روحانی : بیکاری معضل اساسی کشور است / به شرایط اقتصادی آینده کشور بسیار خوشبین هستم

به گزارش جام جم آنلاین، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی در گفت‎و‎گوی زنده تلویزیونی با مردم ضمن تبریک سال نو میلادی، ولادت حضرت مسیح و ایام میلاد امام حسن عسکری (ع) در پاسخ به پرسشی در زمینه حجم بیکاری و افزایش میزان اشتغال در کشور اظهار کرد: مسئله اشتغال مهم ترین مسئله کشور است که در میان همه مسائلی که حائز اهمیت است، اشتغال مهم ترین مسئله است و بیکاری می تواند معضلی بسیار بزرگ برای جامعه ما باشد.

وی افزود: بسیار نگران کننده است که در خانواده‌ای یک یا دو یا سه جوان بیکار وجود داشته باشد. یک جوان ۲۰ تا ۳۰ ساله که توان مالی برای ازدواج و شروع زندگی ندارد و علت آن نیز عمدتا نبود اشتغال است برای جامعه ما بسیار حیاتی است و باید برای افزایش اشتغال برنامه مشخصی داشته باشیم.

رییس جمهوری با بیان اینکه جمعیت محصل دانشگاهی در طول چند سال گذشته افزایش چشم گیری داشته است، تصریح کرد: جمعیت محصل دانشگاهی ما از دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر درسال گذشته امروز به ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسیده است و هر روز نیز جمع قابل توجهی به فارغ التحصیلان ما اضافه می شود و در کنار آن‌ها کسانی هم هستند که به دانشگاه نمی روند و آن‌ها هم به اشتغال نیازمندند.

روحانی با تاکید بر اینکه آمار اشتغال در چند سال گذشته آمار نسبتا خوبی بوده است، اظهار کرد: اگر از سال ۸۵ تا ۹۰ به آمارها نگاه کنیم اشتغال خالص و ثابت ما یکنواخت است و حدود ۱۴ هزار شغل ثابت هر ساله ایجاد شده و در عین حال موضوع بیکاری نیز تراکم بیشتری یافته است و امروز کسانی که متولد دهه ۶۰ یا اوایل ۷۰ هستند نیاز به اشتغال دارند اما ما در دو سال گذشته آمار نسبتا خوبی برای اشتغال داشته ایم که به تدریج این آمار بهتر نیز شده است.

وی افزود: امروز ۲۳ میلیون نفر از جمعیت ایران دارای شغل است و این میزان از ۲۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در دو سال گذشته امروز به ۲۳ میلیون نفر رسیده است. البته هرساله نیز حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر خواستار شغل هستند که این میزان از تابستان پارسال تا تابستان امسال را در بر می گیرد و این در شرایطی است که اشتغال زایی در مدت مشابه حدود ۷۰۰ هزار نفر بوده است و سال گذشته نیز این میزان در رقمی مشابه قرار داشته است.

روحانی ادامه داد: کشورهایی که در طول دهه گذشته به طور متوسط توانسته اند ۶۰۰ هزار شغل ایجاد کنند تنها ۵ کشور بوده اند و آمار ۷۰۰ هزار شغل که در دو سال اخیر ایجاد شده است رقم بسیار بالایی است اما در این میان حدود سالی یک میلیون نفر نیز به جمعیت نیازمند به شغل اضافه می شود، بنابراین اگر ما سالی ۷۰۰ هزار شغل ایجاد کنیم بازهم ۳۰۰ هزار نفر به بیکاران اضافه می شود.

رییس جمهوری با تاکید بر اینکه ما برای رسیدن به آمار خوب اشتغال فاصله داریم، اظهار کرد: اگر می خواهیم اشتغال را افزایش دهیم همه قوا باید دست به دست هم دهند و علت اصلی اینکه می گوییم سرمایه گذاری خارجی باید انجام شود، این است که بحث اشتغال مطرح است و برای ایجاد اشتغال نیازمند سرمایه هستیم.

وی با بیان اینکه یکی از راه های ایجاد اشتغال همان فضای مجازی است، گفت: وزارت ارتباطات امروز اعلام کرده است، ۱۰۰ هزار شغل از طریق ICT در کشور به وجود آمده که البته برای این کار باید فضای مجازی ما متناسب باشد و پهنای باند آماده‌ای داشته باشیم.

روحانی تاکید کرد: امروز خانواده‌های ما زندگی‌شان با شبکه‌های اجتماعی مرتبط شده است که البته این موضوع خود می تواند برای ما سرمایه ای باشد و در هر حال همه باید کمک بکنیم که اشتغال‌مان رو به افزایش باشد و اگر کسی به ملزومات آن صدمه بزند، به اشتغال کشور صدمه زده است.

حرکت به سمت رشد اقتصادی است

روحانی در ادامه گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم با بیان اینکه از حرکت به سمت اشتغال خوشحال هستم ولی به خاطر فاصله‌ای که با افراد جویای کار داریم، نگرانم، ادامه داد: اینکه در سال ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار نفر بدون شغل به جمعیت بیکاران قابل ملاحظه‌ای که از گذشته وجود داشته اضافه می‌شود، بسیار نگران کننده است.

وی افزود: رشد ما در اقتصاد خوب بوده اما متاسفانه بیکاری ما افزایش یافته است و اقتصاد ما به اندازه‌ای که توانسته اشتغال ایجاد کند، نتوانسته به اندازه کافی کسانی را که جویای کار هستند جذب بازار کنند.

در ادامه مجری برنامه از رییس جمهوری درباره اظهارات برخی کارشناسان مبنی بر اینکه شرایط اقتصادی کشور شبیه به شرایط رکود است، پرسید که در پاسخ روحانی خاطر نشان کرد: همانطور که در پیام نوروزی امسال به مردم اعلام کردیم، برای سال ۱۳۹۵ رشد ۵ درصدی را هدف گذاری کرده‌ایم. در همین راستا نیز آمار ماه‌های اولیه سال نشان می‌داد که ما به سمت این رشد خواهیم رفت. از طرفی دیگر در بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله بخش نفت و گاز و میعانات گازی و همچنین کشاورزی شاهد رشد بوده‌ایم.

