آمار اشتغال در ترازوی کارشناسی

در حالی که مرکز آمار در گزارش قبلی خود، جمعیت شاغلان کشور در پایان زمستان 1395 را 22.3 میلیون نفر اعلام کرده بود و در گزارش جدید اعلام کرده جمعیت شاغلان در پایان بهار امسال به 23.3 میلیون نفر افزایش پیدا کرده است.

همچنین تعداد شاغلان کشور نسبت به بهار سال گذشته بیش از 700 هزار نفر افزایش نشان می‌دهد و نسبت به بهار 1393 هم تعداد شاغلان 2.2 میلیون نفر بیشتر شده است؛ این آمار و ارقام، از موفقیتی بی‌سابقه در اشتغالزایی حکایت دارد اما کارشناسان بازار کار با اشاره به واقعیت جامعه می‌گویند احتمالا معجزه‌ای اقتصادی در کشورمان روی داده که از آن بی‌خبریم.

اشتباهی رخ داده

محسن بهـــرامی ‌ارض‌‌اقدس که مشاور معاون اجرایی دولت یازدهم است و دبیری ستاد تنظیم بازار را نیز به‌عهده دارد درباره گزارش مرکز آمار به خبرنگار ما گفت: درباره این خبر باید دقت کنیم شاید از عبارت‌های خاصی استفاده شده که بیانگر نیاز کشور به یک میلیون شغل است یا این‌که در سال گذشته این تعداد شغل ایجاد شده است، به همین دلیل ممکن است اشتباهی رخ داده باشد.

بهرامی‌ارض‌اقدس افزود: این‌که اعلام شود در طول سه ماه این تعداد شغل ایجاد شده، اشتباه است چون براساس تجربه و همچنین شاخصه‌های اقتصادی این تعداد شغل در یک سال هم ممکن است ایجاد نشود، از این‌رو باید دقت لازم در بررسی و تحلیل این خبر را داشته باشیم تا مبادا ناخواسته سیگنال‌های اشتباهی به جامعه بفرستیم.

وی با تاکید بر این که اشتباهی رخ داده، تصریح کرد: درباره اعلام این آمار از سوی مرکز آمار ایران ممکن است شاخص‌‌های متفاوتی در نظر گرفته شده باشد که این عدد به دست آمده و باید براساس این پارامترها و مقایسه میزان اشتغال ایجاد شده با مدت مشابه سال گذشته اظهارنظر کرد.

مرکز آمار شفاف‌سازی کند

از سوی دیگر سیدحمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی تهران با اشاره به گزارش مرکز آمار درباره میزان اشتغال ایجاد شده در بهار 96 به جام‌جم گفت: این‌که بخواهیم آمار ارائه شده از سوی این مرکز را زیر سوال ببریم،کار منطقی و اصولی نیست به این دلیل که مرکز آمار یکی از نهادهای علمی و قابل استناد است.

وی افزود: از این رو لازم است این مرکز برای شفاف‌سازی درباره ابهام‌های موجود اعلام کند این میزان اشتغال در کدام بخش‌ها ایجاد شده است، به‌عنوان مثال بخش‌های صنعتی، خدماتی، کشاورزی و... .

حسینی تاکید کرد: با در نظر گرفتن رونق نسبی ایجاد شده در اقتصاد کشورمان، احتمال ایجاد این تعداد شغل دور از ذهن نیست، اما همان‌طور که قبلا اشاره کردم، بهتر است مرکز آمار اعلام کند مشاغل ایجادشده مربوط به کدام بخش‌های اشتغال‌زا در کشور بوده ا ست.

این عضو اتاق بازرگانی معتقد است با درنظر گرفتن واقعیت‌های موجود در بازار اشتغال کشور، به احتمال زیاد، بیشترین بخشی که فرصت شغلی ایجاد کرده‌،بخش خدمات بوده و احتمالا کمترین مربوط به بخش ‌صنعت است، چون همچنان صنایع با مشکلات اقتصادی و رکود دست و پنجه نرم می‌کنند، اما در بخش نفت و گاز و خدمات، رونقی نسبی مشاهده می‌شود که می‌تواند ملاک تعیین تعداد مشاغل جدید فصلی باشد.

