برای اثبات انساندوستی و اخلاقمداری آیین مقدس اسلام و نگاه اخلاقمدارانه به ادیان توحیدی کافی است اندکی در معارف و گوهرهای ناب قرآنی دقت و تأمل کنیم: «لا یَنْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطین [1] خدا شما را از نیکى کردن و رعایت عدالت نسبت به کسانى که در راه دین با شما پیکار نکردند و از خانه و دیارتان بیرون نراندند نهی نمیکند؛ چراکه خداوند عدالتپیشگان را دوست دارد.» آیین مقدس اسلام نهتنها با پیروان ادیان توحیدی هیچگونه عناد، ستیز و جنگی ندارد، بلکه اگر آنان از درِ آشتی و صلح بر پیروان اسلام وارد شوند بر مسلمین نیز لازم میداند که در برخورد و معاشرت با آنها از حدود الهی و عدالت و اخلاق تجاوز نکنند.
نگاه زیبای قرآن به حضرت مسیح (ع)
با اندک آشنایی با معارف و مفاهیم قرآنی اذعان خواهیم داشت که بهترین و اعجابآمیزترین تعابیر اخلاقی و انسان دوستانه دربارۀ حضرت مسیح علیهالسلام در قرآن کریم مورد استفاده و بیان قرار گرفته است. تعابیر زیبایی که شاید نظیر آن را نتوان در منابع سایر ادیان مشاهده کرد. در توجه خاص و ممتاز فرهنگ و اندیشه اسلامی به حضرت مسیح علیهالسلام، محققان و اندیشمندانی همچون علامه فقیه مرحوم کاشف الغطاء اینچنین بیان میکند: اگر ما تعریف و تمجیدی را که قرآن مجید در خصوص حضرت مسیح علیهالسلام و مادر مکرمشان حضرت مریم مقدس علیهاالسلام بیان داشته، نداشتیم جهان بشریت به عظمت و قداست حضرت مسیح علیهالسلام دست نمییافت، چراکه اگر قرار بود برای شناخت جایگاه و موقعیت حضرت مسیح علیهالسلام به اناجیل رجوع میکردیم قلم شرم میکرد که در توصیف حضرت آن مطالب را بیان کند.[2]
7 سکانس به یاد ماندنی از زندگی حضرت مسیح (ع) در قرآن
خدای متعال در سوره مبارکه مریم تصویر شگفتانگیز و زیبایی از حضرت مسیح علیهالسلام را در پیش روی جامعه انسانی قرار میدهد. در آیات ابتدایی سوره مریم خدای متعال در توصیف حضرت مسیح علیهالسلام ایشان را با هفت ویژگی ممتاز معرفی میفرماید اوصاف زیبا و ارزشمندی که اگر در وجود هر انسانی قرا داشته باشد سعادت ابدی و جاودان را برای خود به ارمغان خواهد آورد.
1-بنده خدا (قالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ)
یکی از خطاهای راهبردی و خطرناکی که جامعه امروزی در خصوص حضرت مسیح علیهالسلام بر آن باور دارند این است که، حضرت مسیح را خدا قلمداد کردهاند. این خطای راهبردی موجب وارد شدن عدهٔ کثیری در دامن پرآشوب و عذابآور شرک شده است. خدای متعال با عبارتی کوتاه و اعجابآور در آیه 30 سوره مبارکه مریم، خط بطلان بر این عقیده انحرافی کشیده و حضرت مسیح علیهالسلام را نه خدا، بلکه بنده خدا معرفی میفرماید.
2-دارنده برنامه سعادت (آتانِیَ الْکِتابَ)
یکی از امتیازات ویژهای که خدای متعال به حضرت مسیح عنایت کرد این است که ایشان را صاحب شریعت قرار داد. چنانکه در آیه 30 سوره مبارکه مریم دربارۀ ایشان اینچنین میفرماید: «آتانِیَ الْکِتابَ». شریعتی الهی و آسمانی که تلاش داشت جامعه بشریت را به قلههای سعادت و کمال رهنمود کند هرچند این هدیه آسمانی بهواسطه بیمهری و دنیاگرایی برخی افراد در معرض تحریف قرار گرفت.
3-پیامبر و فرستاده خدا (وَ جَعَلَنِی نَبِیًّا)[3]
مقام رسالت و نبوت، مقام ویژه و ممتازی است که هر کسی لیاقت دستیابی به آن را ندارد. این مقام عظیم و ارزشمند را خدای متعال به پیامبر آسمانی خود یعنی حضرت مسیح علیهالسلام میبخشد و بار مسئولیت و هدایت امت را بر دوش ایشان قرار میدهد.
4-وجود مسیح مایه خیرات و برکات (وَ جَعَلَنِی مُبارَکاً أَیْنَ ما کُنْتُ)[4]
آیین مقدس و آسمانی حضرت مسیح میتوانست جامعه انسانی را به سرمنزل مقصود راهنمایی کند و به برکت وجودی حضرت، طعم شیرین هدایت و رستگاری را بچشد و میتوانست از ناگواریهای حیات مادی و اخروی نجات یابد. این مطلب تنها گوشهای از برکات وجودی حضرت مسیح برای جامعه بشریت به شمار میآید.
5-اطاعتکننده فرمان الهی (وَ أَوْصانِی بِالصَّلاةِ وَ الزَّکاةِ ما دُمْتُ حَیًّا)[5]
از جمله زیباییهای زندگی حضرت مسیح علیهالسلام، اطاعتپذیری و تمکین فرمانها و دستورات الهی است. عبودیت و حقپرستی که محور اصلی خلقت جامعه بشری است بهخوبی در سیمای حضرت نمایان است؛ موضوعی که نه در سکانسی از زندگی این پیامبر الهی، بلکه در سرتاسر زندگی ایشان جریان داشت.
6-بزرگداشت و تکریم والدین (وَ بَرًّا بِوالِدَتِی)[6]
تکریم مادر نمودی عینی از اخلاقمداری و انساندوستی حضرت مسیح علیهالسلام است که جلوۀ خود را در محیط خانواده نشان داده و اهمیت این واجب دینی را برای همگان ترسیم میکند.
7-پرهیز از هرگونه ظلم و بیدادگری (وَ لَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّاراً شَقِیًّا)[7]
علاوه بر خیرخواهی و تکریم والدین در منظومه سبک زندگی حضرت عیسی علیهالسلام خدای متعال وجود با برکت ایشان را از هرگونه آلودگی به ظلم و ستم و بیدادگری بدور اعلام میدارد.