علل نزدیکی قطر به ایران از زبان آقای سفیر

عبدالله سهرابی در گفت‌وگو با جام جم آنلاین در رابطه با آغاز بکار مجدد سفیر قطر در تهران گفت: حرکت دیپلماتیک دولت قطر در این مقطع حساس منطقه اولین و آخرین اقدام سازنده آنها در بهبود روابط طرفین نخواهد بود.

وی از سر گیری ماموریت سفارت قطر در ایران را ابتکاری در جهت تثبیت امینت ملی خود از سوی دوحه خواند و افزود: امروز قطری‌ها به این واقعیت دست یافته‌اند که جمهوری اسلامی ایران یک کشور بزرگ و با ثبات در حوزه خلیج فارس است و می‌توان درابعاد مختلف سیاسی- اقتصادی- فرهنگی و به ویژه نظامی به منظور تامین امنیت منطقه روی آن تکیه کرد.

سهرابی با بیان اینکه مقامات دوحه پس از توافق برجام بیش از گذشته به قدرت نرم و استقرار توام با استقلال ایران در منطقه پی برده تصریح کرد: یکی از دلایل گرایش دولتهای منطقه خاصه قطر برای گسترش مناسبات با کشورمان، موفقیت‌های اخیری است که ما در حوزه مقاومت مردمی سوریه- عراق در مبارزه با داعش شاهد تحقق آن بوده‌ایم. بعلاوه ایستادگی مردم یمن در برابر عربستان سعودی معادلات منطقه را به نفع جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت رقم زد.

دیپلمات ارشد کشورمان در همین خصوص خاطر نشان کرد: مجموعه این عوامل و اقدامات غیر سازنده سعودی‌ها در سال‌های گذشته موجب شده ریاض جایگاه اصلی شیخوخیت و بزرگ‌تری خود را در شورای همکاری خلیج فارس از دست بدهد. از این رو زمینه برای بازگشت سفیر قطر به ایران فراهم شد، قطری که خود چندان تمایل نداشت سفیرش را از تهران فرا خواند اما تحت فشار عربستان و تصمیم جمعی در شورای همکاری خلیج فارس این اتفاق رخ داد.

سهرابی با اشاره به تمایل دیرینه قطریها برای توسعه روابط دیپلماتیک با ایران یادآور شد: هشت سال پیش قطر ریاست دوره‌ای شورای همکاری خلیج فارس را به عهده داشت و در ابتکاری سیاسی از احمدی نژاد رییس جمهور وقت کشورمان برای حضور در اجلاس مذکور دعوت بعمل آورد و این فرصتی شد که طرح 14 ماده‌ای ما برای توسعه روابط به اعراب منطقه ارایه شود. گو اینکه با مقاومت سعودی‌ها اجرای این طرح محقق نشد، با اینکه اساس کار شورای همکاری خلیج فارس ایران هراسی و سپاه هراسی وشیعه گریزی بود اما ابتکار قطر موجب شد در آن مقطع ما در این شورا حضوری موثر داشته باشیم.

سفیر پیشین کشورمان در دوحه یکی دیگر از ابعاد نزدیکی قطر به جمهوری اسلامی ایران را امنیت اقتصادی و حل مشکلات کشورش در این عرصه دانست و گفت: البته همه کار به اینجا ختم نمی‌شود چرا که قطر بخاطر مداخلات سعودی‌ها در امور داخلیش به ستوه آمده و پس از آغاز بحران سوریه وعراق، قطر پس از کویت و عمان با نه گفتن به حکام ریاض بنا دارد به یک استقلال سیاسی دست یابد.

سهرابی با نگاهی به اوضاع نا بسامان شورای همکاری خلیج فارس بعد از مخالفت‌های قطر با سیاست مخرب عربستان در منطقه اظهارداشت: براساس اخباری که ما در دست داریم از همان ابتدای تهدید قطر به تحریم و کاهش مناسبات از سوی مقامات سعودی و هم پیمانانش، امیر قطر قصد داشته از عضویت شورای همکاری خلیج فارس انصراف دهد اما به توصیه مشاوران خود در این مورد تأمل نموده است.

وی در ادامه، آینده سیاسی شورای همکاری خلیج فارس را مبهم ارزیابی کرد و افزود: قطعا زاویه گرفتن دوحه با سیاست‌های ریاض اثرات چشمگیری در تداوم حیات شورای همکاری خلیج فارس خواهد داشت و شاید جایگزین این شورا، اجلاس دیگری با ترکیب ایران- ترکیه – عراق- سوریه و روسیه در راه باشد و در جهت ثبات و آرامش معادله جدیدی در منطقه شکل گیرد.

