به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از مهر، در فرهنگ اجتماعی کهن ایران زمین، ازدواج همواره با نجابت و وفاداری و البته متانت و غیرت زن و مرد همراه بوده و این خصیصه‌ها موجب شده ازدواج‌هایی که این روزها رویایی به نظر می‌رسد در اسطوره‌ها، فرهنگ بومی محلی و در آیین و سنت‌های اصیل به عنوان ازدواجی ایده آل ترسیم شود.
امروز هر چند معیارهای ذکر شده مورد توجه قرار می‌گیرد اما تغییر زاویه دید که به دلایل مختلفی که ذکر آن خواهد رفت، موجب شده ازدواج به سردرگمی تبدیل شود.
گفته می شود در هشت ماهه نخست سال جاری ۱۰ هزار و ۲۶۵ ازدواج در استان اردبیل به ثبت رسیده است. اما گفتگو با برخی زوج‌های جوان دیروز و امروز و صحبت با دختران و پسران در آستانه ازدواج نشان می‌دهد برخی ازدواج‌ها یا رضایت طرفین را جلب نکرده و یا به کشمکش و جدایی منجر می‌شود.
بطوریکه در هشت ماهه نخست سال جاری روزانه ۴۳ ازدواج و در مقابل آن ۹ طلاق به ثبت رسیده است. موضوعی که این روزها طلاق را به یکی از آسیب‌های اجتماعی استان تبدیل کرده است.
انتخاب‌های ظاهری و بی‌اساس زوجین
یکی از شهروندان مسن اردبیلی گفت: در گذشته پسری که عاقل و بالغ بود و می‌توانست خانواده تشکیل دهد، مادر و خواهر برایش خانه به خانه خواستگاری می‌کردند.
پوراندخت سپاسی تصریح کرد: هیچ قرار قبلی برای خواستگار و دیدن دختر وجود نداشت و در برخی خانواده‌ها رسم بود که بعد از رفتن به خانه دختر میزان پاکیزگی خانه را محک بزنند تا بفهمند مادر و دختر چقدر با سلیقه و کدبانو هستند.
به گفته وی یکی از موضوعات اصلی ازدواج نجابت بود؛ در گذشته پنهان‌کاری و تظاهر به مانند امروز نبود و مثلاً هر کسی می‌دانست پسر فلان کس یا دختر بهمان کس چه اخلاق و ویژگی‌هایی دارد.
این بانوی اردبیلی معتقد است میزان تحصیلات و حتی میزان درآمد به ندرت برای خانواده‌ای اهمیت داشت و همین که می‌دیدند پسر اخلاق و رفتار و کردار مناسبی دارد با خواستگاری موافقت می‌کردند، حتی اگر درآمد کمی داشت.
وی افزود: به ندرت خانواده‌ها اجازه صحبت دختر و پسر را می‌دادند و برخی دختران و پسران تا قبل از ازدواج همدیگر را نمی‌دیدند؛ نجابت دختر ایجاب می‌کرد تا به خانه بخت نرفته در ملأعام با نامزد خود دیده نشود.
اظهارات سپاسی مربوط به گذشته‌های بسیار دور نیست. تمامی زنان و مردانی که در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ در اردبیل ازدواج کرده‌اند اغلب از قواعد ذکر شده پیروی کرده‌اند. بسیاری در دل به آن اعتراض داشتند به ویژه دختران که اغلب حق فکر کردن بر روی گزینه‌های مختلف از آن گرفته می‌شد.
یکی از شهروندان اردبیلی گفت: خواستگاری‌های قدیمی از یک جهت مناسب بود و آن اینکه پدر و مادرها به خاطر تجربه بیشتری که داشتند می‌توانست انتخاب بهتری داشته باشند.
نسرین رحمتی تصریح کرد: امروز بیشتر انتخاب‌ها با وجود اینکه سن ازدواج بالا رفته و جوانان خود را بیشتر صاحب‌فکر میدانند با مشکل مواجه می‌شود و جوانان به نظرات والدین بی‌توجه هستند.
