از فرشبافی تا تجارت جهانی

از نوجوانی شیفته هنر بودم

افضل از کودکی خود می‌گوید:سال 1349 در تهران متولد شدم، پدرم مهندس و در راه‌آهن مشغول به کار بود، مادرم نیز خانه‌دار و بسیار هنرمند، می‌توان گفت من تمام استعدادم در زمینه کارهای هنری را از ایشان به ارث برده‌ام، از همان دوران آموزش کارهای هنری جزو فعالیت‌های من در اوقات فراغت بود، در 17 سالگی وقتی محصل دبیرستان بودم اولین کتابم ـ که رمانی به نام «افول یک ستاره» بود ـ را با کمک والدین عزیزم به مرحله چاپ رساندم و این اولین موفقیت من در دوران نوجوانی محسوب می‌شد.

ازدواج در سن پایین خوش‌یمن است

خانم افضل از نحوه آشنایی و ازدواج با همسرش می‌گوید: بعد از قبولی در رشته زمین‌شناسی، ترم دوم بودم که با همسرم در مجلس خواستگاری آشنا شدم، نحوه آشنایی و ازدواج ما کاملا سنتی بود و هیچ گاه از انتخاب خودم ناراضی نبودم، همیشه تحصیل را جدا از خانواده و کارهای حاشیه‌ای آن نمی‌دانستم، یک سال بعد مادر شدم و حضور پسرم در زندگی‌ام شور و اشتیاق فراوانی برای من و همسرم به همراه داشت.

مشکلات در هر زندگی وجود دارد

افضل از شروع فعالیت‌های خود می‌گوید: نمی‌توانم بگویم زندگی من همیشه به اصطلاح گل و بلبل بوده است، من هم مشکلات فراوانی را مثل هر زن دیگری پشت‌سر گذاشته‌ام؛ مشکلات خانوادگی و مالی و... اگر مدیریت من و کمک‌های همسرم و خانواده‌هایمان نبود شاید این مشکلات ادامه پیدا می‌کرد، در همین راستا و در واقع به‌دلیل وجود یک دوره مشکلات مالی تصمیم گرفتم از هنرهایی که قبلا آموزش دیده‌ام استفاده کنم و تصمیم به تاسیس یک آموزشگاه کوچک در منزل برای بانوان را عملی کردم، با وجود تحصیل در دانشگاه و فرزند کوچکم، با کمک همسرم و اراده خودم توانستم این مرحله را پشت‌سر بگذارم.

کار کردن سخت است، اما با عشق آسان می‌شود

افضل از ادامه فعالیت‌هایش در زمینه‌های مختلف می‌گوید: «هنرهای معرق، فرشبافی، سوزن‌دوزی‌های سنتی روی پارچه، گل‌سازی و... ازجمله فعالیت‌های آموزشی من محسوب می‌شد که البته در این زمینه‌ها مدرک سازمان فنی و حرفه‌ای را نیز دریافت کرده‌ام، کم‌کم با توجه به زمینه‌های کارشناسی در صنعت فرشبافی همسرم و خانواده ایشان توانستیم در بخش ایده اختراعی را به ثبت برسانم که فرشبافی بدون استفاده از دار بود و همچنین اختراعات مختلفی در‌این‌باره به ثبت رساندم. صنعت فرشبافی در ایران یکی از پردرآمدترین صنعت‌هاست که بانوان هنرمند سرزمین ما جزو اولین بافنده‌های فرش‌های زیبا محسوب می‌شوند.

سرمایه‌ای بزرگ به نام کارآفرینی‌های کوچک

در ادامه گفت‌وگو، افضل از نحوه آموزش برای بانوان می‌گوید: به فاصله شش سال بعد از تولد پسرم خداوند دختری به ما داد که شادی زندگی ما را تکمیل کرد، با توجه به علاقه‌ام برای کارهای اجتماعی و آموزشی، تصمیم گرفتم کار آموزشی را گسترده‌تر کنم، با همکاری شهرداری منطقه یک تهران در منطقه تقریبا محروم گلابدره مشغول به آموزش شدم، خانم‌های سرپرست خانواده و بدسرپرست از اعضای دائمی این آموزشگاه بودند که به یاری خداوند همه بعد از دوره‌های آموزشی به شکل مستقل شروع به کار کردند و منبع درآمد مالی خوبی برای خانواده هستند. زمینه‌های فعالیت ما: فرش، تابلو فرش‌های برجسته، تزئین تاج عروس، سفره‌آرایی و... است و همچنین همکاری من با پارک علم و فناوری دانشگاه تهران نیز سرآغاز فعالیت‌های دیگر من بود.

