تصمیم 2 ساعته خانمان‌برانداز

از آن زمان تاکنون ارز 4200 تومانی پرداخت شده اما به دلیل تفاوت زیادی که با نرخ بازار آزاد داشت، رانت و فساد را به دنبال داشت.

در بهمن‌ماه 97 کالاهایی که با دلار 4200 تومانی وارد می‌شدند خود را با دلار 6500 تومانی هماهنگ کرده بودند. این در حالی بود که اغلب کالاها برای واردات، ارز با نرخ 4200 دریافت می‌کردند اما چندی بعد دولت تصمیم گرفت تنها برای کالاهای اساسی دلار 4200 تومانی اختصاص دهد.

رفتار واردکننده هم در این زمینه باید مورد واکاوی قرار بگیرد. واردکننده‌ای که دلار 4200 تومانی دریافت کرده برای این‌که نظر سیاستگذار را جلب کند در ابتدای زنجیره، کالا را با همان نرخ عرضه می‌کند اما این واردکننده سود خود را در مراحل بعدی متناسب با ارز آزاد تعیین کرده و از بخش پایانی زنجیره درآمد زیادی به دست می‌آورد.

اگر گزارش‌های بهمن 97 را به‌روزرسانی کنیم قیمت کالاهای مشمول دلار 4200 در ابتدای زنجیره پایین نگه داشته شدند اما از زاویه مصرف‌کننده نرخ کالاها به ارز آزاد نزدیک است.

به عنوان مثال دولت بیان می‌کند کنجاله با ارز 4200 تومانی وارد شده اما مصرف‌کننده که کنجاله مصرف نمی‌کند و پس از فرآوری تبدیل به روغن شده و بعد مورد مصرف قرار می‌گیرد.

این رفتار دوگانه پیام‌های متفاوتی دارد؛ متفاوت از این سو که دولت معتقد است برای حمایت از معیشت مردم دلار 4200تومانی پرداخت می‌کند اما مصرف‌کننده به دلیل اینکه کالاهای مشمول ارز یارانه‌ای را باید با نرخ ارز آزاد دریافت ‌کند ناراضی است.

ارز 4200 تومانی به هدف اصلی خود نرسیده اما با این حال دولت می‌تواند کالاهایی را معرفی کند که با این نرخ وارد کشور شدند و در بازار عرضه می‌شوند.

از سوی دیگر کارشناسان اقتصادی حذف ارز یارانه‌ای را مطرح می‌کنند اما باید توجه داشت واکنش کالاها نسبت به حذف ارز 4200تومانی متفاوت است.

همه کالاها مانند گوشت نیستند که با حذف ارز 4200 تومانی در بازار ارزان شوند و باید در این زمینه حساسیت بیشتری به خرج داد.

کسانی طی دو ساعت یک تصمیم خانمان‌برانداز گرفتند و اکنون نمی‌توان در دو ساعت تصمیم آنها را خنثی کرد و باید در این زمینه مطالعه بیشتری انجام شود و هر تصمیمی که گرفته می‌شود به نفع عامه مردم باشد.

مجید شاکری - اقتصاددان / روزنامه جام جم