وی ادامه داد: ستاد اقتصاد مقاومتی نیز از ابتدای سال تلاش کرده تا تسهیلات بانکی را در اختیار واحدهای صنعتی کوچک و متوسط قرار دهد و بر اساس آماری که امروز وجود دارد، حدود ۱۷ هزار از این واحدها از تسهیلات بانکی استفاده کرده‌اند.

رییس جمهوری با اشاره به افزایش رشد صادرات نفتی و غیرنفتی در سه ماهه نخست امسال در مقایسه با سال گذشته، اظهار کرد: نرخ صادرات نفتی و غیرنفتی در سه ماهه نخست با رشدی حدود ۴. ۵ درصد مواجه بوده که ما انتظار داشتیم در سه ماهه دوم نیز این رشد افزایش یابد. در همین راستا، امروز طبق محاسبات بانک مرکزی رشد شش ماه سال ۱۳۹۵، ۷. ۴ درصد و بر اساس محاسبات مرکز آمار ۶. ۴ درصد است.

روحانی با بیان اینکه دو مرجع مرکز آمار و بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی را بررسی و اعلام می‌کنند، خاطرنشان کرد: تفاوت سال پایه محاسباتی و همچنین برخی آیتم‌هایی که از سوی این دو مرجع بررسی می‌شود دلیل تفاوت محاسبات این دو است که بر اساس اعلامی که به این دو مرجع شده باید تا پایان امسال، سالی واحد برای سال پایه خود قرار دهند تا اختلافات در محاسبات و آمار کاهش یابد.

وی در ادامه به جزئیات آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار اشاره و اظهار کرد: بر اساس اعلام مرکز آمار در شش ماهه نخست سال در بخش کشاورزی شاهد ۵. ۹ درصد رشد بوده‌ایم. امسال حدود ۱۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان معادل ۱۱. ۵ میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شده است. رشد در بخش کشاورزی را کشاورزان به خوبی احساس می‌کنند.

رییس جمهوری با بیان اینکه در بخش گردشگری نیز شاهد رشد بوده‌ایم که برای فعالان گردشگری ملموس است، افزود: در بخش تولیدات صنعتی با ۴. ۱ درصد و در بخش خدمات با ۴. ۸ درصد رشد طی شش ماهه نخست سال جاری مواجه بوده‌ایم. در بخش نفت نیز نرخ رشد ۲. ۷ درصد اعلام شده است.

روحانی با اشاره به پیش بینی بانک جهانی برای تحقق رشد بالای ۶ درصد برای ایران در سال جاری تاکید کرد: مجموعا رشدی که تا کنون طی ۶ ماهه نخست تحقق یافته است، نرخ بسیار خوبی است و با توجه به شرایط منطقه‌ای حتما تا پایان سال رشد بیش از انچه که هدف‎گذاری کرده‌ایم تحقق خواهد یافت.

در ادامه این گفت‌وگو مجری برنامه با اشاره به ابراز نگرانی و تردید برخی کارشناسان درباره تداوم نرخ رشد از رییس جمهوری درباره این نگرانی‌ها پرسش‌هایی مطرح کرد که روحانی در پاسخ با تاکید بر اینکه معقتد به تداوم رشد اقتصادی هستیم، خاطر نشان کرد برای سال آینده به کار و تلاش بیشتری نیاز داریم چرا که باید علاوه بر جذب سرمایه فضای کار مناسب را نیز فراهم کنیم.

وی با بیان اینکه در بعضی بخش‎‌ها در آینده نرخ رشد به اندازه نرخ فعلی نخواهیم بود، اظهار کرد: در بخش‌هایی مانند بخش نفت، رشد به سرعت فعلی نخواهد بود. در همین راستا دولت چیزی حدود یک میلیارد دلار هزینه کرد تا تولید نفت که در سال گذشته چیزی حدود یک میلیون بشکه در روز بود، با تلاش مهندسان و کارگران نفتی به بالای ۲. ۲ میلیون بشکه برسد.

رییس جمهوری با تاکید بر اینکه ادامه رشد بر اساس محاسبات و پیش بینی‌های انجام شده قطعی است، به تغییرات نرخ رشد در سال‌های اخیر اشاره و خاطرنشان کرد: در نخستین سالی که دولت توانست نرخ رشد اقتصادی را محاسبه کند این رشد ۳ درصد بود. این در حالی است که در سال ۱۳۹۲ با نرخ منفی ۱. ۹ درصدی مواجه بودیم. رشد سال گذشته خیلی مناسب نبود اما سال جاری به دلیل انکه بعد از برجام فضا برای رشد صادرات نفتی و غیرنفتی فراهم شده است، شاهد رشد مناسبی خواهیم بود.

روحانی با اشاره به میزان صادرات غیرنفتی در سال جاری خاطرنشان کرد: در ۹ ماهه نخست ۱۳۹۵ میزان صادرات غیرنفتی حدود ۳۱ میلیارد دلار اعلام شده است که این میزان در مقایسه با سال گذشته با ۱۰ درصد رشد مواجه بوده است.

وی ادامه داد: امسال هم صادرات نفتی و هم صادرات غیرنفتی ما بهتر است و به همین دلیل من به شرایط اقتصادی آینده کشور بسیار خوشبین هستم.

قیمت ارز به سمت افزایش نخواهد بود

رییس جمهوری همچنین در خصوص افزایش قیمت ارز اشاره کرد و گفت: قیمت ارز یک فراز و نشیبی دارد اما مردم مطمئن باشند که قیمت ارز به سمت افزایش نخواهد بود.

روحانی در پاسخ به سوال که برخی مردم معتقدند دولت خودش می خواهد نرخ ارز بالاتر برود تا درآمد خودش را افزایش دهد و به عمد این افزایش نرخ ارز صورت می گیرد، آیا واقعا همین طور است؟ اظهارداشت: اصلا اینطور نیست.

وی ادامه داد: در این دولت در سال های گذشته دیده اید که نرخ ارز حدود چهار تا پنج درصد رشد داشته است و همیشه این قیمت را در بازار نگه داشته ایم؛ برای اینکه مردم یک اطمینان نسبت به آینده داشته باشند. قیمت دلار در ماه های اخیر رشد داشت و در برابر یورو، پوند و یوآن در ماه های اخیر رشد داشته است.

