حذف یارانه ارزی اغنیا

با درنظر گرفتن اهمیت مدیریت منابع ارزی کشور لازم است مسئولان زمینه استفاده بهینه از آن را فراهم کرده و مانع از هدر رفتن ذخایر موجود به هر ترتیب شوند که یکی از این موارد حذف ارز مسافرتی بوده است.

در این زمینه با درنظر گرفتن این‌که دولت تاکنون مبلغی را به عنوان ارز مسافرتی با نرخ مبادله‌ای در اختیار مسافران قرار می‌داد نه‌‌تنها امتیاز یا امکاناتی برای ایرانیان نبود بلکه یارانه‌ای بود که دولت به قشر غنی جامعه می‌پرداخت تا این گروه باوجود بی نیازی مالی برای تفریحات و سفرهای خارجی از منابع بیت‌المال بیشتری بهره‌مند شوند؛ درحالی که دهک‌های پایین جامعه با توجه به کمبود منابع مالی خود نمی‌توانستند از این یارانه استفاده کنند.

پس اکنون که دولت اعلام کرده براساس منافع ملی قرار نیست از این پس یارانه مذکور را بپردازد، نباید نسبت به آن جبهه گرفت و این سیاستگذاری منطقی را حاصل برخی محدودیت‌ها دانست.

در نگاه اول گرچه پرداخت 300 دلار به ازای هر مسافر ایرانی از سوی دولت رقم قابل توجهی نیست و در اذهان عمومی حذف آن نمی‌تواند کمک شایانی به اقتصاد کشورمان داشته باشد، اما اگر تعداد سالانه مسافران ایرانی را که برای سفرهای تفریحی به خارج از مرزها سفر می‌کنند درنظر بگیریم، می‌بینیم جمع ارز ارائه‌شده به این افراد می‌تواند بخشی از مشکلات اقتصادی کشورمان را به‌کلی برطرف کند و به‌جای هزینه شدن منابع ملی ایران در بخشی غیرضرور، زمینه ایجاد زیرساخت‌های تولید یعنی آنچه را مقام معظم رهبری بر آن تاکید کرده‌اند، فراهم کند.

از این رو سیاست جدید بانک مرکزی در واقع با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در زمینه تولید اشتغال مسلما بجاست و باید با استفاده از تمام ابزارهای موجود، آن را به عنوان یکی از مناسب‌ترین سیاستگذاری‌های اخیر معرفی کرد؛ اما در این زمینه باید دقت داشته باشیم که سیگنال اشتباه به جامعه ندهیم.

براساس قانونی نانوشته و اصول اقتصادی ایران که از گذشته متکی به درآمدهای نفتی بوده است، بسیاری بر این باورند که هر زمان دولت با تنگنای ارزی مواجه شده است به نوعی بازار ارز نیز متلاطم شده و سیاست‌های ارزی متفاوتی را تجربه کرده‌ایم.

به همین دلیل امروز که بانک مرکزی ارز مسافرتی را قطع کرده، قطعا دوباره ایران با بحران ارزی مواجه شده است. نکته نگران‌کننده این سیگنال اشتباه قطعا می‌تواند در تابلوی صرافی‌ها و نوسان قیمت ارز در بازار آزاد خودنمایی کند و دولت باید در این زمینه اطلاع‌رسانی شفاف، دقیق و مناسبی داشته باشد چون در غیر این صورت باید منتظر افزایش غیرمنطقی قیمت ارز در بازار آزاد باشیم.

دکتر مهدی پازوکی - استاد دانشگاه علامه طباطبایی