4پیشنهاد به دولت برای بازگشت «امید»

لگد ترامپ به امیدواری‌های خارجی

ریشه اظهارات جدید جهانگیری را باید در تحولاتی که در یکی دو سال اخیر رقم خورد جست‌وجو کرد؛ تحولاتی که موجب شد برنامه‌های دولت و وعده‌های امیدآفرینی که داده بود به هم بریزد.

همان‌طور که رئیس‌جمهور چند روز قبل در سخنرانی خود گفت سال 92، جامعه به ایجاد تغییر امیدوار شد اما شرایط به گونه‌ای رقم خورد که این امید کم‌کم رنگ باخت و معادلات دیپلماسی روحانی به سرانجام نرسید. یکی از دلایل اصلی این پدیده، تغییر دولت در آمریکا و روی کار آمدن دونالد ترامپ بود؛ چهره تندرویی که تمام رشته‌های دولت اوباما از جمله برجام را پنبه کرد و قفل‌ها را به گونه‌ای عوض کرد که کلید روحانی، توفیقی در باز کردن آنها نداشته باشد.

مهدی چمران در این زمینه به جام‌جم می‌گوید: حتی در شرایط بسیار خوب نیز نباید برای حل مشکلات نگاهمان به خارج باشد و چنین دیدگاهی منطقی و عقلایی نیست. دولت روحانی در ابتدا همه امید خود را به برجام، سپس به آمریکا و در حال حاضر نیز به اروپا بسته است، اما قطعا چنین نگاهی دستاوردی برای ما به همراه نخواهد داشت. بنابراین باید به درون و نیروی درونی تکیه کنیم. کمال سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری هم در این زمینه به جام‌جم می‌گوید: متاسفانه در سال 92 وعده‌های غیرواقعی از سوی دولت مطرح شد و به این ترتیب امید ایجاد شده براساس چنین وعده‌هایی، در اثر عملی نشدن آنها رنگ باخت. همچنین در آن مقطع دولت تصور می کرد با نگاه به غرب می‌تواند مشکلات را رفع کند این در حالی است که چنین نگاهی هیچ زمانی نمی‌تواند موجب رفع مشکلات بوده و راهگشا باشد.

اقدامات امیدزدای دولت

البته تغییر شرایط خارجی را نمی‌توان ریشه کامل کمرنگ شدن امید در جامعه دانست زیرا به اعتقاد بسیاری از فعالان سیاسی، تلاش قابل توجهی از سوی دولت برای زنده کردن امید در جامعه انجام نشد تا جایی که حتی برخی چهره‌های اصلاح‌طلب و حامیان روحانی در انتخابات 92 و 96، دولت را مقصر کمرنگ شدن امید در جامعه می‌دانند. عباس عبدی در یادداشت دیروز خود در روزنامه اعتماد با تاکید بر این‌که آقای روحانی باید ریشه این ناامیدی را در دولت پیدا کند، نوشت: دولت و آقای روحانی می‌خواهند امید را به نام خود ثبت کنند و نان آن را بخورند ولی ناامیدی را به گردن ‌رسانه‌ها و دیگران می‌اندازند و نمی‌خواهند چوب ناامیدی را بخورند.

