پس‌ لرزه‌ های تمام‌ نشدنی

سی‌سختی‌ها با زمستان‌های سرد بیگانه نیستند، اما بهمن سال گذشته وقتی گسل‌ های دنا جابه‌جا شد و زمین زیر پایشان تکان خورد و لرزید؛ وقتی سقف‌ها یکی یکی روی سرشان آوار شد، تازه سوز سردترین زمستان در بندبند استخوان‌هایشان نشست.

این درد استخوان‌سوز تا همین حالا ادامه دارد؛ تا همین امروز که برخلاف وعده‌ها همچنان زیر چادرهای سرد و نم‌دار زندگی می‌کنند و نه از بازسازی و مرمت خانه‌ها خبری هست و نه از اسکان در کانکس‌های وعده داده شده.این اما همه درد سی‌سختی‌های مقاوم و صبور نیست و روی زخم آوارگی‌شان این روزها نمکی دیگر پاشیده شده؛ قبض‌هایی با ارقام بالا برای برق مصرفی وسایل گرمایشی که در یکی دو ماه گذشته روشن شده بود تا زندگی در زیر سقف چادرهای سرد و مرطوب را کمی قابل تحمل‌تر کند.

زلزله در آخرین ساعات بیست و نهمین روز از بهمن سال گذشته سی‌ سخت، مرکز شهرستان دنا در ۳۵کیلومتری شمال غربی شهر یاسوج را لرزاند. با این زمین لرزه که قدرت آن ۶.۵ ریشتر برآورد شد، حدود ۱۲۰۰ خانه تخریب شد و بیش از ۳ هزار خانه دچار ترک و آسیب و نیازمند مرمت و بازسازی.

سی‌ سخت با ۷ هزار نفر جمعیت در منطقه کوهستانی و سرسخت زاگرس قرار دارد و باوجود طبیعت بسیار زیبا، زمستان‌های سرد و سختی دارد.

سردسیر بودن منطقه سی‌سخت از یک سو و قطع گاز به دلیل وقوع زلزله از دیگر سو، مهم‌ترین دلایلی بود تا توزیع وسایل گرمایشی مانند هیتر برقی را بعد از چادر به اصلی‌ترین نیاز مردم منطقه تبدیل کند.

خوشبختانه هیتر کم نبود و از همان روزهای اولیه به هر خانواده یک هیتر (در بعضی موارد تا چند هیتر برقی هم) داده شد تا از این طریق بتوانند فضای داخلی چادرهای خود را از شر سرما در امان نگه دارند.

اما مصرف بالای این وسایل برقی باعث می‌شد هزینه برق خانواده‌ها به شکل نامتعارفی بالا برود، به همین دلیل در سفر وزیر راه و شهرسازی که همزمان با اولین روز اسفند سال گذشته به منطقه صورت گرفت، قرار بر آن شد که تا زمان اسکان دائم مردم پرداخت قبوض آب، برق و گاز به تعویق بیفتد، قولی که در حد حرف و وعده باقی ماند و حالا صدور قبض‌های چند صدهزار تومانی که رقمش گاه به یک میلیون تومان هم می‌رسد، صدای اعتراض سی‌سختی‌های خسته و بی‌خانمان را درآورده است.

شرایط سخت زندگی در چادر

یک منبع آگاه در منطقه که نمی‌خواهد نامی از او برده شود در این‌باره به ما می‌گوید: از همان ابتدای توزیع هیترهای برقی در منطقه، با توجه به این‌که حتی یک هیتر کوچک، مصرفی معادل ۱۲۰۰ وات دارد، عموم مردم نگران هزینه برق‌شان بودند که در نهایت وزیر راه و شهرسازی به عنوان نماینده دولت خیالشان را راحت کرد که قرار نیست تا زمان تعیین تکلیف اسکان دائمی مردم قبضی برای آنها صادر شود.

او با تاکید بر این‌که متاسفانه دولت حتی نتوانست به وظیفه خود در اسکان موقت مردم به خوبی عمل کند، می‌گوید: از ۲۴۰۰ خانه این منطقه بیش از ۲ هزار خانه کاملا تخریب شده که نشان می‌دهد تعداد بالایی از مردم مجبور به زندگی در چادرها شده‌اند، تا آنجا که در برخی چادرها ۱۳ نفر زندگی می‌کنند. از طرف دیگر با توجه به شرایط آب و هوایی دولت می‌بایست به جای چادر، کانکس در اختیار مردم قرار می‌داد که در عمل تنها تعداد معدودی از مردم از آن بهره‌مند شده‌اند.

صدور قبض برای خانه‌های خالی

در حالی که هنوز آواربرداری خانه‌ها به طور کامل تمام نشده و طبیعتا تا زمان اسکان دائم مردم زمان زیادی باقی مانده، صدور قبض‌های برق آن هم در شرایطی که عموم مردم این منطقه بیکار شده‌اند، نگرانی‌ جدی اهالی سی سخت شده است. موضوع تاسف‌بار این‌که حتی برای خانه‌هایی که عملا بلااستفاده مانده هم قبض صادر شده که نشان‌دهنده بی‌ضابطه بودن صدور قبض‌هاست.

منبع آگاه ما می‌گوید: در حال‌حاضر عملا امکان استفاده از گاز در این منطقه وجود ندارد، این بدان معنی است که همه کارها از روشنایی گرفته تا پخت غذا با استفاده از برق صورت می‌گیرد، از طرف دیگر هوای این منطقه تا یک ماه آینده همچنان سرد خواهد بود و نیاز به استفاده از وسایل گرمایشی همچنان پابرجاست، با این حال مشخص نیست وضعیت مردم آن هم با توجه به صدور چنین قبض‌هایی چه می‌شود. در عموم بلاهای طبیعی دولت صدور قبض‌ها را تا تعیین تکلیف مردم عقب می‌اندازد، اما به نظر می‌رسد چون مردم سی‌سخت تربیونی در اختیار ندارند، بدون در نظر گرفتن شرایط آنها این قبض‌ها صادر شده است.

