خوب و بد یک گزارش فوتبالی از نگاه رسانه‌ای

داغ و جذاب اما فراموش‌شدنی

«ببینید این طرفدارها رو! کیف کنید! لذتش رو ببرید! همه دنیا مجبورند ایران رو به خاطر بسپارند!» وقتی که عزیز بوهدوز با ضربه سر زیبایش در دقیقه 95 بازی مراکش در مقابل ایران توانست دروازه خودشان را باز‌کند و دومین پیروزی تیم ملی ایران در تاریخ بازی‌های جام‌جهانی را رقم بزند این صدای عادل فردوسی‌پور بود که با غریو شادی میلیون‌ها ایرانی در آمیخته بود.

کد خبر: ۱۱۴۸۱۱۷

فردوسی‌پور در گزارش بازی ایران و مراکش مانند اغلب گزارش‌های دیگرش با انرژی صحبت می‌کرد و با سبک خاص خودش روایتش از این بازی را به مخاطب می‌گفت. در مقاطعی که تیم ایران زیر حملات سنگین تیم آماده مراکش قرار داشت از این‌که آرزو کند بازی زودتر به پایان برسد تا لااقل یک امتیاز نصیبمان شود ابایی نداشت و در انتهای بازی هم که تقدیر باعث پیروزی ایران شده بود نیز با هیجان از احساساتش می‌گفت و بیننده‌ها را هم در این حال خود شریک می‌کرد. اما برخی فردوسی‌پور را به خاطر نحوه گزارش این بازی مورد نقد و شماتت هم قرار دادند. یکی از سایت‌های ورزشی در مطلبی او را به‌خاطر سخنانش در ابتدای بازی بشدت مورد نقد قرار داد و نوشت: «فردوسی‌پور بارها نشان داده که از آن دست آدم‌هایی است که از ترس باختن هیچ بازی‌ای را شروع نمی‌کنند و بدتر از آن، در لحظات سخت، دیگران را هم به جای آن‌که ترغیب به تلاش و جنگندگی بیشتر کنند، ته دل‌شان را خالی می‌کنند و باورِ بردن را در آنها می‌کشند.» اما گزارش فردوسی‌پور چطور بود؟ آیا واقعا دل‌ها را خالی می‌کرد؟

فردوسی‌پور در گزارش‌هایش صدای مردم است

خسرو نقیبی، منتقد و کارشناس رسانه که چند باری در نقد برنامه 90 فردوسی‌پور هم نوشته و به او تاخته است در خصوص اجرای او نظری کاملا همسو و موافق دارد. او معتقد است که فردوسی‌پور در گزارش‌هایش از دل مردم صحبت می‌کند و همین نقطه قوت اوست. نقیبی به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: او مانند همیشه در آغوش مردم است و کاملا با نبض آنها گزارش می‌کند و به‌نظرم در گزارشگری فوتبال با فاصله زیادی نه‌تنها در ایران بلکه در مجموعه کشورهای فارسی‌زبان از سایرین جلوتر است و اگر گزارش‌های فوتبال در کشورهایی مانند افغانستان یا تاجیکستان را هم ببینید تاثیر شیوه گزارشگری او روی مجریان این دو کشور هم کاملا مشخص است.

او در پاسخ به انتقادهایی که از گزارش فردوسی‌پور در بازی ایران و مراکش می‌شود گفت: عادل در گزارش‌هایش همیشه یکی از ما بوده است. او موفق شده روح جمعی را کاملا درک کرده و در گزارش‌هایش استفاده کند و همین نقطه قوت اوست.

نقیبی این انتقادها را تا حدی ناشی از حسادت دانست و بیان کرد: ما اساسا فراموش‌کاری هستیم و به محض این که خطر رفع می‌شود یادمان می‌رود که چه بر ما می‌گذشته و به همین دلیل «غُر» می‌زنیم. فردوسی‌پور دقیقا آنچه در درون یکایک ما جریان داشت را بیان می‌کرد و همین نقطه قوت او و جذابیت گزارش‌هایش است.

گزارش‌هایی که در خاطر تاریخ نمی‌ماند

سیدامیر جاوید، منتقد تلویزیون که سابقه اجرا و تهیه‌کنندگی هم دارد گزارش فردوسی‌پور را در لحظه موفق می‌داند اما معتقد است گزارش باید برای تاریخ باشد. او به خبرنگار ما می‌گوید: کسی که هر رویداد ملی را بناست گزارش کند اول از همه این را باید بداند که مبنای گزارشش الزاما باید با فهم تاریخی همراه باشد؛ اگر این فهم تاریخی وجود نداشته باشد گزارش، گزارشی ماندگار در طول تاریخ نخواهد بود.

وی با اشاره به گزارش خاطره‌انگیز جواد خیابانی در بازی ایران و استرالیا بیان می‌کند: من ناچارم برای جاانداختن این موضوع یک مثال بزنم. گزارش عادل فردوسی‌پور را با گزارش‌های ملی جواد خیابانی مقایسه کنیم. عادل فردوسی‌پور برای «لحظه» گزارش می‌کند نه «تاریخ». برای همه روشن است و کتاب‌های زیادی هم وجود دارد که فردوسی‌پور هم آنها را درخصوص کارکردهای مختلف فوتبال در دنیای امروز خوانده است؛ با لحاظ کردن این موارد وقتی بناست یک رویداد ملی ورزشی را در بزنگاه تاریخی گزارش کنیم اگر ندانیم در چه مقطعی قرار داریم در بهترین حالت گزارشمان فقط برای همان لحظه مناسب و جذاب است و در طول تاریخ ماندگار نیست. جاوید با طرح این سوال که «چرا گزارش جواد خیابانی از بازی ایران و استرالیا» هنوز ماندگار است، گفت: بازی ایران و آژانتین هم به لحاظ اهمیت تقریبا چیزی از بازی ما با استرالیا کم نداشت اما هیچ کس گزارش فردوسی‌پور از آن دیدار را الان به خاطر نمی‌آورد. او افزود: حتی کی‌روش که ایرانی نیست به ماجرا فهم تاریخی دارد و در مصاحبه بعد از بازی خود به خبرنگار گفت کسانی که ایران را تحریم می‌کنند در تاریخ پیروز نیستند. این نشان می‌دهد او می‌فهمد که تیم ما در چه شرایطی در جام‌جهانی حاضر شده و در مورد آن صحبت می‌کند اما گزارشگر بازی متاسفانه در این زمینه ضعیف است و به همین دلیل تصور می‌کند گزارش فردوسی‌پور از این بازی حساس بزودی فراموش خواهد شد و جایی در حافظه تاریخی ایرانیان نخواهد داشت.