در مقابل تجربه دو شهروند از نسل گذشته، یکی از شهروندان اردبیلی که به تازگی زندگی مشترک خود را آغاز کرده معتقد است همه جوانان این حق را دارند که خود همسر خود را انتخاب کنند.
نازنین رستمی گفت: شاید انتخاب پدر و مادر در برخی ابعاد صحیح باشد اما اغلب زن و شوهرهایی که ۲۰-۳۰ سال است با یکدیگر زندگی می‌کنند، با هم غریبه هستند و برخی حتی عشق و علاقه‌ای بینشان نیست.
نکته کلیدی اینجا است که در تغییر این دیدگاه در نحوه انتخاب همسر چند حلقه مفقوده وجود دارد. از جمله اینکه معیارهای انتخاب تغییر می‌کند و بیشتر انتخاب‌ها شتاب‌زده و بر اساس معیارهای ظاهری به بهانه پیدا کردن عشق در طرف مقابل است.
از سویی میزان آگاهی افراد متفاوت بوده و در برخی مواقع حدومرز خودگزینی برای دختران و پسران موجب بروز و ظهور مشکلات دیگر می‌شود.
موضوعی که موجب شده مدیرکل بهزیستی استان اردبیل بعد از مشاهده پرونده‌های ناسازگاری ارجاع شده به بهزیستی جهت دریافت مشاوره به ضرورت آموزش زوجین پیش از ازدواج تأکید داشته باشد.
بهزاد ستاری تصریح کرد: شاید روابط اجتماعی در گذشته برخی سادگی‌ها را داشته اما امروز لازم است افراد در سطح اجتماع با مهارت‌های ویژه برخورد کنند.
وی افزود: برخی دختران و پسران از آموزش‌های پیش از ازواج طفره می‌روند و این در حالی است که آموزش‌های بهزیستی نشان می‌دهد افرادی که برخوردار شده‌اند به مراتب در زمینه انتخاب همسر بهتر عمل کرده‌اند.
مدیرکل بهزیستی استان تأکید کرد: در دوره‌های پیش از ازدواج که به دور از هیجانات و با منطق به دنبال انتقال معلومات ضروری همسرداری است، می‌توان مهارت‌های لازم را به جوانان در آستانه ازدواج انتقال داد.
به گفته ستاری سال گذشته ۲۹۰ هزار و ۱۰۰ نفر در این دوره‌ها شرکت کردند و خروجی برگزاری آن نشان می‌دهد افراد شرکت‌کننده با سطح آگاهی بیشتر به دنبال انتخاب همسر می‌روند.
وی با تأکید به اینکه در آموزش‌ها می‌بایست ورود به سطح مداخله مدنظر باشد، اضافه کرد: در واقع با ارائه آموزش‌های مهارتی به دنبال مداخله به هنگام از آسیب‌های آتی زندگی زوجین از جمله اختلاف و طلاق هستیم.
خواستگاری‌هایی که محک شرایط مالی طرفین است
با وجود اینکه برخی دختران و پسران جوان اعتقادی به خواستگاری‌های سنتی ندارند اما همچنان خواستگاری سنتی به عنوان رکن آغاز رسمی درخواست ازدواج زوجین محسوب می‌شود.
همچنان که ذکر آن رفت مراسم خواستگاری سنتی ساده و با حضور مادر پسر و دختر و خود دختر برگزار می‌شد.
امروز اما خواستگاری به مهمانی‌های کوچک چشم‌وهم‌چشمی تبدیل شده است. تغییر معیارهای زندگی که بیش از معیارهای اخلاقی آن را به سمت‌وسوی معیارهای مادی کشانده موجب شده این روزها خواستگاری‌ها میدان مبارزه جهت محک مالی طرفین باشد.
به عقیده کارشناسان اغلب دختران و پسران مدعی پیدا کردن فردی هستند که آن ها را دوست بدارد اما در عمل به معیارهای مادی بیش از معیارهای اخلاقی توجه نشان می‌دهند؛ غافل از اینکه حتی مقوله عشق مسئولیت آفرین است.
