داروهای گیاهی و شیمیایی موثر در درمان کووید ۱۹

داروی آویگان که به‌طور معمول برای معالجه آنفلوآنزا به کار می‌رود حاوی ماده فاویلاویر (Favilavir) است و ابتدا در جنوب شرق آسیا و سپس در سراسر جهان گسترش یافت.

این دارو علیه ویروس‌های گوناگون «آر ان ای» (RNA)  عمل می‌کند. در سال ۲۰۱۴ از آن با موفقیت علیه بیماری ابولا استفاده شد. در سال ۲۰۱۶ دولت ژاپن فاویلاویر را برای «کمک اضطراری» در مبارزه با ابولا در اختیار دولت گینه گذاشت. 

بر اساس داده‌هایی که تاکنون منتشر شده، این دارو می‌تواند مدت بیماری را کوتاه کند، اما عوارض جانبی بسیار شدیدی مانند شوک‌های آنافیلاکسی یا سینه‌پهلو دارد.

دگزامتازون (Dexamethason)

برخی از کارشناسان بر این باورند که داروی ضد التهاب دگزامتازون باعث کاهش مرگ و میر در میان بیمارانی می‌شود که بیش از هفت روز بستری هستند و تحت تنفس مصنوعی قرار دارند.

 موسسه روبرت کُخ آلمان و سازمان بهداشت جهانی استفاده از این دارو را در چنین بیمارانی توصیه می‌کنند.

افرادی که علائم خفیف بیماری کووید۱۹ را دارند نباید از ادگزامتازون استفاده کنند.

ساندرا سیزک، مدیر انستیتوی ویروس‌شناسی بیمارستان دانشگاه فرانكفورت در اکتبر ۲۰۱۹ در این باره توضیح داد: «اگر استفاده از دگزامتازون را خیلی زود شروع كنید سیستم ایمنی بدن را كاهش داده یا به طور کلی از کار می‌اندازید و حتی این امکان وجود دارد که بیماری را شدیدتر كنید.»

آرتمیسینین (Artemisinin)

در ابتدای شیوع کووید ۱۹ یک شربت گیاهی از ماداگاسکار به عنوان معالج این بیماری خبرساز شد. این شربت که کووید ارگانیک (Covid Organic) نام دارد به آرتمیسینین، ماده‌ای که از گیاه ماگورت به‌دست می‌آید، متکی است. در حال حاضر هیچ مطالعه بالینی معتبری در مورد اثرات این شربت وجود ندارد.

تیمی به سرپرستی پروفسور پتر زبرگر، رئیس بخش سیستم‌های بیومولُکولی موسسه ماکس پلانک، توانسته است در یک لوله آزمایش تشخیص دهد که عصاره‌ گیاه آرتمیسیا در برابر ویروس سارس‌کوو ۲ موثر است.

این پژوهش تا کنون به مرحله پایانی نرسیده است. مرحله دوم آزمایش روی این گیاه روی ۳۶۰ نفر در مکزیک در حال انجام است.

زبرگر در گفت‌وگو با دویچه وله اظهار داشت، شواهد مهمی وجود دارد که ادامه بررسی علمی اثرات آرتمیسیا بر ویروس سارس‌کوو ۲ را توجیه می‌کند.

این کارشناس آلمانی توصیه می‌کند که از مصرف چای حاوی آرتمیسیا برای جلوگیری یا بهبود کووید ۱۹ خودداری شود، زیرا «هنوز تاثیرگذاری آن در مرحله بالینی اثبات نشده است.»

هیدروکسی کلروکین (Hydroxychloroquin)

در ابتدای گسترش ویروس کرونای جدید (سارس کوو ۲) ماده فعال هیدروکسی کلروکین که از قدیم برای مقابله با مالاریا به‌کار می‌رود نور امیدی بود در برابر کووید ۱۹ و در برخی کشورها مورد استفاده قرار گرفت.

 اکنون موسسه فدرال داروها و تجهیزات پزشکی آلمان نسبت به مصرف آن برای درمان این بیماری هشدار می‌دهد. 

این موسسه به دلیل عوارض جانبی شدید این ماده توصیه می‌کند که از افراد تحت درمان هیدروکسی کلروکین بیش از دیگران مراقبت شود.