وی با اشاره به سهم قابل توجه بخش کشاورزی در رشد اقتصادی کشورمان به جام‌جم گفت: البته نباید فراموش کنیم در این دوره بخش کشاورزی ایران هم جایگاه مناسبی در میزان تولید ناخالص ملی کشور داشته و احتمالا این بخش هم شاهد رشد اشتغال بوده که در این آمار تأثیر گذار شده است.

قطعا آمار دقیق است

از سوی دیگر بایزید مردوخی، اقتصاددان درباره آمار اشتغال منتشر شده از سوی مرکز ملی آمار به جام‌جم عنوان کرد: با درنظر گرفتن شیوه آمارگیری این مرکز که کاملاً مستند و با استفاده از ثبت اطلاعات میدانی انجام شده، قطعا این آمار، صحیح و غیرقابل انکار است.

وی افزود: مرکز آمار برای دستیابی به آمارهای دقیق بخصوص درباره اشتغال معمولا به بنگاه‌های مختلف تولیدی، خدماتی، صنعتی و... مراجعه کرده و با ارائه پرسش‌نامه‌هایی اقدام به ثبت اطلاعات و بعد استخراج آمار می‌کند به همین دلیل به‌هیچ عنوان نمی‌توان درباره ارائه آمار این نهاد تردید داشت و آن را زیر سوال برد.

رشد اقتصادی 35 درصد نیاز است

در همین حال علی‌ دهقان‌کیا، فعال کارگری با اشاره به آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار درباره اشتغال به خبرنگار ما گفت: این‌که مرکز آمار اعلام کرده یک میلیون شغل ایجاد شده به نوعی با رشد اقتصادی کشورمان مناسب نیست به این دلیل که باید در نظر داشته باشیم برای ایجاد یک میلیون شغل در طول سال نیازمند 8.5 درصد رشد اقتصادی هستیم، حال آن‌که اعلام شده تنها در سه ماه این میزان شغل ایجاد شده است.

وی افزود: برای محقق شدن دستیابی به یک میلیون فرصت شغلی جدید طی سه ماه، ایران باید شاهد رشد اقتصادی نزدیک به 35 درصد باشد، درحالی که همه مسئولان در برنامه‌های مختلف اعلام می‌کنند اکنون اقتصاد گرفتار رکود شده و تولیدکنندگان با چالش دستیابی به بازار و فروش محصولات مواجه شده‌اند. خوب حالا پرسش اینجاست که کدام مورد را باید قبول کنیم؟

وی ضمن تاکید بر این‌که در بهار امسال نسبت به سه ماهه ابتدایی سال گذشته تغییری در ایجاد شغل نداشته‌ایم به خبرنگار ما گفت: اگر حتی میزان اشتغالزایی این دوره ثابت مانده باشد پذیرفتنی است، چون مشکلات و افق‌های ناروشن اقتصادی برای بسیاری از تولیدکنندگان چالشی است که می‌تواند به تعدیل نیرو و کاهش فرصت‌های شغلی منجر شده باشد.

این فعال کارگری تصریح کرد: ارائه چنین آماری که با واقعیت‌های اقتصادی و شرایط خانواده‌ها یکی نیست باعث کاهش اعتماد به دیگر آمارها شده و می‌تواند نظر مردم درباره کل دولت را تغییر دهد، بنابراین مسئولان نباید باعث بی‌اعتمادی در کشور شوند و درباره شفافیت آمارهای ارائه شده کوشا باشند.

دهقان‌کیا درباره شرایط اقتصادی تولیدکنندگان نیز گفت: اخبار سیاسی منتشر شده از تحریم‌های احتمالی آمریکا علیه ایران باعث شده تا کارخانه‌های تولیدی نسبت به ادامه فعالیت یا افزایش سرمایه‌گذاری‌هایشان بلاتکلیف شوند، به این ترتیب تقریبا توسعه فعالیت‌های اقتصادی دیده نمی‌شود و بعید است کارخانه‌ها جذب نیروی جدیدی را تجربه کرده‌ باشند و در بررسی‌های میدانی ما شواهدی از استخدام‌های جدید نیست.

خبرنگار جام‌جم با شماری از کارشناسان نزدیک به دولت تماس گرفت تا دیدگاه آنها را درباره آمار اشتغالزایی در بهار امسال جویا شود اما این افراد از پاسخگویی خودداری کردند .

عماد عزتی - اقتصاد