استفاده آمریکا از قواعد دوره مک‌کارتیسم در مورد خبرنگار پرس‌تی‌وی/ کشف حجاب اجباری به هیچ‌وجه قابل توجیه نیست

بهمن کشاورز رئیس پیشین اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران در گفت‌وگو با خبرنگار جام جم در واکنش به ادعای مقامات آمریکایی در خصوص بازداشت مرضیه هاشمی مبنی بر شاهد کلیدی بودن وی خاطرنشان کرد: تا آنجایی که بنده آگاه هستم در سیستم کامان لا آمریکایی (نظام رویه قضایی آمریکا) تأسیسی به نام شاهد کلیدی وجود دارد اما تا آنجایی که خوانده‌ و شنیده‌ام شاید در ظرف 50 الی 60 سال اخیر موارد بسیار نادری بوده که از این ضابطه و قاعده استفاده‌شده است.

کشاورز با اشاره به اینکه قاعده بازداشت شاهد کلیدی بعد از جنگ جهانی دوم به تصویب رسیده است خاطرنشان کرد: این قاعده برای برخورد با بعضی از حرکات مخرب در زمان جنگ سرده بوده و بعدازآن دیگر موردی برای استفاده از آن وجود نداشته است؛ بر همین اساس شاید در زمان سناتور مک‌کارتی و دوران مک‌کارتیسم که عده‌ زیادی را تحت تعقیب قرار داده بودند از این قانون استفاده می‌شده ولی موارد استفاده از آن بسیار کم بوده است.

وی بابیان اینکه در قوانین داخلی ما هم‌چنین موضوعی پیش‌بینی‌شده است خاطرنشان کرد: درگذشته حتی در دعاوی مدنی و حقوقی هم امکان جلب شاهد وجود داشت ولی در قانون بعدی مصوب سال 1379 جلب شاهد مدنی منتفی شد و فقط جلب شاهد کیفری هنوز در قانون آئین دادرسی کیفری پیش‌بینی‌شده‌ است یعنی اگر حضور شاهدی در مرجع قضایی اعم از مرجع تحقیق یا دادگاه لازم باشد و علی‌رغم احضار حاضر نشود مقام قضایی حق جلب او را دارد منتها این جلب به بازداشت نمی‌تواند منتهی شود حال‌آنکه ظاهراً در آمریکا چنین عاقبتی دارد.

رئیس پیشین اتحادیه کانون‌ وکلای با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد در آمریکا بعد از جلب شاهد امکان بازداشت او هم وجود دارد خاطرنشان کرد: در سیستم ما این شاهد جلب شده را به نزد مقام قضایی می‌آورند اما او اجباری در بیان ندارد یعنی ممکن است بگوید من اطلاعی ندارم یا شهادت نمی‌دهم حال‌آنکه تا آنجایی که ذهن من یاری می‌کند در سیستم کامان لا آمریکایی عدم اعلام مطالبی که موردنظر دادگاه است خودش می‌تواند جرم مجزایی باشد.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در واکنش به اخبار منتشرشده مبنی بر اجبار خانم هاشمی به کشف حجاب در آمریکا خاطرنشان کرد: حقیقت این است که اطلاع موثق نداریم که آیا این خبر در مورد اجبار به کشف حجاب در مورد ایشان واقعاً انجام‌شده است یا نه اما اگر انجام‌شده باشد به‌هیچ‌وجه قابل توجیه نیست.

کشاورز بیان کرد: شاید امروزه در بعضی از کشورها قوانینی گذاشته شده باشد که در شرایط یا در مراکزی خاص داشتن حجاب به دلایل مختلف و با توسل به موارد امنیتی ممنوع باشد اما در آمریکا چنین چیزی وجود نداشته است.

وی ادامه داد: تابه‌حال افراد در پوشیدن لباس و رعایت حجاب در ایالات‌متحده آزاد بوده‌اند و اگر خانم هاشمی را مجبور به کشف حجاب کرده باشند کاملاً غیرقابل‌قبول است و به نظر نمی‌رسد مستند قانونی برای چنین حرکتی در آمریکا وجود داشته باشد.

کشاورز در بخش پایانی این گفت‌وگو در خصوص واکنش قابل‌تصور ایران در برابر تعرض آمریکایی‌ها به یکی از شهروندان کشور بیان کرد: نمی‌دانم آیا آمریکا نظیر آن چیزی که در قانون مدنی ایران وجود دارد تابعیت دوم افرادی که تابعیت خارجی پذیرفته‌اند را معتبر می‌دانند یا نه بااین‌حال اگر ضابطه‌ای شبیه ضابطه ما در حقوق آمریکا وجود داشته باشد احتمالاً دولت آمریکا تابعیت بعدی ایشان را که وارد بر تابعیت آمریکایی‌ شده قبول ندارد.

وی خاطرنشان کرد: درهرحال ازآنجایی‌که خانم هاشمی از اتباع ایران هستند گمان می‌کنم دولت می‌تواند از طریق دفتر حافظ منافع راجع به حفظ حقوق بشری ایشان در حدی که در چنین حالاتی لازم است اقدامات لازم را انجام دهد.