سرد و گرم اقتصاد 95

برخی مقامات دولتی، رشد اقتصادی و کاهش تورم را بهترین دستاورد دولت یازدهم معرفی می‌کنند، اما این اقدامات در زندگی عموم مردم، محسوس نیست. این‌که دولت در اقتصاد چه عملکردی داشته با کارشناسان اقتصادی گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.

دکتر وحید شقاقی شهری، اقتصاددان درباره وضعیت اقتصاد کشور در سال 95 به خبرنگار جام جم گفت: دولت در کنترل نرخ تورم، ایجاد ثبات اقتصادی و ثبات بازار ارز توانست عملکرد خوبی از خود ارائه دهد اما در بخش‌های اصلی مانند خروج از رکود اقتصادی و توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط دستاورد قابل دفاعی نداشت.

این اقتصاددان افزود: دولت توانست انضباط مالی را در دستور کار قرار دهد و تا حدودی کسری بودجه را مدیریت کند اما با این حال در سال 95 کسری بودجه، کمی افزایش پیدا کرد و به نظر می‌رسد به 40 تا 60 هزار میلیارد تومان رسید.

وی با اشاره به دیگر معضلات موجود کشور تصریح کرد: بر اساس اصول اقتصادی، نرخ سود بانکی باید هم‌پای نرخ تورم باشد در حالی که این اتفاق را شاهد نبودیم و انضباط مالی در کشور حاکم نشد.

شقاقی شهری ادامه داد: رشد اقتصادی حاصل شده از فروش نفت است که دولت، آن را به عنوان یک دستاورد مطرح می‌کند اما این رشد، پایدار نبوده و از این محل، اشتغال به وجود نیامده است. رشد اقتصادی اگر محصول اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی باشد، می‌تواند جامعه را به سمت پیشرفت حرکت دهد اما فروش نفت تأثیر مستقیمی در اقتصاد ندارد و با تزریق درآمدها به اقتصاد، رشد آن به دست می‌آید.

این کارشناس اقتصادی افزود: بخش مسکن سال‌هاست با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند، اما به جای ایجاد تحرک در این بخش به بخش‌های دیگر توجه کردیم که خیلی نتوانست رونق را به وجود بیاورد. توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط که مورد توجه مقام معظم رهبری نیز بود از وضعیت خوبی برخوردار نیستند و تولید در کشور رونق نگرفته و بنگاه‌های تولیدی هنوز از بروکراسی‌های پیچیده و بازار کسب و کار گلایه‌مند هستند. وی با اشاره ضعف در اجرای هدفمندی یارانه‌ها گفت: یارانه نقدی طبق روال گذشته پرداخت می‌شود در حالی که دولت فعلی منتقد این سیاست بود و اکنون خودشان این موضوع را اجرا می‌کنند.

شقاقی شهری با تاکید بر این‌که دولت یازدهم و دوازدهم در سال 96 با اهتمام بیشتری باید در بحث هدفمندی یارانه‌ها ورود کنند، اضافه کرد: وقتی یارانه نقدی حذف شود فضای کسب و کار تا حدی بهبود می‌یابد و دست دولت برای سرمایه‌گذاری باز می‌شود.

اقتصاد همچنان نفتی است

دکتر مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی در این‌باره به خبرنگار ما گفت: از آنجا که اقتصاد ما متاثر از سیاست است، سال 95 به تداوم اقدامات لازم برای بهره‌گیری از نتایج مافوق برجام گذشت. برجام تا حدی باعث شد دولت بتواند سیاست‌های پولی و مالی و تورم را کاهش دهد که البته این جریان از سال گذشته آغاز شده بود، اما امسال روند بهتری را طی کرد.

وی افزود: کار مهم دیگر دولت این بود که بازارهای از دست رفته بین‌المللی مانند اوپک را دوباره به دست آورد. البته فروش نفت خام و خام‌فروشی مورد انتقاد قرار دارد، اما به دلیل نبود فناوری در بخش پایین دستی چاره‌ای جز این کار نیست. اما در سال 96 باید در بخش پتروشیمی اتفاقات گسترده‌ای را شاهد باشیم تا علاوه بر صادرات نفت خام مشتقات آن را هم در بخش صادراتی داشته باشیم.

این اقتصاددان با اشاره به نرخ رشد اقتصادی تصریح کرد: رشد اقتصادی 7درصدی حاصل از فروش نفت خام تاثیر زیادی بر توزیع درآمد ندارد و اشتغالی را ایجاد نمی‌کند در نتیجه نمی‌توان آن را نشانه خروج از رکود نامید. وی تاکید کرد: تداوم رکود و بیکاری از جمله مواردی بود که اقتصاد ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کند و نتوانست از این بخش‌ها رهایی پیدا کند. در این راستا مشکلات بنگاه‌های کوچک و متوسط حل نشد و همچنان با مشکلاتی مانند کمبود نقدینگی کار خود را ادامه داد.

افقه با اشاره به پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفت: زمانی که ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شد بخش اقتصادی ایران را از نظر سرمایه‌گذاری خارجی تحت‌الشعاع قرار داد. اکنون شرکت‌های خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران به دلیل نامعلوم بودن آینده نیستند و به نظر می‌رسد این کار در سال بعد هم ادامه داشته باشد. در این صورت ایران باید همانند روزهای تحریم بتواند روی پای خود بایستد.

رشد اقتصادی نامحسوس است

دکتر میثم موسایی، اقتصاددان در گفت‌وگو با جام‌جم به شاخص رشد اقتصادی و تورم برای ارزیابی یک دولت اشاره کرد و گفت: اکنون رشد اقتصادی بدون نفت نزدیک به 2درصد و با نفت 6/11درصد اعلام شده است. در این که رشد اقتصادی مثبت بوده شکی نیست اما رشد اقتصادی در ایران به دلیل این‌که از همه ظرفیت‌های اقتصادی استفاده نمی‌شود تا 10 درصد بدون نفت هم تاثیر محسوسی ندارد.

وی افزود: فضای کسب و کار هنوز از نبود ساماندهی و عملکرد مناسب رنج می‌برد و انتظار می‌رفت دولت در سال‌جاری به این موضوع رسیدگی می‌کرد. در این میان سرمایه‌گذاری خارجی که به عنوان موضوع اصلی مطرح شده بود به حاشیه رفت و شرکت‌های خارجی برای این کار پا پس کشیدند. این اقتصاددان اضافه کرد: بانک‌ها همچنان با مشکلات نقدینگی با وجود همه حمایت‌های بانک مرکزی روبه‌رو هستند و تسهیلات این بخش به تولید نمی‌رسد.

موسایی با اشاره به مشکل بزرگ اشتغال در کشور اظهار کرد: نرخ بیکاری که در کشور وجود دارد نشانه اشباع ظرفیت‌ها و یا بهره نبردن از ظرفیت‌های اقتصاد است که در ایران مورد دوم صادق است. اکنون افراد زیادی مشغول تحصیل هستند که تا سال آینده وارد بازار کار می‌شوند، اما امسال شاهد افزایش بیکاری بودیم.