در وبسایت این موسسه آمده است که مصرف این دارو تاکنون هیچ اثر مثبتی بر بیماران کرونایی نگذاشته است.

توسیلیزوماب و ساریلوماب (Tcilizumab, Sarilumab)

تاثیرات آنتی‌بادی توسیلیزوماب و ساریلوماب بر بیماری کووید ۱۹ مورد بحث است.

از این مواد به‌طور معمول برای معالجه روماتیسم مفصلی استفاده می شود، اما نتایج یک پژوهش حاکی از آن است که برای کاهش میزان مرگ و میر بیماران کرونایی نیز در حد قابل توجهی موثر است.

دولت بریتانیا قصد دارد در آینده از این مواد برای معالجه کووید ۱۹ استفاده کند.

پژوهشگران در مطالعه دیگری به این نتیجه رسیده‌اند که توسیلیزوماب و ساریلوماب، مرگ و میر بر اثر این بیماری را را کاهش نمی‌دهند.

ایورمکتین (Ivermectin)

در رابطه با داروی ایورمکتین نیز اظهارات دوگانه‌ای وجود دارد. در حالی که در آمریکای جنوبی از این داروی ضد گال به عنوان «داروی معجزه‌آفرین ضد کرونا» نام برده می‌شود، سازمان بهداشت جهانی و اداره رسیدگی به امور دارویی ایالات متحده آن را توصیه نمی‌کنند.

آنها بر این نظرند که برای تعیین تاثیرات ایورمکتین بر پیش‌گیری یا معالجه کووید ۱۹ آزمایش‌های بیشتری لازم است.

اتحادیه پزشکان متخصص مراقبت‌های ویژه ایالات متحده هم پس از مطالعه بالینی روی ایورمکتین به این نتیجه رسیده است که این ماده فعال می‌تواند میزان ویروس‌ها در بدن را در حد قابل توجهی کاهش دهد و بهبودی بیمارانی را که به‌طور خفیف مبتلا هستند سرعت بخشد.

 گفته می‌شود که این دارو در موارد شدید هم نیاز به بستری در بیمارستان را کاهش می‌دهد و در برخی موارد از مرگ و میر بر اثر کووید ۱۹ جلوگیری می‌کند.

رمدسیویر (Remdesivir)

این دارو با تبلیغات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده مشهور شد. او اعلام کرد که برای درمان کووید ۱۹ خود از این دارو استفاده کرده است.

رمدسیویر در اصل برای درمان ابولا تولید شده بود، اما کارآیی لازم را نداشت و کنار گذاشته شد. با وجود این، نخستین دارویی بود که کمیسیون اتحادیه اروپا در ژوئیه ۲۰۱۹ استفاده از آن را برای کمک به درمان بیماران مبتلا به کووید۱۹ تحت شرایط ویژه مجاز اعلام کرد.

سازمان بهداشت جهانی می‌گوید، شواهد کافی برای تاثیرگذاری این دارو وجود ندارد و موسسه روبرت کُخ آلمان استفاده از آن را فقط در شرایط استثنایی توصیه می‌کند. 

نیکلوزامید   (Niclosamide)

این دارو هم که به «ضد انگل» معروف است در برخی نقاط برای مقابله با کووید ۱۹ به‌کار رفت.

انستیتو پاستور کره جنوبی در تابستان گذشته این دارو را در میان بسیاری از داروهایی که گفته می‌شد می‌توانند در درمان کووید ۱۹ موثر باشند، در رتبه نخست قرار داد.

اما تاکنون هیچ موسسه معتبر دیگری استفاده از آن را توصیه نکرده است.

پیش‌گیری بر درمان مقدم است 

هنوز برای مقابله با ویروس سارس‌کوو ۲ یا بیماری ناشی از آن (کووید ۱۹) دارویی که عموما به‌رسمیت شناخته شده باشد وجود ندارد.

به همین دلیل کارشناسان در سراسر جهان توصیه می‌کنند، تا کشف این دارو بهتر است که شهروندان از ابتلای خود به این ویروس جلوگیری کنند.

برای این کار باید به محدودیت‌های اجتماعی پایبند بود و با شست‌وشوی مرتب دست‌ها با صابون، فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک در اماکن عمومی و دوری از تجمعات عمومی یا میهمانی سپری برای محافظت از خود در برابر این ویروس ایجاد کرد.

منبع: dw