـ زادروز عالم بزرگوار «شیخ مفید» فقیه و متکلم نامدار شیعه در سال ۳۳۶ قمری
ـ زادروز «جوزپه ماتسینی» فیلسوف سیاسی ایتالیایی در سال ۱۸۰۵ میلادی
ـ تأسیس «سازمان تبلیغات اسلامی» به فرمان امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۰ شمسی

منبع: فارس