«بازمانده» منبع دراماتیک من بود

نویسنده و کارگردانی که آثارش را اغلب از مسیر باشگاه فیلم سوره دنبال کرده‌ایم. هم برای فیلم‌ها، فیلمنامه نوشته و هم خودش دست به کار شده و کارگردانی کرده است. نام او در این آثار به عنوان نویسنده یا کارگردان به چشم می‌خورد: اونا، آب هرگز نمی‌میرد، بانی، دوبنده، مصلحت، کف و خون و.... چند بار هم برای این آثار جوایزی کسب کرده است، از جمله دیپلم افتخار بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم 100، جایزه بهترین فیلمنامه فیلم کوتاه از جشنواره عمار، فانوس زرین بهترین فیلم داستانی جشنواره عمار و... . اما تازه‌ترین تجربه حیدریان که هم فیلمنامه‌اش را نوشته و هم کارگردانی‌اش کرده، رئال‌انیمیشنی است به نام «پیش از بهشت» که این روزها حسابی در شبکه‌های اجتماعی دست‌ به‌ دست می‌ شود؛ اثری که همین هفته پیش و همزمان با اوج‌ گیری درگیری‌ ها در مناطق مختلف بین نیروهای رژیم اشغالگر قدس و فلسطینی‌ ها منتشر شد و مورد استقبال قرار گرفت.

استقبال از این اثر از قضا به این دلیل بود که در درگیری‌ های اخیر، چندین کودک فلسطینی مظلومانه کشته شدند و این انیمیشن نیز بر کودکان متمرکز شده است. در فیلم کوتاه پیش از بهشت -که حیدریان می‌گوید مهم‌ ترین اثری است که ساخته- او به سال 1948 رفته و مبدأ ماجراهای اشغال سرزمین فلسطینی‌ها را در شش دقیقه، با تصویر کردن نقاشی‌ های بچه‌های فلسطینی بر دیوار خانه‌ای که رهایش کرده‌اند، نشان داده است. با او در این باره گفت‌ و گویی کوتاه ترتیب داده‌ایم.

وقتی به فلسطین فکر می‌کنیم، به‌ ویژه اگر بخواهیم این فکر کردن به تولید اثری هنری منجر شود، وجوه دراماتیک ماجرا را در مبارزه‌ های سال‌های اخیر می‌یابیم. اما شما این روایت‌های معمول مبارزه را وانهادید و به مبدأ ماجرا پرداختید. به سال 1948 و آغاز اشغال. چرا؟
ایده‌ای که به ذهنم رسید، طلب می‌کرد به آن سال باز گردم. شاید اگر ایده‌ ای دیگری به ذهنم رسیده بود، مثلا ایده‌ ای که به مبارزه فلسطینی‌ها مربوط باشد، خب این ایده، مبارزه دیگری می‌طلبید.

چه تصوری از فلسطین دهه 50 میلادی داشتید؟ برای رسیدن به این میزانسن چه تحقیقاتی کردید؟
دو کتاب تصویری از فلسطین در اختیار داشتم؛ دو کتابی که هم آن دهه فلسطین را به تصویر کشیده‌اند و هم دهه‌ های بعد را. علاوه بر این، کتاب‌ها و دقت در عکس‌هایشان، فیلم «بازمانده» سیف‌ا... داد هم منبع مهمی برایم محسوب می‌شد. بازمانده هم به همین سال‌ هایی که مدنظر من بود، می‌پردازد پس به من نزدیک بود. در واقع از بازمانده به عنوان منبعی دراماتیک بهره بردم. این را هم بگویم که مثلا در انتخاب لوکیشین یا طراحی دکور، نمی‌توانستیم با توجه به فرصت و بودجه، بهتر از این عمل کنیم و صرفا به ترسیم تصویری کلی اکتفا کردیم.

مسأله فلسطین این روزها دوباره سرخط اخبار است و دوباره همه مردم جهان با آن همراهی می‌کنند. لابد این باعث شده فیلم شما بیشتر دیده شود.
قاعدتا این نزاع جدید، به بهتر پخش‌ شدن پیش از بهشت کمک کرده است. نکته دوم، این که امسال هیچ اثری در این‌ باره ساخته نشده. اما مهم‌تر از اینها لطف خدا بود که فیلم خوب پخش شد. همه این عوامل را با هم در نظر می‌گیرم و به این فکر می‌کنم آثار هنری، محصول دوران خود هستند و می‌توانند مستقیم تحت تاثیر عصر خود باشند.

فیلم شما دست‌ به‌ دست شده و احتمالا به دست مخاطبانی از سلایق و علایق گوناگون رسیده است. در رصد شما بازخوردها مختلف هم بوده است؟
می‌توانم بگویم 97 یا 98 درصد بازخوردها نشان داده مخاطبان این فیلم را پسندیده‌اند؛ چه مخاطبان عام و چه مخاطبانی که زبان سینما را می‌فهمند و دنبال می‌کنند. تا همین حالا هم این اثر، از محبوب‌ترین آثار تاریخ باشگاه فیلم سوره است. علاوه بر این باید بگویم به پخش جهانی آن هم امیدواریم.

 

گفتید باشگاه فیلم سوره، باشگاهی که البته می‌دانیم جوان است و سایتش هم خیلی جوان‌تر. چرا در سایت این باشگاه از فیلم شما به عنوان «تیزر فرهنگی» یاد شده؟ آیا چنین عنوانی، تقلیل کار شما نیست؟
در این باشگاه دو رویکرد داریم: فیلم کوتاه و تیزر. فیلم‌های کوتاه ذیل مجموعه‌ای به اسم «کات» تولید می‌شوند و تیزرها ذیل خود مجموعه باشگاه. ما این اثر را از مجرای باشگاه جلو بردیم، بنابراین قرار بود تیزر یا نماآهنگی باشد. اما در حین کار، جدی‌ تر گرفتیمش و خود اثر، خودش را به فیلم کوتاه تبدیل کرد. بله، اشتباه است و باید در سایت این عنوان اصلاح شود.