علاقه‌ام به علم و هنر در یک راستاست

او درباره اختراعات علمی خود می‌گوید: با توجه به رشته دانشگاهی من که در واقع زمین‌شناسی بود، علاقه زیادی به فعالیت در این زمینه هم داشتم، همسرم در رشته مهندسی متالورژی و مواد تخصص داشته و مشغول به کار بود، طی پیشنهادها و همکاری‌هایم در این زمینه توانستم پس از اختراع چند محصول با خواص نانو ازجمله سیمان رنگی با خواص خودتمیزشونده عضو انجمن مخترعان کشور شوم و به کسب مقام مخترع برگزیده در جشنواره کشوری سال 93 دست پیدا کنم و در حال حاضر هم در حال رایزنی با شرکت‌های خارجی هستم. برای تولید گسترده اختراع جدیدم با نام سنگ نورگذر که در واقع سنگی است با قابلیت گذر دادن نور از شیارهای موجود در آن که قابل استفاده در انواع دیوارهای منازل و... است. اختراع دیگری که من توانستم به ثبت برسانم ساخت جدول بتونی رنگی با خواص شب‌نما و تولید سنگ‌های مصنوعی است که از ضایعات سنگبری‌ها تهیه می‌شود.

باید از افراد معمولی، توانمندانی کوشا بسازیم

در پایان گفت‌وگو افضل می‌گوید: مشکلاتی بر سر راه خانم‌های کارآفرین و شاغل در این زمینه وجود دارد که نمی‌توان انکار کرد؛ محدودیت‌های ارتباط‌گیری با آقایان در محیط کار و... اما تلاش و پشتکار لازمه اصلی برای پیشرفت بانوان است، به عقیده من در اول کار از گرفتن وام‌های کلان خودداری کرده و به طور شراکتی فعالیت خود را آغاز کنند، کشور ما منبع بزرگ هنر و صنایع دستی بی‌نظیر است. این روزها با وجود مشکلات معیشتی فراوان که وجود دارد خانم‌ها باید گوشه‌ای از مسئولیت‌های مالی را نیز به عهده بگیرند. طبق فرمایش رهبر معظم انقلاب درباره تولید ملی و حمایت از کالای ایرانی، بانوان می‌توانند سهم مهمی در این زمینه ایفا کنند.

هنرهای خانگی مانند فرشبافی در اغلب استان‌ها منبع درآمد بسیار خوبی برای آنان خواهد بود و در شکوفایی هر چه بیشتر این صنعت کمک شایانی خواهد کرد. در حال حاضر در استان‌های خوزستان در بخش صنایع دستی مختص این استان فعالیت می‌کنم، در استان خراسان نیز بتازگی فعالیت‌هایی را به صورت کارگاه‌های آموزشی و مشاوره کارآفرینی آغاز کرده‌ایم، در استان آذربایجان شرقی نیز در زمینه فرشبافی به صورت آموزشی و بافت حرفه‌ای فعالیت گسترده‌ای انجام داده‌ایم. بانوان می‌توانند در کنار خانواده و در محیط امن آن به فعالیت‌های هنری و درآمدزا دسترسی داشته باشند، امیدوارم با پیشرفت صنایع دستی در ایران، استقبال از تولیدات داخلی توسط مردم روز به روز بیشتر شده و شاهد شکوفایی هنر بانوان ایرانی در بازار‌های جهانی و تبدیل این هنر به جایگزینی ارزشمند برای صادرات به جای نفت باشیم. این هدف فقط مستلزم باور بانوان سرزمین ما به خود و هنرشان و تلاش و صبر و امید به آینده آنان محقق می‌شود.

فاطمه چشمی