رییس قوه مجریه یادآور شد: در ماه های اخیر دلار در برابر پوند 15 درصد افزایش پیدا کرد و متوسط هشت تا 9 ماه گذشته تا کنون بیش از 6.2 تا 6.6 درصد دلار رشد داشته است.

روحانی افزود: به طور طبیعی این قیمت نیز در ایران رشد داشته است، این فصل نیز فصلی است که در سال های گذشته نیز رشد داشته ایم. یک مقدار نیز رونق اقتصادی وجود دارد و وسعت واردات ما که نسبت به گذشته متفاوت است.

وی ادامه داد: حتما نرخ ارز متعادل خواهد شد و نرخی که این روزهای اخیر بود حتما به یک نرخ متعادل برمی گردد، مردم می توانند هم نسبت به مساله تورم اطمینان داشته باشند. تلاش ما بر این است که مساله کاهش تورم را ادامه دهیم و امسال و سال آینده تورم ما یک رقمی باقی بماند.

رئیس دولت یازدهم اضافه کرد: همچنین در زمینه رشد اقتصادی به مردم قول می دهیم سال آینده نیز دارای رشد اقتصادی باشیم. امیدوارم تا پایان سال با بررسی هایی که انجام می دهیم، بتوانیم برای سال آینده قولی به مردم دهیم که شرمنده نشویم و همانطور که پیش بینی می کنیم، رشد اقتصادی داشته باشیم.

روحانی افزود: امروز فضای کسب و کار یک فضای بهتری است و رشد سرمایه گذاری خارجی در ایران بیشتر خواهد شد.

وی با بیان اینکه تا چند روز آینده به 27 دی ماه سالروز اجرای برجام می رسیم، اظهارداشت: در تعهداتی که در برابر برجام داریم، آخرین قسمت آن در سالروز برجام نهایی می شود، در فردو بخشی از تعهدات را داریم که هنوز انجام نشده و در حال انجام است چون قول ما یکساله است و تا 27 دی ماه امسال اجرایی می شود.

وی ادامه داد: امیدوارم طرف مقابل ما نیز به همه تعهدات خودشان در برجام عمل کنند و ما شاهد یک رونق اقتصادی در همه کشورها به خصوص آن هایی که در برجام با هم تعامل داشتیم، باشیم.
رییس جمهوری گفت: نتیجه برجام به نفع همه است و نتیجه برد- برد است و امیدوارم همه شاهد این نتیجه باشیم.

روحانی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری با رد دعوا میان وزرای اقتصادی دولت گفت: ممکن است روزنامه ها یا رسانه ها مسئله را تا حدی دعوا ببینند اما اینها اختلافات کارشناسی میان وزراست که طبیعی تلقی می شود.

وی افزود : من گاهی در دولت تا زمان رای گیری رای نمی دهم تا وزرا آزاد باشند و همه بتوانند دیدگاه هایشان را بیان کنند و اگر جایی اختلافی ایجاد شود من حتما مداخله می کنم تا هماهنگی ایجاد شود و این وظیفه رییس جمهوری است .

روحانی اضافه کرد : اختلاف نظرهای کارشناسی در دولت کاملا طبیعی است اما دعوا نداریم.

رییس جمهوری همچنین درباره اینکه آیا نرخ متعادل مد نظر دولت برای ارز نرخ کنونی در بازار ارز است تصریح کرد: خیر ، در آینده رقمی پایین تر از این خواهد بود.

وی گفت : البته در محاسباتی که در جلسات اقتصادی در گذشته داشته ایم این رقم ها مطرح نبوده است .

روحانی همچنین درباره نرخ ارز در بودجه سال آینده افزود : ما در بودجه نرخ دلار را نمی آوریم اما بر اساس محاسبات حدود 3300 تومان است بنابراین نرخ کنونی کاهش خواهد یافت.

رییس جمهوری درباره اینکه آیا دولت تمایل به افزایش نرخ دلار دارد تصریح کرد : اینطور نیست زیرا ثبات بازار ارز برای دولت از هر چیزی مهم تر است ، البته اگر نرخ ارز بالا برود درآمد ریالی نیز بالا می رود اما مهم تر از آن ثبات بازار ارز، قابل پیش بینی بودن بازار و اقتصاد است .

روحانی افزود: مردم ، صادر کنندگان ، واردکنندگان و سرمایه گذاران باید اطمینان یابند تا برای فعالیت اقتصادی وسرمایه گذاری در این باره اطمینان خاطر داشته باشند .

رییس جمهوری بار دیگر تاکید کرد: ثبات بازار ارز برای دولت بسیار مهم است و نرخ ارز بر اساس روند سال های گذشته خواهد بود .

وی گفت : البته نرخ یورو افزایش آنچنانی نداشته است و فقط دلار و ارزهای وابسته به آن در هشت، نه ماه گذشته رشد داشته اند به ویژه از مرداد به این سو که رشد دلار در برابر ارزهای دیگر زیاد بوده است .

هیچ تردیدی ندارم برجام یک کار بزرگ ملت ایران بود

رییس جمهوری در ادامه برنامه زنده رادیو و تلویزیونی در پاسخ به سؤال مجری برنامه در خصوص نظرهای موافق و مخالف طیف های مختلف در مورد برجام و اینکه شما بعد از گذشت پنج ماه همچنان فکر می کنید برجام دستاورد بزرگی بوده است گفت: من هیچ تردیدی ندارم که برجام یک کار بزرگ ملت ایران بود.

روحانی تاکید کرد: این موضوع یک موضوع ملی است و حالا اشکالی ندارد کسی نظری در مورد برجام داشته باشد و نظرش را بگوید یا موضوع برجام را نقد کند و این امر در یک جامعه دموکراتیک طبیعی است و در جامعه ما همه آزادند که حرف بزنند.

رییس جمهوری افزود: برجام دستاوردی بود در سایه آن حماسه ای که مردم در سال 92 در انتخابات آفریدند و توانستند فضای جهانی را برای مذاکره مناسب کنند.

روحانی تصریح کرد: یک کار بزرگی در مذاکرات با شش قدرت بزرگ انجام گرفت و ما به نتیجه ای رسیدیم که هیچ کس در دنیا نیست که بگوید ایران در این معامله ضرر کرده و سرش کلاه رفته و شکست خورده است و آنهایی هم که مخالف برجامند همانند رژیم صهیونیستی و عربستان، آنها می گویند ایران سر طرف مقابل کلاه گذاشته است که البته این حرف هم حرف نادرستی است.