عبدی ترکیب کابینه دولت دوازدهم را عامل زایل شدن امیدهای ایجاد شده در سال 92 دانسته؛ موضوعی که خیلی از کارشناسان دیگر در این زمینه با عبدی هم‌نظرند و نابسامان شدن شرایط اقتصادی در ماه‌های بعدی، نشان داد انتقادات از ترکیب کابینه نابه‌جا نبوده است. اما با این وجود و در شرایطی که حتی حامیان دولت بر ضرورت تغییر تیم اقتصادی کابینه تاکید داشتند و روی کار آوردن چند چهره جدید اقتصادی می‌توانست روح امید را در جامعه زنده کند، عملا اقدام موثری از سوی دولت مشاهده نشد تا جایی که مجلسی‌ها پس از درخواست‌های فراوان از رئیس‌جمهور برای ترمیم کابینه، خودشان راسا وارد عمل شدند و وزرای کار و اقتصاد را در مرداد و شهریور با استیضاح کنار گذاشتند. معرفی گزینه‌های پیشنهادی رئیس‌جمهور برای این دو وزارتخانه اقتصادی تا دیروز به تاخیر افتاد و در کنار آنها هر‌روز گمانه‌زنی‌هایی در مورد تغییر وزرای صنعت و راه نیز منتشر می‌شد که البته در نهایت این گمانه‌زنی‌ها به واقعیت تبدیل شد.

مجموعه این شرایط نهایتا به معرفی لیست چهارنفره از سوی دولت برای چهار وزارتخانه اقتصادی منجر شد که البته نتوانست درد ناامیدی از دولت را درمان کند چرا که به اعتقاد افرادی هم‌نظر با عباس عبدی که تعدادشان هم کم نیست، «ممکن نیست مردم با این نیروهای تکراری و عموما ناکارآمد که هرچه در چنته داشته‌اند بیرون ریخته‌اند به آینده امیدوار شوند.»

علنی شدن اختلافات در دولت

در کنار تعلل دولت در ترمیم تیم اقتصادی، این روزها شاهد انتشار برخی اظهارنظرهای عجیب از سوی مقامات دولتی هستیم که نشان‌دهنده وجود اختلاف در دولت بویژه در تیم اقتصادی است. مهم‌ترین و جدیدترین این اظهارات را باید همان اظهارنظر جهانگیری دانست که در ابتدای مطلب به آن اشاره شد چرا که نشان‌دهنده اوج اختلافات در دولت است به شکلی که هم‌حزبی‌های جهانگیری از جمله غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در گفت‌وگویی اظهار داشته اگر به جای جهانگیری بودم در دولت نمی‌ماندم.

در کنار این اظهارنظر می‌توان به صحبت دیروز شریعتمداری اشاره کرد که با انتقاد از روند موجود گفته بود هیچ جای دیگر هم مرا به کار نگیرید، چون اگر این روند ادامه یابد حضور و وجود من کارایی ندارد. یا حتی نامه استعفای آخوندی که در آن به سطح بالای اختلاف دیدگاه خود با دولت اشاره کرده بود.

در چنین شرایطی مشخص نیست رئیس‌جمهور با چه رویکردی فردی چون شریعتمداری را برای وزارتخانه دیگر اقتصادی معرفی کرده است و مردم چگونه می‌توانند امیدوار باشند او بتواند کشور را در عبور از مشکلات یاری دهد.

کمال ســـــــــجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری در این زمینه می‌گوید: از دولت انتظار داریم در تصمیم‌گیری ها و سیاستگذاری های خود افق روشنی برای مردم ترسیم کرده تا به این ترتیب مردم امیدوار شوند. در همین راستا می‌بایست دولت چهره های جدید با دانش و تجربه مفید و همچنین ویژگی های مناسب در تراز نظام معرفی کند تا به جامعه امید تزریق شود، چرا که چهره‌های تکراری آزمون خود را پس داده اند و افکار عمومی نیز منتظر تغییرات است زیرا تغییرات موجب ایجاد امید در جامعه می شود.

مهدی چمران هم به جام‌جم می‌گوید: به‌رغم این‌که باید وزرا جزو افرادی باشند که روحیه امید را میان مردم بیاورند اما برخی وزرا اصولا خسته، بی‌انگیزه و بی‌تفاوت هستند و چنین رویکردی نمی‌تواند موجب ایجاد امید در جامعه شود.

ضرورت پیگیری اقدامات امیدآفرین

البته در سال‌های گذشته اقدامات مثبتی هم از سوی دولت و همچنین سایر نهادها انجام شده که به صورت مقطعی، بارقه‌هایی از امید را زنده کرده اما به هر دلیلی بوده چندان برجسته نشده و ادامه نیافته است.