یکی از شهروندان اردبیلی گفت: متأسفانه خواستگاران اغلب چند سؤال اساسی دارند؛ اینکه دارایی پدر دختر به چه میزان است؛ اینکه دختر شغلی دارد و شغل وی رسمی است یا قراردادی و اینکه خانواده چند فرزند داشته و منزل مسکونی در کدام منطقه از شهر است.
تمامی آموزش‌هایی که بهزیستی استان به آن تأکید دارد در واقع در این سؤالات نادیده گرفته می‌شود. در مقابل سؤالات ذکر شده شهروند اردبیلی مهناز حق‌دوست اضافه کرد: معمولاً از مادر پسر در ابتدا شغل پسر، میزان درآمد وی، شغل پدر و تعداد فرزندان خانواده سؤال می‌شود.
تلاش خانواده‌ها برای جلب نظر پسران و دختران با وضعیت اقتصادی مرفه در وضعیتی است که آمارهای طلاق نشان می‌دهد مسائل اقتصادی عامل اصلی طلاق نیست بلکه ترس از مشکلات به یکی از عوامل اصلی تبدیل شده است.
مدیرکل ثبت‌احوال استان اردبیل در این خصوص گفت: بر خلاف تصور عموم عامل اقتصاد در رتبه ششم عوامل طلاق قرار گرفته و عواملی از جمله اعتیاد، بیکاری و حاشیه‌نشینی در طلاق مؤثر است.
به گفته حسن‌زاده از عوامل جدید طلاق ترس از مشکلات است و زوج جوان با بروز کوچک‌ترین مشکل تصمیم به طلاق می‌گیرند.
وی با تأکید به اینکه دخالت خانواده جزو عوامل اصلی نیست، ادامه داد: طلاق در سال‌های مختلف زندگی متأثر از عوامل مختلف است و نمی‌توان با قطعیت عامل خاصی را به عنوان عامل اصلی طلاق دانست.
چشم‌وهم‌چشمی‌های ازدواج با مارک‌های خارجی
بعد از انتخاب همسر که این روزها به یکی از گرفتاری‌های ذهنی مادران تبدیل شده موضوع مراسم ازدواج مطرح می‌شود.
بانوی اردبیلی در این خصوص گفت: در گذشته مراسم عروسی متناسب با توان پسر و پدر وی برگزار می‌شد؛ اگر کسی نداشت مراسم ساده‌ای برگزار می‌کرد و عروس را به خانه می‌برد. بارها پیش می‌آمد عروس با خودرو یکی از اقوام و فامیل به خانه بخت می‌رفت.
سپاسی افزود: در مقابل دختر هم به تناسب وسع پدر جهاز می‌برد. اینطور نبود که مثلاً حتی وسایل ضروری مثل فرش و یخچال اجباری باشد؛ هر پدری داشت جهاز می‌داد و اگر نداشت بعدها دختر با درایتی که از مادر آموخته بود در زندگی صرفه‌جویی و پس‌انداز و وسایل زندگی خود را تکمیل می‌کرد.
امروز اما معیارها با تغییرات قابل‌توجه همراه است. یکی از شهروندان اردبیلی که در حال تهیه جهیزیه دختر خود است گفت: نمی‌توان خیلی از اسباب و لوازم را از جهیزیه حذف کرد این روزها جهیزیه به اندازه یک واحد آپارتمان هزینه می‌خواهد. از طرفی آبروی دختر به جهازش وابسته است.
اما در وضعیتی که گمان می‌شود آبروی دختر وابسته به میزان جهیزیه است یکی از نوعروسان اردبیلی گفت: شما وقتی وارد زندگی مشترک می‌شوید مهم نیست مارک یخچال چه بوده شاید برخی مردها به این مسائل اهمیت بدهند یا شاید برخی خانواده‌ها به جهیزیه عروس که چه بوده مرتب توجه نشان دهند اما در زندگی واقعی مسائل به مراتب مهم‌تری در مقابل دو نفر قرار می‌گیرد.