وی گفت: ما از اول هم گفته ایم این توافق و مذاکرات، مذاکرات برد - برد خواهد بود.

رییس جمهوری با اشاره به آثار برجام پس از گذشت یک سال افزود: ما در صادرات غیرنفتی و صادرات نفتی آثار برجام را می بینیم.

روحانی در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه اگر برجام نبود چه اتفاقی می افتاد گفت: اگر برجام نبود الآن حتی آن کاهشی که آنها در مورد نفت تصویب کرده بودند که به طور مداوم کاهش پیدا کند ما در سال 95 صادرات نفت ما به 250 هزار بشکه در روز می رسید.

رییس جمهوری افزود: فرض کنید اگر آن اجرا نمی شد و همین یک میلیون بشکه بود درآمد ما نصف و از نصف هم کمتر می شد.

روحانی خاطرنشان کرد: الآن با توجه به میعانات، درآمد ما از دو برابر هم بیشتر است و در صورت اجرا نشدن برجام ما فقط می توانستیم حقوق کارمندانمان را بدهیم و کار دیگری نمی توانستیم انجام دهیم.

رییس جمهوری با اشاره به تلاش دولت برای اجرا یا هزینه کرد 30 هزار میلیارد تومانی بودجه عمرانی کشور برای سال 96 افزود: من نمی گویم همه چیز ایده آل است، ما بسیاری از بدهکاری ها را پرداخت کردیم ازجمله بدهکاری به کشاورزان، فرهنگیان و ایثارگران و ما در بیمه کمی عقب هستیم و تلاش ما این است که در هفته آینده هشت هزار میلیارد تومان پول بیمه ها را بدهیم.

روحانی گفت: طی یکی، دو سال اخیر 11 میلیون نفر تحت پوشش بیمه ها قرار گرفتند و این رقم بسیار بالایی است و هزینه سنگینی دارد.

رییس جمهوری با اشاره به اینکه ما بیش از 11 میلیون حاشیه نشین داریم، افزود: تمام این حاشیه نشین هایی را که هیچ خدماتی به آنها نمی رسید زیر پوشش خدمات درمانی قرار دادیم و پایگاه های درمانی ایجاد کردیم و پزشک به مناطق اعزام شد و هم زیر پوشش بیمه قرار گرفتند.

وی تصریح کرد: اگر اینها نبود مسلماً ما نمی توانستیم اینها را پرداخت کنیم.

برجام ایران را از فهرست تهدید جهانی خارج کرد

رییس جمهوری گفت: علت عصبانیت اسرائیل از ایران هم خروج ایران از فهرست تهدید جهانی است.

روحانی در ادامه گفت وگوی زنده رادیو و تلویزیونی با اشاره به آثار برجام طی یک سال گذشته در ابعاد سیاسی و اقتصادی افزود: در طول یک سال گذشته حرکت های خوبی در زمینه توسعه صنعت نفت، گاز و سرمایه گذاری در این بخش ها اجرا شد که همه ناشی از آثار توافق برجام است.

وی گفت: تنها بخشی که شاید پیشرفت کمتری نسبت به انتظارت داشته بحث بانک هاست و در دیگر بخش ها انتظارات عملیاتی شده است .

رییس جمهوری ادامه داد : تا کنون بیش از 200 تن کیک زرد در قالب توافقنامه برجام وارد کشور شده است و واردات 120 تن کیک زرد دیگر در دستور کار قرار دارد.

روحانی با اشاره به اقدامات انجام شده برای توسعه حمل ونقل هوایی گفت: تاکنون قرارداد خرید 200 فروند هواپیما منعقد شده است و این قراردادها تنها با اجرایی شدن برجام امکان پذیر شده است .

وی تاکید کرد: مردم سالانه حدود 4 میلیارد دلار پول برای خرید بلیت شرکت های هواپیمایی خارجی پرداخت می کردند که با نوسازی حمل ونقل هوایی این پول در کشور می ماند .

رییس جمهوری ابراز امیدواری کرد تعدادی از هواپیماهای خریداری شده تا پایان سال جاری به ناوگان حمل و نقل هوایی تزریق شود .

روحانی تصریح کرد : در حالی شاهد نوسازی ناوگان حمل ونقل هوایی هستیم که خرید هواپیماهای جدید هیچ هزینه ای را به بودجه کشور و درآمدهای نفتی تحمیل نکرده است و این هواپیماها به صورت اجاره به شرط تملیک خریداری شده و شرکت ایران ایر در قبال قراردادها پاسخگوست .

وی با بیان اینکه قراداد خرید هواپیماها و نحوه بازپرداخت هزینه خرید طی 18 سال پیش بینی شده است افزود : وقتی دنیا قراردادی 18 ساله با یک شرکت ایرانی منعقد می کند حاکی از اعتماد دنیا به سیاست خارجی ایران و این اعتماد از آثار برجام است .

رییس جمهوری با اشاره به دیگر ابعاد برجام گفت: یکی از آثار برجام به شکست کشاندن پروژه ایران هراسی بود آنها ایران را تهدیدی برای منطقه معرفی می کردند و در قطعنامه های شورای امنیت ایران را تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی می دانستند اما امروز دنیا بر این باور است که ایران نقشی سازنده در منطقه دارد و این اثر را می توان در قطعنامه اخیر شورای امنیت در مورد سوریه و تاکید آنها بر نقش سازنده ایران در مبارزه با تروریسم بعینه دید .

روحانی خاطر نشان کرد : برای نخستین بار طی 50 سال اخیر شاهد تصویب قطعنامه ای در محکومیت رژیم صهیونیستی بودیم که نشان داد کشوری که در منطقه تجاوزگر است و بر خلاف قانون خانه سازی می کند اسرائیل است نه ایران و علت عصبانیت اسرائیل از ایران هم خروج ایران از فهرست تهدید جهانی است .

رییس جمهوری خاطر نشان کرد : هر کس آثار برجام را بررسی کند به خوبی متوجه می شود که امروز فعالیت هسته ای ایران که تا پیش از این اقدامی بر خلاف قانون تلقی می شد به فعالیتی قانونی تبدیل شده است و حتی کشورهای مختلف ایران را در این بخش کمک می کنند.