اقداماتی از جمله برکناری سیف از ریاست بانک مرکزی یا به حاشیه رفتن حسین فریدون در دولت دوازدهم، طرح بازآفرینی بافت‌های فرسوده، طرح اشتغال روستایی و وام به روستاییان، گازرسانی به روستاها، قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان و .... مسائلی از این دست که بخش‌های مختلف جامعه را به فعال بودن دولت در بخش‌های عمرانی و همچنین مقابله با فساد امیدوار کرد. اما همان‌طور که چمران می‌گوید:‌ قبل از ایجاد روحیه باید اعتمادمان به مسؤولان بیشتر شود، اعتماد به این‌که آنها توانایی کار دارند، مسؤولان و وزرا باید در ابتدا اقدامات عملی انجام دهند تا به این ترتیب اعتماد مردم جلب شده و در نتیجه این اعتماد؛ شاهد شکل‌گیری امید در جامعه باشیم.

درضمن این نکته باید همواره مدنظر مسوولان باشد که راهکارهای مشکلات کشور را در داخل جست‌وجو کنند و مطمئن باشند که چنین رویکردی به‌صورت تضمینی امیدواری در جامعه را به‌همراه خواهد داشت و با اخم یک کشور خارجی متزلزل نخواهد شد. از سوی دیگر آنچه برای امید جامعه، سم است وجود اختلاف و علنی شدن آن در عرصه عمومی است و شاید یکی از دلایل دستور رهبر انقلاب برای شکل‌گیری شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی، هماهنگی بیشتر قوا و پرهیز از علنی کردن اختلافات بود. موضوعی که می‌تواند در سایر بخش‌ها نیز الگوبرداری شده و مانع از رسانه‌ای شدن اختلافات شود.

توجه به خواست مردم در اولویت قرار گیرد

سهیلا جلودارزاده

نماینده تهران در مجلس

اتفاقاتی در جامعه به وقوع پیوسته که زمینه ناامیدی از روند جاری را فراهم آورده است. شاید یکی از دلایلی که باعث شده ناامیدی در جامعه شکل بگیرد این است که حکومت و دولت‌های ما بلد نیستند با مردم کار کنند و مشارکت آنها را جذب کنند. حتی ما نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی بعضی اوقات احساس می‌کنیم در جریان خیلی از امور نیستیم و تدابیر و راهکارهای ارائه شده در جایی دیگر رقم می‌خورد و بعدها گزارش آن به مجلس داده می‌شود. در حالی که مجلس باید در راس امور باشد و خلاقانه برخورد کند و شور و یکپارچگی در جامعه ایجاد کند. برای ایجاد جو نشاط و بسط امید در سطح جامعه، حکومت و دولت‌ باید توجه کردن و اهمیت دادن به خواست مردم را در اولویت قرار دهند. همچنین دولت‌ از نمایندگان مجلس بخواهد برای این شرایط راه حل ارائه دهند. نه‌این‌که بعد از استیضاح و کنارگذاشتن یک وزیر، افرادی معرفی شوند که در مجلس با مخالفت و دو‌دوهای نمایندگان مواجه شوند. بنابراین قدر ملت و مردم را باید دانست و سعی کرد در جامعه گفت‌وگو و مفاهمه ایجاد شود.

