نگاهی به بخت بسته یک قانون

این عالم دینی اعتقاد دارد: «نظام اسلامی در کنار اجرای حدود الهی باید فورا از راه بیت‌المال، وام یا غیر وام، مشکل جوانان را برطرف کند...» فوریتی که در ایران، بعد از 11 سال هنوز نمی‌توانیم در موردش تصمیم بگیریم. نگاهی به سرنوشت قانونی که برای همین موضوع پدید آمده بحث را روشن‌تر می‌کند.

در راستای همین موضوع آذر سال 84 قانون تسهیل ازدواج جوانان توسط نمایندگان مجلس هفتم به تصویب رسید تا قانونی 13 ماده‌ای موانع فرهنگی، اقتصادی، معیشتی و حتی مسکن جوانان را حل کند.

در بخش‌های عمده آن تسهیلات و حمایت‌های مالی برای جوانان پیش‌بینی شده، البته در این قانون فرهنگسازی و ارائه خدمات مشاوره در زمینه همسرگزینی و ترویج ازدواج‌های آسان و دانشجویی نیز مورد توجه قرار گرفت.

قانونی که پس از رفت و آمد و بررسی بسیار و تحولات چشمگیر هنوز برای اجرا به تصویب نرسیده است وپروانه سلحشوری رئیس فراکسیون زنان مجلس می‌گوید: به طور حتم بعد از بررسی قانون مذکور و کارکارشناسانه، دستگاه‌های ذی‌ربط را مکلف به اجرای این قانون خواهیم کرد. کار کارشناسانه‌ای که اکنون بیش از ده سال طول کشیده است.

در ماده‌ای از شکل اولیه این لایحه که در سال 84 پیشنهاد شده بود آمده است: دولت مکلف است علاوه بر استفاده از منابع بودجه سنواتی پیش‌بینی شده، از محل «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» به مزدوجان نیازمند به اجاره مسکن پرداخت کند.

احداث واحدهای ساختمانی به عنوان «مسکن موقت» برای جوانان با اجاره مناسب، تخصیص همه سالن‌های رفاهی و قابل بهره‌برداری نهادهای دولتی و وابسته به دولت برای امر ازدواج، پرداخت کمک هزینه زندگی به زوج‌های غیرشاغل تا دو سال به شکل قرض‌الحسنه، بخش‌های دیگر این لایحه بود. کمک‌هایی از قبیل دستمزد و محل سربازی به سربازان متاهل و همین تسهیلات برای دانشجویان متاهل پیش‌بینی شده بود.

اما دولت هیچ‌گاه آیین‌نامه اجرایی آن را تدوین نکرد و از سوی دیگر اختلاف نظر اصلی بین دولت و مجلس درخصوص «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» یا «صندوق مهر امام رضا» تا تشکیل وزارت ورزش و جوانان ادامه یافت. بیش از یک سال پس از آن، بسته پیشنهادی 9 گانه‌ای برای ازدواج جوانان از طرف این وزارت جدید به مجلس رفت.

این بار پیشنهاد شد واحدهای مسکونی 50 متری با اجاره‌بهای مناسب، اختصاص مبلغ ده میلیارد ریال اعتبار درخصوص ازدواج در استان‌ها، پرداخت تسهیلات اجاره مسکن به زوج‌های کم‌درآمد، افزایش مبلغ هدیه ازدواج کارکنان تا سقف 50 میلیون ریال، تدوین لایحه مشاوره قبل و بعد از ازدواج، اولویت دادن به استخدام جوانان متأهل، بیمه حمایت از متأهلان، حذف ضامن وام ازدواج و تسهیلات ویژه زوجین جوان، باعث می‌شود گره از این مشکل باز شود، اما حذف چهار ماده از این طرح و دست به دست شدن بین دولت‌های مختلف و وزارتخانه و مجلس و مرکز امور زنان و خانواده هم گرهی از کار فرو بسته جوانان مجرد و این طرحشان که قرار بود بخت گشایی باشد، نگشود. آیین نامه‌ای هم تصویب و ابلاغ نشد.

اصلاحیه این قانون سال‌ها معطل ماند و منوط به تشکیل شورای عالی جوانان شد.

اما بالاخره تیرماه امسال بختش باز شد و دوباره در دستور بررسی مجلس قرار گرفت و در دولت هم با مشارکت دستگاه‌های مسئول جلسه‌ای برگزار شد تا آیین‌نامه اجرایی برای آن تدوین شود. اما بعد از 11 سال کار کارشناسی فرصت سوز و طاقت‌فرسا، جوانانی که سال 84 منتظر این قانون بودند میانسال شدند و به تجرد قطعی رسیدند، اما تنها یک بخش از قانون که مشکل خاصی ندارد و به گفته مدیرکل ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان قابلیت اجرایی دارد در دستور کار قرار گرفت: «آموزش‌های قبل از ازدواج»!

وقتی بخت قانون تسهیل ازدواج جوانان بعد از 11 سال هنوز باز نشده است هیچ تعجبی ندارد که این همه جوان با بخت ناگشوده پیر می‌شوند. بی‌این که کسی مقابل این حق قانونی و شرعی آنان پاسخگو باشد.