نقش ایران در منطقه سازنده است

رییس جمهوری با اشاره به نقش ویژه و ممتاز ایران در منطقه خاطرنشان کرد: امروز اکثر کشورها به نقش مؤثر جمهوری اسلامی ایران در امنیت و ثبات منطقه اعتراف و اذعان دارند.

روحانی با اشاره به اهداف جمهوری اسلامی ایران در منطقه افزود: نخستین هدفی که ما در این منطقه دنبال می کنیم ثبات و امنیت در منطقه است اگر کشورهای این منطقه بخواهند توسعه داشته باشند راهی جز ثبات و امنیت وجود ندارد.

رییس جمهوری گفت: ناامنی و تروریسم در منطقه، تجاوز کشوری به کشور دیگر می تواند در این منطقه خطرناک باشد.

روحانی از مبارزه با تروریسم به عنوان هدف دیگر جمهوری اسلامی ایران در منطقه اشاره کرد و افزود: تروریسم خطر مهمی برای منطقه و جهان است.

وی با ابراز خرسندی از وجود امنیت در ایران و تشکر ویژه از نیروهای تأمین کننده امنیت کشور گفت: الحمدلله دولت در دو مقوله امنیت و سلامت موفقیت بسیار چشمگیری داشته است در کشور، ما بهترین امنیت را داریم در سه، چهار سال حتی در سیستان و بلوچستان و در غربی ترین نقطه کشور در همه مناطق کشور شاهد امنیت هستیم و جا دارد از ارتش، سپاه، نیروهای امنیتی و اطلاعاتی و نیروی انتظامی و بسیج تشکر کنم.

رییس جمهوری افزود: در زمینه مبارزه با تروریسم هر کشوری که کمک خواسته باشد مثل عراق و سوریه دریغ نکردیم و به آنها کمک کردیم تروریسم در منطقه در حال شکست است و این بسیار مهم است و در یکی، دو سال اخیر حرکت های مهمی در این زمینه انجام شده است.

روحانی تغییر نکردن مرزهای جغرافیایی در منطقه را یکی دیگر از اهداف جمهوری اسلامی ایران دانست و خاطرنشان کرد: عده ای می خواستند سوریه، عراق یا یمن را تقسیم کنند ما اساساً با تغییر مرزهای جغرافیایی کاملاً مخالفیم و برای حل مسائل هم بر ایستادگی و مقاومت و هم دیپلماسی تأکید داریم و معتقدیم دیپلماسی و مقاومت دو روی یک سکه هستند. اگر مقاومت نباشد با دیپلماسی تنها نمی شود کاری کرد، مقاومت باشد بدون دیپلماسی کار پیش نخواهد رفت.

وی تصریح کرد: ما هم در مسئله یمن و هم در مسئله سوریه و در بسیاری از کشورهایی که با معضلی مواجه هستند راه حل نهایی را راه حل دیپلماسی می دانیم اما برای اینکه زمینه فراهم شود تروریسم هم باید شکست بخورد.

روحانی به نقش جمهوری اسلامی ایران در سوریه اشاره کرد و گفت: ما در این کشور هم به دولت و ارتش سوریه کمک کردیم که در برابر تروریسم مقاومت و ایستادگی کند و شما پیروزی های اخیر را در این زمینه شاهد بودید و هم در دیپلماسی فعال بودیم.

وی افزود: در این زمینه هم با سوریه هم با روسیه و کشورهای منطقه و هم با ترکیه در تماس بودیم.

رییس جمهوری با اشاره به روابط سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه در زمینه حل بحران سوریه ، گفت: این کشورها توانستند قدم های خوبی در این زمینه بردارند و امیدواریم در اجلاس قزاقستان که قرار است در شهر آستانه برگزار شود بتوانیم شاهد یک قدم موفقیت در زمینه دیپلماسی در منطقه باشیم.

رییس جمهوری تاکید کرد: ایران نقش بسیار مهمی هم در مبارزه با تروریسم، هم در شکست تروریسم و هم در دیپلماسی نقش بسیار فعالی دارد، اینها در کنار هم به موفقیت خواهد رسید.

روحانی افزود: ما امیدواریم مردم سوریه، عراق، یمن، بحرین، لیبی و سوریه بتوانند از مشکلات نجات پیدا کنند و یک شرایط امن برای منطقه ایجاد شود.

رییس جمهوری گفت: ما می خواهیم با عراق، ترکیه و دیگر کشورها کار اقتصادی انجام دهیم متأسفانه در آغاز سال میلادی در استانبول ترکیه تعدادی از انسان های بی گناه جان خود را از دست دادند و این حرکت محکوم است و نشان می دهد که تروریسم به هیچ کس رحم نمی کند و ما باید با این ویروس مقابله کنیم تا آنها را از بین ببریم، من از وضعیت فعلی منطقه خوشحالم ولی تا رسیدن به امنیت کامل راه زیادی در پیش داریم.

مسائل فرهنگی و اجتماعی برای دولت مهم است

روحانی خاطرنشان کرد: دولت برای در اولویت قرار دادن مسائل اجتماعی و فرهنگی کارهای زیادی انجام داده است، اولین ترمیم دولت در کابینه درمورد وزرای فرهنگی و اجتماعی بود و این نشان می دهد مسائل فرهنگی و اجتماعی برای دولت مهم است.

رییس جمهوری گفت: همچنین در زمینه مسائل فرهنگی، علمی و شرکت های دانش بنیان کارهای زیادی انجام شده است و ما از 52 شرکت دانش بنیان به 2700 شرکت دانش بنیان رسیدیم، کمک های دولت به این شرکت ها، صندوق نوآوری و شکوفایی که در این زمینه فعال است و در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی فعالیت هایی داریم.

وی افزود: اساساً تلاش دولت این بوده است بتواند مراحل علم، تحقیقات، نوآوری و در نهایت تجاری سازی شرکت های دانش بنیان را فعال کند و مسائل اجتماعی برای دولت بسیار اهمیت دارد و مسئله اشتغال برای جلوگیری از آسیب اجتماعی برای ما مهم است.