طی دهه‌های اخیر موضوع جهیزیه و مراسم عروسی سنگین به یکی از دغدغه‌های جدی خانواده‌ها تبدیل شده است.
بطوریکه طبق اعلام ستاد دیه استان برخی افراد به دلیل چک برگشتی خرید وسایل خانه و جهیزیه راهی زندان شده‌اند.
برخی زوج‌های جوان به دلیل کمبود مالی و ناتوانی در تهیه جهیزیه و هزینه‌های میلیونی مراسم عروسی نمی‌توانند بعد از سال‌ها زندگی مشترک خود را آغاز کنند.
از سویی آرامش روانی که قرار بوده بعد از انتخاب همسر حادث شود به دلیل چشم‌وهم‌چشمی ها به هم ریخته و درست در آستانه زندگی مشترک دختران و پسران برای تأمین هزینه‌ها دچار گرفتاری فکری و روحی می‌شوند و همین موضوع به دوری عاطفی آن ها از یکدیگر منجر می‌شود.
سازش مفهومی که دچار مناقشه شد
بعد از طی کردن دو مرحله سنگین پیش از ازدواج زوجین وارد زندگی مشترک می‌شوند. یک شهروند کهنسال اردبیلی معتقد است در گذشته توصیه اصلی مادران به دختر این بود که با همسر و خانواده وی کنار بیاید و با کم‌وزیاد همسرش بسازد و توصیه به پسران تلاش برای تأمین نیازهای همسر و پایبندی به وی بود.
این ساختن که این روزها به سوختن تعبیر می‌شود یکی از بحث‌وجدل‌هایی است که به تعبیر کارشناسان فهم نادرست آن به مشکلات متعدد بعد از ازدواج دامن زده است.
یکی از شهروندان اردبیلی که ۳۰ سال زندگی مشترک دارد معتقد است هیچ زندگی مشترکی بدون مشکل نیست و هیچ مرد یا زنی ایده آل نیست اما این روزها دختران و پسران تا کوچک‌ترین موضوعی برخلاف میل خود می‌بینند به طلاق و قهر می‌اندیشند.
فاطمه سلطانی گفت: در گذشته سازش توصیه می‌شد و طلاق یک عیب برای خانواده دختر یا پسر محسوب می‌شد اما متأسفانه در خود اردبیل طلاق به حدی افزایش یافته که در اغلب خانواده‌ها موردی از طلاق تجربه شده است.
سلطانی این اتفاق را انحراف جوانان از موضوع سازش با همسر می‌داند و معتقد است سازش به معنی از بین بردن تمامی خواسته‌ها نیست اما لازم است زن و شوهر با مهارت خواسته خود را مطرح کنند.
وی افزود: در گذشته تا به این حد دوره‌های مشاوره باب نبود اما زن و شوهر در بطن زندگی کسب تجربه کرده و سلایق یکدیگر را پیدا می‌کردند و سعی می‌کردند با این سلایق کنار بیایند.
مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی استانداری اردبیل معتقد است یکی از مهمترین مهارت‌های فراموش شده گفتگو است.
شفیع شفیعی در این خصوص تصریح کرد: متأسفانه زمان گفتگوی زوجین با کاهش شدیدی مواجه است و همواره یکی از زوجین یا هر دو از گفتگو طفره می‌روند.
وی افزود:با وجود اینکه در طلاق اردبیل در رتبه‌های میانی است اما سرعت آن در استان بیش از میانگین کشوری است.
شفیعی تأکید کرد: پیش از این در برخی ایام طلاق در استان کاهش می‌یافت اما در وضعیت اخیر مشاهده می‌شود که در تمامی ماه‌ها طلاق به ثبت رسیده است.
تغییر معیارها دچار آشفتگی است
مدیرکل بهزیستی استان معتقد است با هدف حمایت جوانان در آستانه ازدواج، ساختار ازدواج صحیح در این استان می‌بایست استخراج شود.