رقم قبض‌ها از کجا آمده؟

از بین رفتن بخش عمده‌ای از کنتورهای خانگی در همان ساعت اولیه زلزله در سی‌سخت، مساله‌ای است که یکی از اهالی منطقه به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: بسیاری از کنتورهای خانگی دیگر قابل استفاده نیست و به همین دلیل مجبور شده‌اند برای چادرها از برق تیرها استفاده کنند، از طرف دیگر زندگی در چادر باعث می‌شود تا نیاز به وسایل گرمایشی بیشتر شود و آن‌که مسؤولان گفته بودند تا چند ماه قبضی برایتان صادر نمی‌شود، حالا شاهد صدور قبض‌هایی با رقم‌های بالا هستیم.

برای ایرج منصوری هم مثل بقیه زلزله‌زدگان این سوال پیش آمده که باوجود از کار افتادن کنتورهای برق، قبض‌ها چگونه و بر چه مبنایی صادر شده‌اند: «می‌خواهیم بدانیم وقتی کنتور برق بسیاری از خانه‌ها از کار افتاده، چطور برای اهالی آن خانه قبض‌هایی با رقم‌های ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومانی صادر شده است؟ حتی شنیده‌ایم که برای برخی خانوارها قبض یک میلیون تومانی آمده، حالا برای‌ ما سوال است که محاسبه میزان برق مردم چطور صورت گرفته است؟»

باوجود سرما همچنان در چادریم

این شهروند سی‌سختی از عدم توزیع کانکس برای همه خانواده‌ها هم گلایه‌مند است و می‌گوید: با وجود این‌که شب‌ها هنوز هوا بسیار سرد است، اما عموم مردم در چادرها به سر می‌برند و به نظر می‌آید تا یک ماه آینده هم مجبور به استفاده از هیترهای برقی برای گرم نگه داشتن چادرها باشند و احتمالا همچنان منتظر صدور قبض‌هایی با ارقام بالا.

باید از تهران پیگیری شود

بهنام حیدری هم یکی دیگر از اهالی سی‌سخت است که زلزله زندگی و دار و ندارش را از او گرفته و صدور قبض برق با رقم بالا هم حالا غمی شده روی غم‌هایش. نگرانی او اما بیشتر از ادامه‌دار بودن این وضعیت است و این‌که با وجود سرما و نیاز به استفاده از هیترهای برقی همچنان شاهد قبض‌های سنگینی خواهند بود که توان پرداختش را در این شرایط ندارند.

حیدری می‌گوید که هفته گذشته به فرماندار منطقه هم درباره صدور قبض‌ها اعتراض کرده‌اند و فرماندار باوجود قول پیگیری گفته این موضوع از حیطه اختیارات وی خارج است و برای عدم صدور قبض یا تخفیف در محاسبه بهای مصرفی نیاز به مصوبه مجلس است و کارها باید از تهران پیگیری شود.

استاندار پیگیری می‌کند

ما هم در جام‌جم صدای اعتراض و گلایه زلزله‌زدگان سی‌سخت را به گوش فرماندار دنا می‌رسانیم. پناهی که پیش از این نیز گوش به درد دل مردمش داده بود، از پیگیری جدی این ماجرا خبر می‌دهد و می‌گوید: در جلسه بازسازی که چهارشنبه هفته گذشته برگزار شد، به استاندار پیشنهاد دادیم با توجه به وقوع زلزله در زمستان و تداوم اسکان مردم در چادر و نیاز آنها به استفاده از ۲ تا ۳ هیتر برقی، بحث تخفیف ۳ ماهه را برای مردم این منطقه اعمال کنند؛ یعنی دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰ هم در این بازه زمانی قرار بگیرد، چرا که هوای منطقه همچنان سرد است و نیاز به وسایل گرمایشی وجود دارد. فرماندار دنا البته قولی بابت عملی شدن پیشنهادشان نمی‌دهد و اجرای آن را منوط به تصمیم مسؤولان حوزه انرژی می‌داند و می‌گوید قطعا تصویب این پیشنهاد و اجرای آن باید در تهران کلید بخورد هرچند استاندار قول پیگیری جدی ماجرا را داده است. صدور قبض برق برای زلزله‌زدگان طی سال‌های اخیر به یکی از مسائل تکراری تبدیل شده؛ چرا‌که پیش‌تر مردم سرپل‌ ذهاب هم با این مشکل مواجه شده بودند و صدور قبض‌های سنگین برای مردم این خطه با حاشیه‌های زیادی همراه شده بود، اما جالب این‌که بالاخره بعد از گذشت ۳ سال از زلزله کرمانشاه، ۶فروردین ماه امسال نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ‌از رایگان شدن هزینه برق برای مناطق زلزله‌زده غرب استان کرمانشاه خبر داد و گفت مردمی که طی ۳سال گذشته این هزینه را پرداخت کرده‌اند، این تخفیف برای آنها به صورت بستانکاری در قبض‌های برق لحاظ ‌می‌شود و برای افرادی که این هزینه را پرداخت نکرده‌اند، از بخشودگی استفاده خواهد شد. این اظهارنظرها این نگرانی را ایجاد می‌کند که راه حل قبوض برق سی‌سختی‌ها هم به نوشدارویی بعد از مرگ سهراب تبدیل شود.

زهرا مضانی - ایران / روزنامه جام جم