رییس جمهوری تصریح کرد: فقر و بیکاری بزرگ ترین پایه برای آسیب های اجتماعی است، از سال گذشته مقام معظم رهبری راهبری مبارزه با آسیب های اجتماعی را شخصاً به عهده گرفتند و اعلام کردند در این حوزه 20 سال تأخیر داریم، ایشان به مسائل مرتبط با آسیب های اجتماعی اهتمام دارند.

روحانی افزود: بیکاری پایه ای برای آسیب های اجتماعی است، اعتیاد بسیار مهم است، بچه های بدسرپرست، معلولان و طلاق بسیار مهم است و یک شورای اجتماعی بعد از جلسات رهبری تشکیل شد که مدیریت آن با رییس جمهوری است.

رییس جمهوری خاطرنشان کرد: ما جلسات متعددی در این زمینه تشکیل دادیم، اینکه گفته می شود توجه دولت به مسائل سیاست خارجی و اقتصاد است این گونه نیست، ما جلساتی در دولت در خصوص مسائل فرهنگی و شورای فضای مجازی داریم که با مسائل اخلاقی و اجتماعی ارتباط دارد.

وی افزود: در دو، سه سال اخیر که برای معتادان کارهای زیادی انجام شده است و مراکز نگهداری آنها 52 درصد و مراکز درمانی معتادان 28 درصد افزایش یافته است.

میزان آسیب های اجتماعی از پارسال روند کاهشی داشته است

رییس جمهوری گفت: میزان آسیب های اجتماعی از پارسال روندی کاهشی داشته است و طبق ارقام در این خصوص به سمت کاهش حرکت کرده ایم .

روحانی با اشاره به توجه دولت به مسائل اجتماعی و فرهنگی افزود: عضویت وزیر کشور در شورای عالی انقلاب فرهنگی به علت لزوم توجه به همین آسیب های اجتماعی است .

وی گفت : تاکنون جلسات مختلفی برای بررسی معضل طلاق در شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شده و اقدامات خوبی صورت گرفته است .

رییس جمهوری توجه به آسیب های اجتماعی و فرهنگی را برای دولت بسیار مهم دانست و افزود : اینها با یکدیگر کاملا ارتباط دارند به نحوی که اگر می خواهیم اعتیاد نباشد باید جامعه را بانشاط نگه داریم.

روحانی تصریح کرد : اینقدر در خصوص مسائل جزئی ایراد نگیریم؛ بعد از هفته ها و ماه ها و در برخی شهرها پس از سال ها اگر به عنوان نمونه می خواهد کنسرتی برگزار شود آن هم با وجود شرایط و مقررات خاص، اما به بهانه ای به هم می خورد.

رییس جمهوری افزود : برای برگزاری کنسرت از نهادهای مختلف مانند اماکن، نیروی انتظامی و وزارت ارشاد باید مجوز گرفته شود اما به بهانه ای به هم می خورد در حالی که نباید در این مسائل مردم را دچار مشکل کنیم.

روحانی اضافه کرد : البته من نمی خواهم بگویم که نیروهای مختلف به وظایف ذاتی خود عمل نکنند اما دو نوع می توان عمل کرد و نباید در این زمینه سختگیری کرد زیرا دین ما دین سهل گیری است .

وی ادامه داد : اصلا خداوند حکمی که مشکل آفرین باشد وضع نکرده است اگر ما پیچیده و مشکل زندگی می کنیم معلوم می شود که اسلام را درست تفسیر نکرده ایم بنابراین باید جامعه را بانشاط نگه داریم و آزادی ها را بیشتر کنیم .

روحانی با ابراز خرسندی از برگزاری مراسم مختلف در روز دانشجو در 16 آذر امسال گفت: در این مراسم افراد و اعضای جناح های مختلف در دانشگاه ها سخنرانی کردند به نحوی که بیش از 390 جلسه در دانشگاه های مختلف کشور برگزار شد که خیلی عالی بود.

وی افزود : خود من به دانشگاه تهران رفتم و نمایندگان انجمن ها و تشکل های دانشجویی صحبت کردند، 13 نفر در حضور من سخن گفتند که 10 نفر با لحن تند و 3 نفر با لحنی متعادل صحبت کردند اما فضا بسیار خوب بود .

وی گفت : فکر نمی کنم هیچ جای دنیا اینگونه باشد که رئیس دستگاه اجرایی بنشیند و دانشجویان با هر لحن و شیوه ای انتقاد کنند و گاهی هم از حد نقد جلوتر بروند .

رییس جمهوری تاکید کرد: گاهی نقدهایی که به دولت می شود غیرمنصفانه، بی رحمانه و تخریب است که گاهی از آن ناراحت می شوم که این نه بابت انتقاد از دولت است به ویژه آنکه مردم هوشیارند و به خوبی تشخیص می دهند .

روحانی اضافه کرد : افرادی که این کارها را می کنند خودشان ضرر می کنند اما نگرانی من این است که اخلاق زیر پا گذاشته و اینکه چرا دروغ گفته می شود.

رییس جمهوری تصریح کرد: چرا حرف هایی که ناصحیح است علیه دولت و دستگاه های دیگر گفته می شود ؟

وی تاکید کرد : باید راستگویی را در جامعه ترویج کنیم و در جامعه وحدت و برابری را به وجود بیاوریم.

حقوق شهروندی برای ما بسیار حایز اهمیت است

رییس جمهوری با مردم در پاسخ به سؤالی در خصوص وضعیت نگران کننده آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشور گفت: خیلی از کشورها با این مشکل مواجه هستند از کشورهای اروپایی گرفته تا چین، هندوستان، افغانستان و همه کشورهای پیرامونمان با این مشکل مواجه هستند و ما راهی جز اصلاح خودروها، موتورسیکلت ها و وسایل گرم کننده خانه ها نداریم و اینکه نیروگاه ها از سوخت گاز استفاده کنند.

روحانی افزود: باید از تمام وسایلی که موجب آلودگی هوا می شوند جلوگیری و آنها را اصلاح کنیم.

وی با اشاره به اینکه اقدامات در این زمینه شروع شده است گفت: سوخت نیروگاه ها عمدتاً از گاز تأمین می شود و این خود قدم مهمی در جهت کاهش آلودگی هواست همچنین در حال اصلاح بنزین هستیم و در هفت کلانشهر بنزین اصلاح شده در اختیار مردم قرار می گیرد و این تأثیرگذار است همچنین ما اصرار بر حمل و نقل ریلی داریم و یکی از دلایل آن جلوگیری از آلودگی هواست.