ستاری با بیان اینکه بسیاری از مشکلات بعد از ازدواج زوجین به ضعف آگاهی آن ها برمی‌گردد، تصریح کرد: از سویی روند مطلوب و ساختار صحیحی برای ازدواج تعریف نشده است.
وی تأکید کرد: بخش مهمی از آمار طلاق به عدم رعایت معیارهای همسرگزینی مرتبط است و این در حالی است که اگر ساختار صحیح و معیارهای صحیحی پیش پای جوانان گذاشته شود، از بسیاری از اختلافات زندگی مشترک و طلاق خواهد کاست.
مدیرکل بهزیستی استان معتقد است برای به حداقل رساندن مشکلات زندگی زوجین، مشاوره قبل، بعد و حین ازدواج ضروری است و در واقع ساختار ازدواج می‌تواند برنامه و شکل مشاوره را نیز ترسیم کند.
به گفته ستاری در حال حاضر برخی معیارهای ازدواج در جامعه متداول شده که صحیح نیست و با وجود اینکه به ظاهر ایرادی ندارد، می‌تواند زندگی زوجین را دچار مشکل سازد.
وی از جمله رواج ازدواج‌های فامیلی و رواج ازدواج دانشجویی را مواردی دانست که نیازمند بازنگری در الگوی اجرایی خود است.
از سویی یکی از جامعه شناسان اردبیلی گفت: متأسفانه تغییر معیارها با آشفتگی همراه است و هر چند خانواده‌های گسترده به خانواده‌های هسته‌ای تغییر مسیر یافته اما درست طی نشده است.
فاطمه خلیل پور تصریح کرد: دختران و پسران جوان چه در مرحله همسرگزینی، چه در مرحله ازدواج و چه پس از آن دچار آشفتگی‌های فکری متعدد هستند.
وی معتقد است در چنین فضایی خانواده‌ها نباید از سهم تربیتی و کمکی خود غفلت کنند اما این کمک باید متناسب با اقتضائات روز جامعه باشد و به دخالت‌های بیش از حد که در گذشته متداول بوده منجر نشود.
خلیل پور تصریح کرد: امروز انتخاب زوجین توسط یکدیگر امری بدهی است اما در عین حال لازم است به جوانان در آستانه ازدواج آموخته شود که در صورت بروز مشکل از افراد مطلع و بی‌طرف در زندگی و به‌عنوان‌مثال مشاوران بهره گیرند.
وی تأکید کرد: بررسی بسیاری از پرونده‌های طلاق نشان می‌دهد با مشاوره به هنگام می‌شود زوجین را در زندگی مشترک پایبند ساخت.
این تأکیدات در حالی است که بر اساس اعلام دادگستری استان اردبیل میزان طلاق توافقی و درخواست برای طلاق توافقی با افزایش همراه است. تا این سؤال مطرح شود که هزینه‌های قابل‌توجه برای ترویج ازدواج‌های پایدار چرا مؤثر واقع نشده و آیا در خود اردبیل بیش از این بوده که به رفع تکلیف دستگاه‌های اجرایی و پر کردن جداول برنامه‌ها منجر شود؟
مقوله ازدواج زندگی تمامی شهروندان را متأثر می‌سازد. گفته می‌شود جامعه سالم از خانواده‌های سالم برخوردار است و امروز هر آفتی در خانواده سالم گریبان گر همه خانواده‌ها است.
همچنان که مشکلات پیرامون ازدواج موجب هراس اغلب دختران و پسران در آستانه ازدواج شده و هر طلاقی که به ثبت می‌رسد به مانند ضربه روحی بر پیکره جوان جامعه است. این نتیجه‌گیری دور از ذهن نیست زمانی که اعلام می‌شود میانگین سنی ازدواج استان در مردان و زنان افزایش یافته است.
اونوقت زندگی آدم به باریكی وتاریكی كشیده میشه
اسمتون رو هم گذاشتن مسوولین