هنر، غزه را تنها نگذاشت

این روزها چند هشتگ ساده می‌تواند شما را در انبوه صفحاتی که در حمایت از فلسطین فعالیت می‌کنند، غرق کند؛ از صفحات خبرنگاران و عکاسان خبری تا صفحه کاریکاتوریست‌ ها از سراسر جهان. گستردگی و امکان انتشار تصویر که زبان مشترک مردم جهان است، شبکه‌های اجتماعی را به امکانی قابل اعتنا و بی‌مرز برای اظهار عقیده درباره بزرگ‌ترین مناقشه قرن و آتش و خون در فلسطین بدل کرده است. اگر چه بخشی از اینستاگرام، فیس‌ بوک و برخی دیگر از شبکه‌های اجتماعی برای ارائه اطلاعات درباره گروه‌ های مقاومت محدودیت ایجاد کرده‌ اند. اما با وجود این محدودیت‌ها و سانسور برخی اطلاعات، کافی است چند هشتگ ساده مثل غزه، فلسطین، آزادی غزه، توقف بمباران غزه و امثال اینها را به زبان‌های فارسی، انگلیسی یا عربی جست‌ و جو کنید تا به میلیون‌ها فیلم و ویدئو دسترسی پیدا کنید.

زندگی به روایت تصویر در فلسطین
درباره سبک زندگی مردم فلسطین، شرایط و موقعیت زیستن در سرزمین‌های اشغالی، کنجکاوی زیادی وجود دارد و لزوما برای همه مقدور نیست راهی سفر شوند به‌خصوص که از مهم‌ ترین جملات درج شده در گذرنامه هر ایرانی این جمله است: دارنده این گذرنامه حق سفر به فلسطین اشغالی را ندارد.
کنجکاوی‌ ها درباره فلسطین اما با عکس و فیلم از سرزمین‌های اشغالی تا اندازه‌ای برطرف شده و این روزها حتی می‌ توان به مدد لایوهای اینستاگرامی در لحظه، شاهد بلایی بود که از آسمان بر سرزمین‌ های اشغالی می‌بارید. همزمان با شروع دور جدید حملات اسرائیلی‌ها، ویدئوهای زیادی از به خاک و خون کشیده شدن مردم بیگناه فلسطین و ویرانی شهرهای اشغالی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شده است. اگر از علاقه‌ مندان به دانستن شرایط زندگی مردم فلسطین و نیز پیگیری اوضاع این روزهای مردم غزه هستید، می‌ توانید به‌ جز خبرهای رسمی، برخی صفحات اینستاگرامی مانند صفحه محمد الکرد خبرنگار فلسطینی را در اینستاگرام دنبال کنید.
یا اگر علاقه‌ مند به پیگیری اوضاع مردم فلسطین در این روزهای بمباران هستید و فیلم‌ها و عکس‌ هایی که در این باره منتشر شده را دنبال می‌کنید، هشتگ‌ های مربوط به فلسطین و غزه را به زبان‌ های انگلیسی و عربی هم جست‌ و جو کنید تا به میلیون‌ ها عکس و ویدئو دسترسی پیدا کنید. تشخیص عکس‌ های حرفه‌ای و هنرمندان میان انبوه این تصاویر هم کار سختی نیست. با دنبال کردن نام عکاسان و خبرنگاران می‌توانید به تصاویری دسترسی پیدا کنید که هنرمندانه ثبت شده‌اند و صرفا نمایشگر واقعیت‌ها نیستند، بلکه تلخی رخدادهای این روزها در غزه را به کام مخاطب می‌نشانند.

حمایت با کاریکاتور
به‌ جز عکس و فیلم که وجه خبری دارند، سینما و موسیقی و هنرهای تجسمی هم در نزدیک به یک قرن گذشته، از درد مردم فلسطین خالی نبوده است. از میان همه هنرها، کاریکاتور اما پیوند قابل اعتنایی با درد مردم فلسطین دارد. سال‌هاست کاریکاتور ها به زبان کنایه و اشاره از وضعیت سرزمین‌ های اشغالی و درد آدم‌ها، از سیاست‌ های کثیف قدرتمندان و ظلم و کودک‌ کشی‌ ها خبر داده‌اند. از کارتون‌ های خلق شده توسط ناجی العلی و شخصیت کارتونی معروفش به نام حنظله، هنر در خدمت آزادی فلسطین بوده تا امروز که حتی آماتور ها دست به کار می‌شوند و تصاویری درباره سرزمین‌های اشغالی خلق می‌کنند و به اشتراک می‌گذارند.
از مجموع کاریکاتورهایی که این روزها با هشتگ‌ های غزه و فلسطین در فضای مجازی منتشر می‌شود، آثاری از هنرمندان سراسر جهان می‌توان دید و پیشنهاد ما برای شما، دنبال کردن صفحه میکائیل چیفتچی، کارتونیست ترک است که کاریکاتورهای تامل‌برانگیزی درباره فلسطین طراحی می‌کند.
کاریکاتورهایی که در فضای مجازی درباره فلسطین منتشر می‌شوند را می‌شود با این هشتگ‌ ها جست‌وجو کرد:

freepalestine / freegaza / palestine / gaza / HearGaza /Stopbombinggaza /palestinelivesmatter/ savepalestine / wewillnotgiveup/palestinelivesmatter/ savesheikhjarrah / سیف_القدس / القدس_اقرب

کارتون‌هایی که هنرمندان و کاربران فضای مجازی در حمایت از مردم فلسطین منتشر کرده‌اند، در چند محور کلی قرار می‌گیرند و شاید زیرشاخه‌های متعددی هم داشته باشند اما اینجا به 3 دسته از این موضوعات پرداخته‌ایم:

حماسی
هنرمندان حرفه‌ ای بسیار دقیق‌تر و حساب‌شده اما کاربران فضای اجتماعی بسیار معمولی و خودجوش دست به خلق کارتون‌های حماسی می‌زنند. البته میل هنرمندان بیشتر به استقاده از کنایه است و در عوض کاربرانی که از احساسات و عواطفشان بی‌واسطه تبعیت می‌کنند، تصویرهای حماسی درباره فلسطین به اشتراک می‌گذارند و گاهی فقط به طراحی تصاویری سرخ با نوشته‌ های حماسی بسنده می‌کنند.

کنایه
کنایه، یکی از موثرترین و جذاب‌ترین آرائه‌های ادبی و هنری است که به خصوص در کاریکاتورها نقش قابل‌ توجهی دارند. هنرمندان کارتونیست حول محور کنایه، آثار بسیاری خلق کرده‌اند که در برخی از آنها به سیاست‌ های دوگانه غربی‌ها کنایه زده‌اند، گاهی هم به عملکرد رسانه‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی که محدودیت‌هایی درباره فلسطین اعمال می‌کنند.

همدردی
عکس و ویدئو به عنوان تصویر بی‌واسطه از واقعیت شاید بیشترین میزان همدردی را در مخاطبان برانگیزانند اما کارتون‌ ها هم از این موهبت بی‌ بهره نبوده‌ اند. همین روزها با هشتگ‌ های ذکر شده می‌توان تصاویر متعددی درباره فلسطین در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی پیدا کرد که حس همدردی را بر می‌انگیزانند و واقعیت را به عریان‌ترین شکل پیش رویمان قرار می‌دهند.