روحانی با اشاره به اینکه اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته است افزود: هوای سالم ما بهتر از سال های گذشته است اما همچنان مشکلات بسیار زیادی داریم که باید حل شود.

رییس جمهوری در پاسخ به سوال دیگری در خصوص انتشار منشور حقوق شهروندی و وجود نظرهای مختلف موافق و مخالف درباره آن گفت: حقوق شهروندی بسیار حایز اهمیت است و در کشورهای جهان برای این حقوق بسیار اهمیت قائل می شوند.

روحانی تأکید کرد: مردم باید با حقوق خود کاملاً آشنا شوند و همانطور که قبلاً نیز در یک سخنرانی اشاره کردم حقوق هم دانستنی، هم خواستنی و هم گرفتنی است.

وی با تأکید بر اینکه مردم باید کاملاً با حقوق خود آشنا شوند افزود: باید برای اجرای آن همه مردم در صحنه حضور پیدا کنند.

روحانی با اشاره به وجود بسیاری از حقوق شهروندی در قانون اساسی گفت: نیاز داریم که حقوق شهروندی را بیان و آن را تکمیل کنیم و زمانی که قانون اساسی نوشته شد فضای مجازی نبود و آن زمان مسئله شفافیت و اطلاع رسانی بدین صورت مطرح نبود و ما باید اینها را باز کنیم و مردم باید به حقوق خود توجه کنند.

وی افزود: مسئله استفاده از فضای مجازی و شبکه های مجازی در چارچوب قانون حق مشروع مردم است و اینگونه نیست که هر کسی فردا صبح بگوید که مردم می توانند از این فضا استفاده کنند یا نه.

رییس جمهوری با اشاره به اینکه مسئله شفافیت حق مردم است گفت: مردم باید بدانند که این پول ها کجا خرج می شود و این باید در سایت ها عنوان شود.

وی دولت الکترونیک را یکی از مسائلی دانست که در حقوق شهروندی مورد توجه قرار گرفته است.

روحانی افزود: اما اینکه حقوق شهروندی را چرا ما دیر یا زود اعلام کردیم، اولین صد روزی که از دولت من گذشت و من مصاحبه کردم گفتم مسئله حقوق شهروندی را و پیش نویسی آماده شده و ما همان شب آن را در سایت گذاشتیم و به مردم اعلام کردیم که آن را از طریق سایت ببینند و نظرهای خود را اعلام کنند که نظرهای بسیار خوبی هم ازجانب حقوقدان ها و مردم ارائه و اصلاح شد و ما ویرایش دوم و سوم را در سایت گذاشتیم و مردم نظر دادند.

وی گفت: من خودم می خواستم شخصا روی اینها وقت بگذارم و چندین جلسه با حقوقدان ها روی آن جلسه گذاشتیم و روی عبارت ها و کلمات بحث کردیم و در نهایت حقوق شهروندی نهایی شد و دوست داشتم در ماه آذر از آن رونمایی شود که ماه آذر ماه قانون اساسی و ماه حقوق بشر است و ماهی است که امام آن فرمان هشت ماده ای را صادر فرمودند و به یاری خدا بحمدالله در آذر رونمایی شد.

روحانی با رد کردن اینکه اعلام منشور حقوق شهروندی ازجانب رییس جمهوری یک کار تبلیغاتی و انتخاباتی است افزود: این از آن حرف های عجیب و غریب است که ما این کار را برای تبلیغات انتخاباتی کردیم چرا که هنوز نه ماه از دولت ما باقی است و آیا هر کاری که ما انجام بدهیم برای انتخابات خواهد بود؟

وی گفت: چهل ماه از دولت ما گذشته است و هشت، نه ماه تا پایان مرداد سال آینده و اوایل شهریور دولت یازدهم باقی است و حالا هر حرکتی ما بکنیم می گویند انتخاباتی است راه آهن می خواهیم افتتاح کنیم می گویند انتخاباتی است، پروژه ای می خواهیم افتتاح کنیم می گویند انتخاباتی است و هواپیما می خریم می گویند برای انتخابات است.

رییس جمهوری با اشاره به وظایف دولت افزود: دولت دارای وظایفی است و باید وظایف خود را خوب انجام دهد.

روحانی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار دولت با ایشان گفت: مقام معظم رهبری فرمودند: بهترین تبلیغ برای دولتی که سر کار است عمل است و کار و تلاش باید بکند و آن بهترین تبلیغ برای انتخابات بعدی اش خواهد بود.

مبارزه با حقوق های نجومی نباید به موضوعی انتخاباتی تبدیل شود

رییس جمهوری گفت: موضوع مبارزه با فساد و مقابله با حقوق های غیرمتعارف نباید به موضوعی جناحی، انتخاباتی و سیاسی تبدیل شود.

روحانی افزود: موضوع مبارزه با فساد، بحثی ملی است و تمام دستگاه ها باید در مبارزه با فساد همچون دولت پیشقدم باشند.

رییس جمهوری تأکید کرد: اگر خواهان اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی و توسعه کشور هستیم باید مبارزه با فساد را در دستور کار قرار دهیم.

روحانی با اشاره به آخرین اقدامات دولت برای مقابله با حقوق های نجومی نیز افزود: اگر خواهان حل مشکل حقوق غیرمتعارف یا غیرمنصفانه یا غیرعادلانه هستیم، این کار راه حل دارد و دولت قدم های خوبی در این زمینه برداشته است.

وی گفت: اما اگر می خواهیم موضوع حقوق های نجومی را به موضوعی انتخاباتی تبدیل کنیم و روزی بحث املاک نجومی و روزی دیگر بحث حقوق نجومی را پیش بکشیم، این نهضت همچنان ادامه خواهد داشت.

روحانی خاطرنشان کرد: نخستین دستگاهی که در مورد حقوق های نجومی اقدام کرد، دولت بود و سپس دیگران به آن پرداختند.