ضرورت شفاف‌سازی دولت درباره تصمیمات

بیژن نوباوه

نماینده پیشین مجلس

مهم‌ترین اقدامی که می‌تواند باعث افزایش اعتماد میان دولت و ملت و همچنین بسط امید در سطح جامعه شود شفافیت در تصمیماتی است که دولت اتخاذ می‌کند. دولت باید مشکلات و مسائلی را که دارد به‌صراحت با مردم در میان بگذارد و از آنها کمک بخواهد. اما به نظر می‌رسد دولت از صراحت کافی برای بیان مسائل به صورت شفاف با جامعه برخوردار نیست. البته دولت برخی از وزرای ناکارآمد را کنار گذاشته است اما بسنده کردن به این کار راه چاره نیست بلکه با عوامل و مسببان این ناکارآمدی نیز باید برخورد شود. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد توجه دولت به درون است چون چنین رویکردی حتما باعث بالندگی اقتصاد مقاومتی خواهد شد و زمینه رشد کار و تولید را فراهم می آورد که این مساله افزایش امید را به دنبال خواهد داشت و از سویی دیگر وابستگی به خارج را کمتر می کند. اکنون به لحاظ برخی از فشارها و تحریم ها در برخی از حوزه ها در شرایط بحران قرار داریم اما این نکته را هم باید در نظر بگیریم که ایران در زمره 17 کشور برخوردار دنیا‌ست.

اصلاح رویکردهای اقتصادی زمینه بسط امید در سطح جامعه

محمد هاشمی

فعال سیاسی

دشمان انقلاب از هر وسیله برای افزایش ناامیدی در سطح جامعه استفاده می‌کنند و در داخل نیز جریان‌های سیاسی تلاش دارند ناکارآمدی در برخی از حوزه‌ها را به گردن رقبای سیاسی خود بیندازند. اما باید به این نکته توجه داشت که در میان بخش ناراضی جامعه، کوتاهی‌ها و کاستی به پای کل نظام گذاشته می‌شود و بنابراین باید تلاش همگانی صورت گیرد تا ز مینه افزایش امید در سطح جامعه فراهم شود. برای همین است رهبر انقلاب برای حل مشکلات اقتصادی هیاتی را با عضویت روسای سه قوه تعیین کردند تا اقدامات لازم برای مقابله با توطئه‌ها و مشکلات اقتصادی صورت گیرد. باید نظام به یک تصمیم هماهنگ برای ایجاد نشاط و امید در سطح جامعه با تکیه بر توانمندی‌های درون زا و تکیه بر منابع داخلی و استعدادهای درونی برسد. در این زمینه ضمن این‌که باید از همه قوا برای حل مشکلات اقتصادی انتظار داشت در عین حال منتظر رفع اشکالات مدیریتی و اصلاح رویکردها و جایگزینی نیروهای شایسته و توانمندی به‌جای نیروهای ناکارآمد از سوی دولت هستیم.

به‌کارگیری جوانان مستعد در عرصه‌های مدیریتی

عبدا... ناصری

فعال سیاسی

برای افزایش امید در جامعه حتما باید گام‌هایی به صورت هماهنگ برای تقویت نشاط و امیدواری به زندگی از سوی همه ارکان نظام برداشته شود. قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان که از سوی مجلس تصویب شد ازجمله قوانین مفید برای افزایش امید در سطح جامعه است اما ضمن تاکید بر این مساله که دولت باید به صورت تام و تمام چنین قانونی را اجرا کند حتما این انتظار وجود دارد که سایر ارکان حکومت نیز به مساله توجه کنند تا شرایط برای به‌کارگیری جوانان مستعد و نیروهای تازه‌نفس به‌جای مدیران گذشته فراهم شود. از سوی دیگر حتما دولت باید با فساد برخورد کند اما برخورد با فساد تنها با دولت نیست بلکه همه ارکان و نهادهای نظارتی باید در این زمینه با دولت همکاری کنند تا مردم شاهد باشند برخورد با فساد به صورت سیستمی در حکومت صورت می‌گیرد. از این گذشته مردم حتما انتظار دارند حقوق مدیران اجرایی و دولتی اعلام شود اما این انتظار فقط محدود به دولت نیست بلکه مدیران دیگر ارکان حکومتی هم باید چنین رویه‌ای را در پیش بگیرند .