سپر غذایی در برابر سرطان

هیچ غذا یا ترکیب غذایی واحدی وجود ندارد که از افراد در برابر سرطان حفاظت کند، اما تأثیر ترکیب غذاهای گیاهی در رژیم و پیشگیری از سرطان به اثبات رسیده است. به ‌همین دلیل، بسیاری از متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند، حداقل دوسوم رژیم غذایی باید از سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و حبوبات تشکیل شده باشد؛ یعنی در هرم غذایی ترکیبات موجود در قاعده هرم غذایی و نیز طبقه بالای آن در این خصوص موثرتر هستند.

در همین زمینه، دکتر ترانه استکی، متخصص تغذیه و مدرس مباحث تغذیه و سرطان به جام‌جم می‌گوید: با استفاده از حداقل پنج واحد میوه و سبزی در روز و هفت واحد از غذاهای گیاهی غنی از پروتئین و نشاسته مثل غلات، لوبیاها و سیب‌زمینی، مقدار زیادی مواد مغذی ضدسرطان برای بدن تامین می‌شود.

ایمنی کودکان در برابر بیماری‌ها با تغذیه سالم

این متخصص در پاسخ این سوال که الگوی غذایی سالم از چه سنی و با تاکید بیشتر در چه گروه‌های سنی مورد توجه قرار می‌گیرد، می‌گوید: عادات غذایی درست و نادرست از زمان نوزادی شکل می‌گیرد. از آنجا که ارتباط سرطان و تغذیه به اثبات رسیده، داشتن عادات غذایی نادرست در زمان کودکی، زمینه‌ساز ابتلا به انواع بیماری‌های دوران بزرگسالی ازجمله سرطان است. تاکید می‌شود در تمام سنین از رژیم غذایی مناسبی پیروی شود تا احتمال بروز سرطان کاهش یابد. قطعا پیروی از رژیم غذایی سالم در تقویت سیستم ایمنی کودک اثرگذار است. آشنایی کودک با انواع غذاهای مضر، از خانواده نشات می‌گیرد و چنین رژیم غذایی در ابتلا به انواع بیماری‌ها ازجمله سرطان نقش دارد.

مکمل‌ها جلوی ابتلا به سرطان را می‌گیرند؟

به گفته دکتر استکی، فقط افراد مبتلا به کمبود ویتامین و مواد معدنی و زنان باردار مجاز به استفاده از مکمل‌ها هستند. بر اساس یافته‌های علمی، استفاده از مولتی‌ویتامین‌ها تاثیری در پیشگیری از ابتلا به سرطان در بین اکثر مردم جهان ندارند. در عوض استفاده از بعضی مکمل‌ها مانند ویتامین E، بتا کاروتن و ویتامین C می‌تواند به سلامت بدن آسیب وارد کند و خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهد.

این متخصص تاکید می‌کند: گروهی از افراد بر این باورند که آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین E می‌توانند با رادیکال‌های آزاد و مضر بدن که بر اثر عواملی مانند سیگار کشیدن، نور آفتاب و مصرف غذاهای چرب به وجود می‌آیند، مبارزه کنند. از بین بردن کامل این رادیکال‌های آزاد کار درستی نیست. بدن در بعضی موارد این رادیکال‌های آزاد را تولید می‌کند تا با سلول‌های مضر ازجمله سلول‌های سرطانی مبارزه کند. با مصرف دائمی ویتامین‌ها این مکانیسم متوقف می‌شود و بدن، توانایی طبیعی کنترل خود را از دست می‌دهد. بنابراین بهتر است به جای آن که برای خرید مکمل‌های گرانقیمت هزینه پرداخت شود، غذاهای سالم و باکیفیت بهتر تهیه شود.

برنامه غذایی ضدسرطانی زنانه

مطالعات نشان می‌دهد، دریافت بالای چربی بخصوص در زنان یائسه احتمال بروز سرطان پستان را افزایش می‌دهد.

این متخصص تغذیه اظهار می‌کند: کاهش مصرف اسیدهای چرب اشباع مثل انواع غذاهای حیوانی، کره، لبنیات پرچرب، کله پاچه، امعا و احشا و گوشت قرمز، خطر بروز سرطان را کم می‌کند، اما مصرف روغن‌هایی مانند روغن زیتون، خطر بروز بسیاری از سرطان‌ها بخصوص سرطان پستان را کاهش می‌دهد. کاهش مصرف اسیدهای چرب اشباع مانند گوشت قرمز و روغن‌های جامد حیوانی و همچنین حذف منابع اسیدهای چرب ترانس نظیر لبنیات پرچرب و روغن‌های هیدروژنه، از مسائل مهم تغذیه در سرطان پستان است.

مهار سرطان‌های مردانه با تغذیه سالم

مدارک علمی نشان می‌دهد، رژیم غذایی، نقش مهمی در پیدایش، پیشرفت و مهلک بودن انواع سرطان ازجمله سرطان معده، مثانه، کولورکتال، مری و پروستات دارد، کما این که خطر فزاینده مصرف گوشت، محصولات لبنی و چربی، بر ایجاد این بیماری آشکار شده است.

غذاهای سرطانزا نخورید

غذاهای پرچرب و پرکالری و غذاهای شور و نمک سود، دودی، سرخ شده، نان‌های سفید و کم‌فیبر، انواع سوسیس و کالباس، فست‌فود، مصرف زیاد گوشت قرمز، پخت نادرست، ترکیب‌های شیمیایی که در قسمت‌های سوخته خوراکی‌های کبابی یا سرخ شده مانند ته‌دیگ، بلال، جوجه کباب و سیب زمینی سرخ شده وجود دارد، حاوی مواد سرطانزاست و احتمال ابتلا به انواع سرطان را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف الکل در ایجاد سرطان دهان، گلو، حنجره، مری، کبد و لوزالمعده نقش دارد. بی شک، مصرف الکل و دخانیات احتمال ایجاد سرطان را بشدت افزایش می‌دهد.

الگوی غذایی روزانه ضدسرطان

برای این که خودتان را از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و ازجمله سرطان‌ها محافظت کنید، نکات زیر را در برنامه غذایی و زندگی خود بگنجانید:

ـ دریافت کافی مایعات، کاهش مصرف چربی، افزایش مصرف غذاهای دارای فیبر مانند نان‌های تهیه شده از دانه کامل و غلات سبوس‌دار.

ـ مصرف سبزی‌ها و میوه‌های تازه، اجتناب از مواد احتمالا سرطانزا از راه محدود کردن مصرف غذاهایی که با نمک، دود یا نیتریت‌ها حفظ می‌شوند، مانند گوشت‌ نمک سود، ماهی دودی و انواع سوسیس و کالباس.

ـ پرهیز از چاقی و حفظ وزن طبیعی، طبخ صحیح غذاها و پرهیز از مصرف زیاد غذاهای سرخ شده و کبابی.

ـ رعایت اصل کفایت، تنوع، تعادل و میانه‌روی و کنترل کالری در انتخاب غذاهای روزانه.

ـ ورزش و تحرک کافی می‌تواند تاثیر بسزایی در حفظ سلامت داشته باشد.

پونه شیرازی

دانش و سلامت