رییس جمهوری گفت: بحث حقوق های نجومی علل مختلفی دارد که از آن جمله می توان به اشکالات موجود در قوانین و مقررات و تصدی گری های دولتی اشاره کرد به طوری که در برخی موارد مدیر فعال در یک بانک خصوصی چند برابر یک مدیر بانک دولتی حقوق دریافت می کند.

روحانی افزود: دولت پنج میلیون عائله دارد و در این بین 97 هزار مدیر در بخش های مختلف فعال هستند و پس از بررسی های انجام شده در دیوان محاسبات، در ابتدا 397 نفر حقوق های نامتعارف گرفته بودند که پس از بررسی های مجدد این تعداد به 300 نفر کاهش یافت.

رییس جمهوری تصریح کرد: دولت در شورای حقوق و دستمزد حداکثر میزان حقوق مدیران را در بخش های سیاسی و بنگاه ها اعلام کرد و کسانی که حقوق های بیش از حد متعارف دریافت کرده بودند آن را به خزانه بازپس دادند.

روحانی ضمن تقدیر از اقدام مجلس شورای اسلامی برای تصویب لایحه ای در خصوص مقابله با حقوق های نامتعارف افزود: توجه به شفافیت در تمام دستگاه های اجرایی از دیگر اولویت های دولت برای مقابله با حقوق های نجومی بود به طوری که تمام دستگاه ها موظف شدند بر اساس مصوبه مجلس در برنامه ششم حقوق مدیران را اعلام عمومی کنند.

رییس جمهوری خواستار اقدام مشابه دیگر نهادها و قوا برای مقابله با مسئله حقوق های نجومی شد و گفت: حقوق های غیرمتعارف تنها محدود به دستگاه های اجرایی نمی شود بلکه موارد مشابهی در دیگر قوا و حتی نهادهای انقلابی هم وجود دارد.

روحانی تاکید کرد: روند مقابله با حقوق های نجومی همچنان ادامه دارد و اگر جرمی اتفاق افتاده باشد قوه قضاییه رسیدگی می کند ضمن اینکه دیوان محاسبات نیز همچنان این موضوع را در دستور کار خود دارد.

رییس جمهوری در پاسخ به این سؤال که آیا برای انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری مجدداً نامزد خواهد شد یا خیر گفت: هنوز فرصت زیادی تا پایان دولت یازدهم باقی است و فرصت های دیگری برای پاسخ به این سؤال وجود دارد.

روحانی با اشاره به تصمیم دولت برای ابلاغ سیاست های حقوق شهروندی به تمام دستگاه های اجرایی افزود: حقوق شهروندی هفته آینده به همه دستگاه های اجرایی ابلاغ خواهد شد و امیدواریم این امر زمینه را برای وفاق و وحدت بیشتر در جامعه فراهم کند.

رییس جمهوری گفت: دستیابی به موفقیت در تحقق حقوق شهروندی مستلزم همراهی همه قواست و رییس جمهوری بر اساس وظیفه قانونی خود طبق اصل 134 قانون اساسی مبنی بر تعیین خط مشی و برنامه، اقدام به اعلام حقوق شهروندی کرده است و این حقوق شهروندی می تواند در قالب لایحه ای برای تبدیل شدن به قانون به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود.

روحانی در پاسخ به سؤالی در خصوص عدم تطبیق آمار اعلام شده مبنی بر کاهش نرخ تورم با واقعیت موجود بازار گفت: امکان افزایش برخی اقلام کالای مصرفی در مقاطعی خاص وجود دارد اما کاهش نرخ تورم الزاماً به معنای ارزانی نیست بلکه این به مفهوم آهسته تر شدن روند گرانی است.

رییس جمهوری تصریح کرد: کاهش نرخ تورم بدان معناست که دیگر شاهد افزایش قیمت ها به صورت روزانه و ساعتی نیستیم بلکه افزایش ها در حد ماهی یک بار امکان پذیر است و دولت نیز در مقاطع ماهانه، سالانه و نقطه به نقطه، نرخ تورم را اعلام می کند.

روحانی خاطرنشان کرد: حتی نرخ تورم 7 یا 8 درصدی نیز به مفهوم گران تر شدن برخی اقلام است و وجود درصدی تورم در بیشتر کشورها امری پذیرفته شده است.

رییس جمهوری گفت: تک رقمی نگاه داشتن نرخ تورم هدف اصلی دولت است و دولت حساب ویژه ای برای تحقق این هدف باز کرده است.

تا پایان دولت ، پرونده مسکن مهر بسته می شود

رییس جمهوری در ادامه در خصوص وضعیت بازار مسکن اظهار داشت: مسکن مهر یکی از مشکلات دولت بود؛ برای اینکه خانه هایی ساخته شده بود بدون اینکه تسهیلات لازم را داشته باشد؛ نه مسجدی، نه کلانتری، نه مدرسه، نه برق، نه آب، نه گاز، و نه آب و نه جاده بود دولت بسیار دچار زحمت شد، انشاءالله تا پایان دولت پرونده مسکن مهر بسته خواهد شد.

روحانی خاطرنشان کرد: مسکن یکی از مواردی است که متاسفانه رشد منفی داریم همانطور که بعضی از بخش ها مثبت است و رشد داریم، در بخش مسکن رشد منفی داریم.راهش این است مردم قدرت لازم برای خرید پیدا کنند و بتوانند مسکن تهیه کنند ؛ وقتی مسکن تهیه نمی شود ناچارند بروند اجاره نشینی و روند اجاره ها هم به طور طبیعی افزایش پیدا می کند و مردم در مشکلات هستند.

وی افزود:کاری که دولت می توانست انجام دهد بالا بردن وام بود . ما در یکی دو جلسه اقتصادی بحث کردیم وامها را افزایش دادیم برای اینکه تحرک ایجاد شود ،تحرک کوچکی هم در مسکن ایجاد شده است .
رییس جمهوری افزود: در عین حال مسکن تحرکش در این بخش اهمیت دارد برای اینکه بسیاری از صنایع و اشتغالات وابسته است به ساخت مسکن و البته بخش عمرانی و ساخت وساز.

روحانی گفت: دولت در حد توان این کار را انجام می دهد؛ البته برای بخشهایی مثل معلولین اقدامات خوبی انجام می شود . وزارت رفاه و تعاون درعین حال در کل بخش مسکن، هنوز مشکل را متاسفانه داریم.