سیاستمدار ارشد کشورمان در وزارت امور خارجه به برجسته شدن نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در پایان بخشی به منازعات منطقه‌ای نزد همسایگان اشاره کرد و افزود: نظر به اشراف امنیتی اطلاعاتی و نظامی جمهوری اسلامی ایران به تنگه استراتژیک هرمز و خلیج فارس و اراده جدی ما در تامین امنیت خاورمیانه، همسایگان را به این نکته رهنمود داده که حضور خارجی‌ها موجب بحران و مناقشه در منطقه شده و اگر یک زمانی ذخایر و انرژی منطقه پایان پذیرد، این دولت‌های منطقه هستند که در کنار هم باقی خواهند ماند.

سهرابی با نگاهی به اشتراکات اقتصادی ایران و قطر در حوزه انرژی گفت: قطر در طول نه سال گذشته روزانه 90 میلیون دلار از حوضچه مشترک انرژی برداشت داشته و این در حالی است که ما در این مورد با مشکلاتی روبه رو بوده‌ایم.

وی با تقدیر از تلاش‌های وزارت نفت طی سالیان اخیر در برداشت منابع نفت و گاز از میادین مشترک با قطر ابراز داشت: در دولت جدید وزارت خانه مربوطه باید بررسی کند آیا در طول این دوره ما از سهم خود در حوضچه‌های مشترک با قطر مورد انتفاع مطلوب قرار گرفته‌ایم یا خیر . البته لازم به ذکر است، دو سوم بستر ذخایر در اختیار قطر و یک سوم هم سهم ماست که متاسفانه شیب منابع در بستر دریا بیشتر به سمت قطر رفته از طرفی آنها در طول تحریم‌ها به نفع احسن با بکارگیری تکنولوژی مدرن از این فرصت در فروش نفت و گاز استفاده لازم را برده‌اند.

سهرابی خاطر نشان کرد: پس از تمایل قطر برای توسعه روابط خود با ایران دستگاه دیپلماسی کشور تلاش دارد تا حقوق حقه ایران را محقق سازد اما در این بین دولت باید به نقش فعالان بخش خصوصی بیش از گذشته توجه داشته باشد.

وی با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص ضرورت اهتمام جدی به توسعه اقتصادی کشور ابراز داشت: ما باید تامین منافع ملی خود را در رابطه با قطر در نظر بگیریم. در فرصت بوجود آمده و بازگشت قطر بسوی ایران و پشت نمودن آنها به سعودی‌ها شاهدیم ترکیه در این میان گوی سبقت را از ایران گرفته و با برنامه ریزی، روزانه 11 هواپیما بار تجار ترک را به بازار قطر سرازیر می‌کنند.

سفیر اسبق تهران در دوحه در این رابطه به تشریح اقدامات جمهوری اسلامی ایران در همکاری اقتصادی در ماه‌های اخیر با قطر پرداخت و گفت: از ایران در حدود 100 دستگاه تریلی نو جهت ارسال مایحتاج قطری‌ها روانه بازار می‌شود و بطور متوسط ما روزانه 1000 تا 1200 تن کالا از بنادر مختلف بوشهر- کنگان و گناوه به قطر ترانزیت می‌کنیم اما باید پذیرفت، شیوه ترانسفر ما همچنان نسبت به ترک‌ها مسیری سنتی را طی می‌کند.

وی از سفر اخیر خود به قطر و دیدار با نخست وزیر و وزرای این کشور سخن گفت و افزود: در تحکیم روابط اقتصادی خود با قطری‌ها به توافقات خوبی دست یافته‌ایم و در حال حاضر آنها بیش از 4 هزار نوع کالای مورد نیاز از جمهوری اسلامی ایران در خواست خرید دارند. ضمن اینکه ما مجوز راه اندازی یک نمایشگاه در قطر برای عرضه محصولات ایرانی در این کشور را دریافت کرده‌ایم.

سهرابی در پایان گفت: تاکنون رییس کل بانک مرکزی- رییس سازمان توسعه تجاری – معاون وزیر امور خارجه و... برای گسترش همکاری تجاری و اقتصادی به قطر سفر کرده‌اند . امیدواریم از این فرصت بدست آمده برای تامین منافع ملی خود کوشا باشیم.

محمدرضا شجاعیان - خبرنگار جام جم آنلاین